آزادی بیان و آزادی اهانت

اعتمادآنلاین| محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نوشت: نکته نخستی که درباره اظهارنظر‌های مختلف در فضای مجازی باید برروی آن تاکید شود، آزادی بیان و آزادی رسانه است که باید به عنوان یک حق و فرصت برای رشد، بالندگی و تبادل اندیشه به آن نگاه کرد و احترام گذاشت. طبیعتا رسانه‌های جدید به ویژه فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بستر نوینی را برای آزادی بیان و آزادی رسانه پدید آورده‌اند زیرا افراد می‌توانند بدون هزینه چندانی و با یک دسترسی ساده به اینترنت از این بستر به عنوان یک فرصت برای تبادل اندیشه و انتشار آرای خود استفاده کنند که این مهم‌ نیز فرصت بزرگی بوده و به نوبه خود ماهیت رسانه را دستخوش تغییر و تحول گسترده‌ای کرده است.

در این شبکه‌ها افراد با حضور خود هم می‌توانند تاثیرگذار باشند و هم از افکار و ایده‌های مختلف استفاده کنند. به نظر من وجود شبکه‌های اجتماعی برای مسوولان و سیاستمداران فرصت بسیار بزرگی است. به همین دلیل بسیاری از سیاست‌مداران بزرگ دنیا با استفاده از شبکه اجتماعی توییتر، از این ابزار برای دیپلماسی رسانه‌ای و ارسال نظرات خود استفاده می‌کنند. واقعیت آن است که در برخی مواقع تاریخی استفاده از این ابزار بسیار تاثیرگذار بوده و سیر وقایع را تغییر داده است. نقشی که این رسانه یعنی شبکه اجتماعی توییتر در پویش‌های اجتماعی از طریق هشتگ‌سازی و کمپین‌ها دارا است، ‌فرصتی ایجاد کرده تا تلاش مضاعفی برای شفافیت و مبارزه با فساد صورت پذیرد که این اتفاق محدود به ایران نیست. ویژگی ناشناس بودن کاربران نیز به نوبه خود یک فرصت است زیرا کاربران بدون هراس از تحت تعقیب قرار گرفتن در این فضا حاضر شده و نظرات خود را بدون خود‌سانسوری مطرح می‌کنند. مجموعه این ویژگی‌ها فرصتی خوبی را برای کنشگران و مسوولان کشور‌های مختلف فراهم کرده است تا با نبض افکار و اندیشه‌ها مستقیم در ارتباط بوده و از آنچه که در زیر پوست جامعه می‌گذرد آگاهی پیدا کنند. در واقع هرچه بخواهیم از ویژگی مثبت این رسانه‌های نو‌ظهور و شبکه‌های اجتماعی به ویژه توییتر که مشخصا مورد بحث من است بگوییم، کم گفته‌ایم اما در عین حال نباید برروی برخی وجوه منفی این رسانه‌ها چشم بست.

یکی از وجوه منفی شبکه‌های اجتماعی سوءاستفاده از ویژگی ناشناس بودن کاربران است که این مهم موجب بی‌پروایی و پرده‌دری کاربران توام با اهانت شده است و این واقعیتی است که کاربران حاضر در شبکه‌های اجتماعی باید این موضوع را پذیرفته و از این نظر دلگیر نشوند. متاسفانه در وضعیت سیاسی ویژه‌ای که بر کشور حاکم است که این شرایط از دی‌ماه سال گذشته شدت پیدا کرد، شاهد حضور گسترده و پررنگ دو طیف سیاسی مخالف جریان اصلاحات در شبکه اجتماعی توییتر هستیم. یکی از این طیف‌ها براندازانی مانند بعضی هواداران رضا پهلوی و منافقین خلق هستند که با یک ادبیات خشن و تند با هرگونه گفتمان سیاسی که در مقابل آنها قرار دارد برخورد می‌کنند. در سوی دیگر که آنها نیز همصدا با جریانات خارج‌نشین اصلاح‌طلبان را هدف قرار داده‌اند، افرادی هستند که داعیه اصولگرایی از نوع افراطی آن را دارند. این دوطیف یک اشتراک دارند و آن استفاده از روش فحاشی، تهمت و استفاده از خبر‌های دروغ است که تلاش دارند به واسطه آن دیده شوند. در این شرایط طیفی که در وسط قرار دارد که عمدتا طیف اصلاح‌طلب، اعتدالی و اصولگرایان معتدل هستند، باید فضارا مدیریت کنند. به نظر من همان‌طور که آقای زیدآبادی در یادداشتی به آن اشاره کردند، این اتفاقات یک تهدید نیست بلکه چالشی است که می‌تواند تبدیل به فرصت شود.

براندازان در شبکه‌های اجتماعی از روشی استفاده می‌کنند که مسبوق به سابقه بوده و آن انتشار اخبار دروغ است. در سال 1356 مطلبی در روزنامه اطلاعات علیه امام به قلم یک اسم مستعار که هرگز وجود خارجی نداشت به نام احمد رشیدی‌مطلق منتشر شد که درآن به حضرت امام اهانت شده بود. این مطلب نتیجه معکوس دلخواه حاکمیت را داشت تا جایی که آتش خشم مردم از رژیم پهلوی را بیش از گذشته برانگیخت که نتیجه آن پیروزی انقلاب در سال 1357 بود. درآن مقطع حضرت امام با تدبیر ویژه خود، تهدید پیش آمده از سوی رژیم پهلوی را تبدیل به فرصت کردند و با برخورد منطقی و بیان کردن مطالبات مردم، نقشه‌های رژیم پهلوی را نقش برآب کردند از این رو می‌توان فحاشی‌های امروز براندازان به جریان اصلاحات را به عنوان یک فرصت تلقی کرد. روش اصلاح‌طلبی روش براندازی نیست بلکه روشی است که در چارچوب نظام جمهوری اسلامی ایران و احترام به ساختار‌ها و قوانین تعریف می‌شود اما باتوجه به این مسائل همواره نگاه نقادانه به مسائل دارند.

منبع: روزنامه اعتماد