آلبوم «حافظ‌خوانی» در ‌نیاوران رونمایی شد/ نقد برخی تحصیل کرده‌ها

اعتمادآنلاین| به مناسبت بزرگداشت یادبود حافظ شیرازی، شاعر نامدار ایرانی، مراسم رونمایی از آلبوم «حافظ خوانی» علی رستمیان با حضور تعدادی از هنرمندان عرصه موسیقی و صاحب نظران عرصه ادبیات از جمله الهی قمشه ای، علی رستمیان، شاهد الهی قمشه‎ای، سیما مافیها، فرامرز نیکنام، سید عباس سجادی، اسرافیل شیرچی، کورش متین، محمود بختیاری، فاضل جمشیدی، محمد بهرامی، مهران مهرنیا، علی جهاندار، مرتضی گودرزی، بهروز مبصری، سهیل محمودی شامگاه 20 جمعه مهر در تالار خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.

حافظ خلاصه خوبی‎های شعر ما است

سیدعباس سجادی مدیرعامل فرهنگسرای نیاوران تهران در ابتدای این مراسم گفت: چه شایسته که در مهرماه مقام حافظ هنرمند و شاعری سراسر مهر، بزرگ داشته می شود. حافظ خلاصه خوبی‎های شعر ما است. ما می توانیم چکیده شعر پارسی را درآثار حافظ ببینیم. امروز آلبوم «حافظ خوانی» علی رستمیان هم رونمایی می‎شود، که در این میان شاید اشاره ای به موسیقی هم خالی از لطف نباشد.

وی افزود: اگر بخواهیم تعبیری امروزی از حافظ، آن هم در حوزه موسیقی ارائه بدهیم می‎توانیم جایگاه والایی را که استاد محمدرضا شجریان در حوزه موسیقی دارد با جایگاه حافظ در شعر و ادب مقایسه کنیم. بسیاری از افراد این تعبیر را به کار برده‎اند و من نیز توفیق داشتم تا در مقاله‎ای که در مجله هنر موسیقی که به مناسبت بزرگداشت استاد شجریان منتشر شد با عنوان «رستاخیز شعر درآوای سیاوش» به این نکته اشاره کنم.

قدردانی ازخواننده ای که غرور در صدایش نیست

فرامرز نیکنام هم در سخنانی توضیح داد: ما امروز به مناسبت روز جهانی حافظ، یکی از مفاخر ایران زمین و نیز رونمایی از آلبوم «حافظ خوانی» علی رستمیان که به همین مناسبت تهیه شده، گرد هم آمده ایم. من سال‎ها با علی رستمیان نشست و برخاست داشته‎ام و می‎توانم بگویم او با خود و جهان پیرامونش به صلح رسیده است. آدمی آرام، مهربان، متین، بی تکبر و دوست داشتنی است. علی رستمیان محضر اساتیدی همچون تاج و کسائی را درک کرده است. اما این هنرمند تمام امکانات اصفهان را رها کرد تا در محضر اساتید بزرگی مثل پایور و شهناز حضور داشته باشند.

وی افزود: امروز به مناسبت رونمایی از آلبوم هنرمندی گردهم آمده ایم که غرور و خودخواهی در صدایش نیست و مهرورزی را به مخاطبش عرضه می دارد. وی ردیف‎ها رعایت می‎کند و اگر این ردیف خوانی توام با مهرورزی نباشد تاثیری که باید و شاید را نخواهد گذاشت.

نیکنام در ادامه با اشاره به فعالیت های محمدرضا شجریان در عرصه موسیقی افزود: رستمیان با محمدرضا شجریان رابطه ای شمس و مولاناوار داشتند، آرزو می‎کردم که ای کاش استاد هم در جمع امشب ما می بود چرا که این دو دوستی و صمیمیت خاصی با هم دارند.

