ایرج راد، رئیس خانه تئاتر با ارزیابی عملکرد وزارت ارشاد در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین:
مهم‌ترین اولویت ارشاد باید مساله امنیت شغلی هنرمندان باشد/ مشخص نیست حمایت‌های ارشاد چگونه و بر چه اساسی صورت می‌گیرد
ایرج راد، رئیس خانه تئاتر گفت: مهم‌ترین دغدغه ما که از مدت‌ها پیش مطرح شده، زمینه‌های حمایتی از تئاتر است. این حمایت‌ها دو بخش است. یکی حمایت‌های معنوی و دیگری حمایت‌های مادی است. در بخش حمایت‌های معنوی، انتظار داریم که ارشاد به‌طور مستقیم حمایت‌هایی را از تئاتر داشته باشد، مثلا مجوزهایی که صادر می‌کند به نوعی در ارتباط با نگاه نهادهای دیگری قرار بگیرد.
اعتمادآنلاین| اوایل سال گذشته، معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از ایجاد بیش از 40 هزار شغل در حوزه فرهنگ و هنر خبر داد. آن‌طور که در اخبار آن روزها اعلام شده بود، معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه برنامه‌های بالادستی در 8 کلان‌پروژه فرهنگی از زیرمجموعه برنامه‌های ششم توسعه طراحی شده، پیش‌بینی کرد در این دوره 47 هزار شغل در حوزه فرهنگ و هنر ایجاد شود. این در حالی است که بسیاری از مدیران و مسئولان در مشاغلی که پیش از این در وزارت ارشاد ایجاد شده، معضلات بسیاری دارند.
ایرج راد، رئیس خانه تئاتر در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین در ارتباط با امنیت شغلی اهالی تئاتر، بیان کرد: «در میان وظایف مختلف وزارت فرهنگ و ارشاد، بخشی از آن در ارتباط با تئاتر بوده که شکل ارتباطی آن، از طریق اداره کل هنرهای نمایشی است. مسائل دیگری نیز وجود دارد که به‌طور مستقیم ما را با وزارتخانه مرتبط می‌کند. یکی از آنها سلسله نشست‌هایی است که درباره بررسی ماده 92 بند چ مربوط به برنامه 5 ساله ششم توسعه در ارتباط با امنیت شغلی است. این جلسات تقریبا تاکنون با حضور تمامی صنوف هنری برگزار شده است.»
تئاتر در انتظار تصویب قوانین
این بازیگر تئاتر درباره این جلسات که به بررسی مسائل مختلف هنرمندان مربوط می‌شود، گفت: «مهم‌ترین دغدغه ما که از مدت‌ها پیش مطرح شده، زمینه‌های حمایتی از تئاتر است. این حمایت‌ها دو بخش است. یکی حمایت‌های معنوی و دیگری حمایت‌های مادی است. در بخش حمایت‌های معنوی، انتظار داریم که ارشاد به‌طور مستقیم حمایت‌هایی را از تئاتر داشته باشد، مثلا مجوزهایی که صادر می‌کند به نوعی در ارتباط با نگاه نهادهای دیگری قرار بگیرد.»
ایرج راد در ادامه درباره حمایت‌های مورد نیاز از سوی ارشاد گفت: «ارشاد پس از صدور این مجوزها نیز، در صورت بروز هر مشکل یا مسالهای حمایت لازم را از تئاتر داشته باشد. همچنین حمایت‌های گوناگون از نظر معنوی برای اجرای نمایش‌ها، باید به صورت تسهیلاتی فراهم شود که ما مدام با مشکلات عجیب و غریب و عدیده‌ای برخورد نکنیم. به عنوان مثال، اگر برای کاری مجوز داده می‌شود، که هیچ، اگر مجوز تعلق نمی‌گیرد توضیح دهند که این مجوز ندادن به چه دلیل است.»
او در زمینه اجرا در سالن‌های خصوصی بیان کرد: «در زمینه‌های تئاتر اگر به شکلی است که گروه‌ها خودشان به نوعی در ارتباط با سالن‌های خصوصی کار می‌کنند، نوع حمایتش مشخص بشود و اگر در مورد کار با سالن‌ها مسئولیت با ارشاد است، که تکلیف را می‌دانیم.»
رویای بی‌تغبیر قراردادهای حمایتی
ایرج راد، درباره قوانین و قراردادها در حوزه هنرهای نمایشی گفت: «پیش از این از طرف خانه تئاتر قرارداد تیپی را آماده کردیم که در این قرارداد، کف دستمزد را برای درجه‌بندی هنری مشخص شد. هر هنرمندی در هر کدام از رشته‌های تئاتر به درجه‌های یک، دو، سه و چهار دسته‌بندی شده و بر اساس آن کف دستمزد تعیین شد. این در یک مدت کوتاهی اجرایی شد.»