افسوس که بسیاری از تحصیل کرده ها حافظ را نمی شناسند

با افسوس باید بگویم که بسیاری از تحصیلکردگان ما امروز حافظ و اشعارش را نمی‎شناسند. من پنجاه سال پیش آثار گوته و نیچه درباره حافظ به دستم رسید و وقتی این آثار را خواندم از تسلط آنها به ویژه گوته نسبت به حافظ شگفت زده شدمعلیقلی محمودی بختیاری استاد ایران شناسی هم ضمن قدردانی از برگزاری چنین برنامه ای بیان کرد: امروز روز حافظ است و باید درباره این شاعر گرانقدر حرف بزنیم. می‎توان به یقین گفت که هیچ خانه ای در ایران نیست که دیوان حافظ در آن نباشد. اما با افسوس باید بگویم که بسیاری از تحصیلکردگان ما امروز حافظ و اشعارش را نمی‎شناسند. من پنجاه سال پیش آثار گوته و نیچه درباره حافظ به دستم رسید و وقتی این آثار را خواندم از تسلط آنها به ویژه گوته نسبت به حافظ شگفت زده شدم. به اعتقاد من شناختی که او به دست آورده بود حتی متاسفانه مصححین حافظ هم بدان دست نیافته اند. شعر حافظ تمامی حیرت است و شناخت حافظ کار هر کسی نیست. نیچه هم می گوید من فارسی را یاد گرفتم تا حافظ بخوانم. اینها را گفتم که بگویم فقط ما ایرانی ها نیستیم که حافظ را دوست داریم، حافظ شخصیتی جهانی است و تمام دنیا دوستش دارند. زبان حافظ زبانی شیرین و دوست داشتنی دارد. حافظ واژه ها را به شکلی هنرمندانه به کار گرفته به گونه‎ای که حتی شاعران بلند مرتبه ای همچون مولانا و سعدی هم نتوانستند در معنابخشی به واژگان زبان فارسی همچون حافظ عمل کنند. به هر صورت ما بزرگانی داریم که فقط به ایران و این محدوده فکر نمی‎کردند و در آن روزگار جهانی می اندیشیدند و حافظ یکی از آنهاست.

دعوت به شنیدن یک آلبوم خوب درباره حافظ

بهروز مبصری پژوهشگر و نوازنده موسیقی ایرانی هم در این مراسم ضمن ارائه نکاتی از آلبوم «حافظ خوانی» عنوان کرد: امروز آلبوم «حافظ خوانی» رونمایی می‎شود و خوب است به مکتب آوازی اصفهان بپردازیم. در این مکتب تاکید خوانندگان روی ویژگی‎ها و نکات شعری و مناسب خوانی و درک مفاهیم شعری است. در این مکتب توجه کمتری به تصنیف خوانی شده است. استاد جلال تاج اصفهانی با توجه به پیشینه بیش از 60 ساله اش چیزی در حدود ده دوازده تصنیف بیشتر ندارد، یا استاد ادیب خوانساری فکر می‎کنم فقط دو یا سه تصنیف دارند. اما علی رستمیان، خواننده‎ای که خود اهل اصفهان و برآمده مکتب اصفهان است در آلبوم «حافظ خوانی» روی اشعار حافظ تصنیف کار کرده است. وی اشعار حافظ را به سادگی خوانده و این هم کار هر کسی نیست. ساده خواندن نیازمند سیر و سلوکی است که رستمیان به آن مرتبه رسیده است. اشعار انتخاب شده در این اثر هم به شکلی خاص هستند و جناب رستمیان برای انتخاب این اشعار مطالعه طولانی داشته‎اند.

وی افزود: در این کار توجه به کار ارکسترال به خوبی انجام گرفته است. ضمن اینکه دست اندرکاران کار تلاش داشته اند تا با بهره مندی از ساز دودوک فضای متفاوتی را تجربه کنند. .سنتور هم محوریت این اثر را شکل داده که نوازنده به زیبایی و مهارت هر چه تمام تر آن را نواخته است. در این آلبوم ماهیت موسیقی ایرانی حفظ شده و می‎بینیم که آهنگساز هم هارمونی ، هم موسیقی غربی و هم موسیقی ایرانی را خوب می شناسد. در نهایت خلاقیت در آهنگسازی و انتخاب اشعار نیز با دقت در این اثر به پیشرفت این اثر کمک کرده و آن را شنیدنی ساخته است.

این اثر با کارهای دیگر در حوزه موسیقی ایرانی تفاوت دارد

کورش متین آهنگساز و نوازنده سنتور نیز در بخش دیگری از مراسم توضیح داد: رستمیان به جز اینکه اثری موسیقایی آماده کرده باشد، خوانشی از یک پیشامتن را نیز از حافظ در اختیار ما قرار داده و به نوعی می توان گفت این اثر با آثار دیگر موسیقی ایرانی متفاوت است.

وی با تمجید از طراحی جلد آلبوم «حافظ خوانی» که توسط اسرافیل شیرچی صئرت گرفته گفت: تنظیم کننده اثر احساس و درک بسیار درستی از ملودی های مد نظر رستمیان داشته و توانسته فضایی را که می‎خواهد به وجود بیاورد. باید اذعان کنم که این آلبوم تنظیم دلنشینی دارد. همچنین نقش ساز سنتور در این اثر بسیار پر رنگ است و در واقع در این اثر گفتمانی بین سنتور و دیگر سازها شکل گرفته است. هنرمند سنتورنواز، محمدرضا رستمیان، اجرایی بسیار قدرتمندانه داشته و ریتم ها را به درستی و دقت و به زیبایی نواخته است.

«حافظ خوانی» سهیل محمودی، اجرای چند قطعه توسط علی رستمیان و علی جهاندار و پخش چند کلیپ از روند ساخت آلبوم «حافظ خوانی» بخش های دیگر این مراسم را تشکیل می داد.

منبع: مهر