او درباره پیشبرد این قرارداد گفت: «بعد از آن هم به دلایل مختلف عنوان کردند قرارداد تیپ را قبول داریم، اما بخشی از این مبلغ که طبق آن به هنرمند پرداخت می‌شود باید از طریق گیشه تامین شود، چرا که بودجه به صورت کامل نداریم. پس از آن، این قرارداد لغو شد و به آنجا رسید که 20 درصد از فروش تئاتر برای اجرا باید به ارشاد پرداخت شود.»
این مدرس تئاتر در بخش دیگری از صحبت‌های خود به شورای ساخت اشاره کرده و گفت: «زمانی شورای حمایت از تئاتر به نام شورای ساخت وجود داشت. وظیفه این شورا این بود که هزینه‌ها و کمک‌هزینه کارهایی که مجوز گرفته و آماده اجراست، بررسی شود. پس از آن، مشخص می‌شد که چه میزان و چگونه حمایت صورت می‌گیرد. تمام این موارد حمایت از تئاتر به‌شمار می‌رفت که لغو شد. در حال حاضر یک قانون غیرمشخص وجود دارد و برای بعضی از گروه‌ها، تنها یکبار در سال حمایتی صورت می‌گیرد، اما آن 20 درصد از فروش گیشه همچنان از مبلغ حمایتی کسر می‌شود.»
به گفته ایرج راد، در واقع تمام زمینه‌های حمایتی لغو شده است. او در این‌باره بیان کرد: «مساله اینجاست که مشخص نیست این حمایت چگونه و بر چه اساسی صورت می‌گیرد. بعضی وقت‌ها عنوان می‌شود که با کارگردان، صحبت شده که او یکبار از این حمایت‌ها استفاده کند، اما خودش تصمیم گرفته آن حمایت را برای نمایش دیگری استفاده کند. در اینجا تکلیف گروه بازیگر را چه کسی مشخص می‌کند؟ یک آشفتگی وجود دارد و هیچ چیز روشن، شفاف و دقیقی وجود ندارد.»
او درباره بودجه تئاتر گفت: «به علاوه اینکه طبیعتا دیده می‌شود که اکثر مواقع آن بودجه‌ای که برای تولید تئاتر به اداره هنرهای نمایشی پرداخت می‌شود، بودجه بسیار کمی است. به خصوص که رقم قابل‌توجهی از بودجه کاهش پیدا کرده است. اینها مشکلاتی است که در حقیقت در زمینه تولید نمایش به وجود می‌آید.»
برنامه‌های توسعه بی‌فرجام
ایرج راد با اشاره به نبود امنیت شغلی در میان تئاتری‌ها گفت: «خیلی کارها وجود دارد که جلوی اجرای آنها گرفته می‌شود یا در حین اجرا با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند. تکلیف اینها هم باید مشخص شود و گرنه هیچ اعتبار و اعتمادی به سرنوشت کاری که قرار است روی صحنه رفته و اجرا شود، وجود ندارد. هر لحظه این دلواپسی هم وجود دارد که به هر طریقی آن اجرا متوقف شود، در صورتی که آن اجرا مجوز دارد.»
به گفته این کارگردان تئاتر از طرف دیگر جلساتی که برای امنیت شغلی برگزار می‌شود هم به یکباره دو، سه هفته تعطیل می‌شوند. ایرج راد در این مورد گفت: «تعطیلی جلسات ما نیز، این نگرانی را به وجود می‌آورد که مانند برنامه‌های توسعه چهارم و پنجم، این هم بی‌نتیجه بماند. البته مسئول پیگیری تمام این امور، وزارت فرهنگ و ارشاد است.»
رئیس خانه تئاتر، با اشاره به نگرانی‌هایی در مورد امنیت شغلی و بیکاری هنرمندان تئاتر، گفت: «به اعتقاد من، مهم‌ترین اولویت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید در این دوره، مساله امنیت شغلی و حقوق ایام بیکاری و انجمن‌های صنفی باشد و هر چه زودتر تکلیف آن مشخص شود. نتیجه‌اش این است که از نظر قانونی و حقوقی، تعریف و جایگاه خاصی برای هنرمند خواهیم داشت.»
ایرج راد، در پایان گفت: «امیدوارم در تعریف امنیت شغلی به نتیجه‌ای رسیده و شکل نهایی را پیدا کنیم و هرچه زودتر به تایید و تصویب برسد. در غیر اینصورت متاسف می‌شویم که چرا در این دوره به نتیجه نرسیدیم.»
دیدگاه تان را بنویسید