نقش هیپو رولر، دوچرخه، اینترنت، نوار بهداشتی و شلوار در توسعه حقوق زنان جهان چه بوده است؟

اعتمادآنلاین| مینا جزایری- بخش زنان سازمان ملل در گزارشی جالب، ابداعاتی را مورد بررسی قرار می‌دهد که وضعیت زندگی زنان را در جهان تغییر داده و باعث پیشرفت حقوق آنها شده است. این گزارش را در ادامه بخوانیم.

هیپو رولر

دسترسی به آب پاک یکی از ضرورت‌ها برای انسان است. شما به آب برای نوشیدن، نظافت، پختن، حمام گرفتن و موارد دیگر نیاز دارید. با این حال، امروزه 2.1 میلیارد نفر- حدود 30 درصد از جمعیت جهان- در خانه‌هایشان امکان بهره بردن از آب آشامیدنی سالم و در دسترس را ندارند.

متاسفانه برای میلیون‌ها زن و دختری که در مرکز بحران آب، مخصوصا در مناطق روستایی، زندگی می‌کنند، مسئولیت رفتن و آوردن آب به طور بی‌تناسبی بر دوش آنهاست.

این برای آنها به معنای افزایش خطر قرار گرفتن در معرض خشونت هنگام طی مسافت‌های طولانی برای آوردن آب و از دست دادن زمان برای فعالیت‌های دیگری مانند کارهای درآمدزا و رفتن به مدرسه یا حتی اوقات فراغت و بازی کردن است، همه اینها امکان زیستن یک زندگی کامل را از زنان و دختران سلب می‌کند.

در تلاش برای کاهش فشار و زمانی که صرف آوردن آب در شرایط روستایی دشوار می‌شد، دو تبعه آفریقای جنوبی در اوایل 1990 میلادی آکوآ رولر را اختراع کردند که اکنون به عنوان هیپو رولر شناخته می‌شود.

هیپو رولر ظرفی استوانه‌ای شکل و قابل حمل است که روی زمین غلت می‌خورد. ظرفیت هیپو رولر پنج بار بیشتر از یک سطل آب است. تا به امروز، این اختراع زندگی نیم میلیون نفر را در بیش از 20 کشور تغییر داده است.

در حالی که این اختراع یک راه‌حل دائمی برای بحران آب نیست، اما در کنار سایر راه‌حل‌های نوآورانه مانند فیلتر آب شخصی «لایف استراو» از جمله تلاش‌های قابل توجهی بوده که زندگی زنان و دختران در جوامع روستایی را پیشرفت داده است.

دوچرخه

همانطور که سوزان آنتونی، فعال حقوق زن آمریکایی با فصاحت از دوچرخه به عنوان نماد «زنانگی آزاد و رها» یاد می‌کند، این ابزار با خود آزادی نویافته‌ای در حرکت کردن به همراه آورد، کلیشه‌های مرتبط با توانایی‌های فیزیکی زنان را به چالش کشید و قواعد و رسوم لباس زنان را تغییر داد.

همزمان با اولین موج فمینیسم، ابداع دوچرخه مدرن، آنچنان که امروز می‌شناسیم، توسط مهندسی انگلیسی در دهه 1880، جایگزینی برای دستگاه ناکارآمد پنی فارتینگ فراهم آورد که متشکل از یک چرخ بزرگ در جلو و یک چرخ بسیار کوچکتر در عقب بود.

در حالی که لزوما این دوچرخه‌ها برای زنان ساخته نشده بودند اما از قضا به زنان استقلال بخشیدند: در برخی از مناطق جهان در آن زمان، دوچرخه به این معنی بود که زنان می‌توانند آزادانه بدون اینکه اسکورت و کالسکه داشته باشند یا پشت اسب بنشینند آزادانه حرکت کنند.

البته این مساله بدون واکنش نبود. به زنان هشدار داده شد که دوچرخه‌سواری «غیراخلاقی» است و حتی پزشکان تا به آنجا پیش رفتند که بگویند دوچرخه می‌تواند به وضعیت پزشکی وحشتناکی به نام صورت دوچرخه‌ای- خطر خاصی برای ظاهر و چهره زنان- منجر شود.

علیرغم رواج داستان‌های ساختگی وحشتناک و کاسته شدن از محبوبیت دوچرخه، زنان عقب‌نشینی نکردند. زنان محافظه‌کار و روشنفکر به طور یکسان خواستار لباس‌های منطقی‌تر و زیرپوش‌های گشادتر برای دوچرخه‌سواری شدند.

دیگران مانند آنیه لندندری، یک لتونیایی که به ایالات متحده مهاجرت کرده بود، درک غالب و مسلط از زنانگی را به چالش کشید و اولین زنی شد که دور دنیا را با دوچرخه از سال 1894 تا 1895 پیمود تا بعد از گذشت یک قرن هنوز مبارزه برای برابری ادامه داشته باشد.

اینترنت

همانند ابداع پرینتر، رادیو، تلویزیون و تلفن، اینترنت نیز باعث تغییرات اساسی در زندگی زنان و دختران شده است.

اینترنت چه از طریق وبسایت‌ها، رسانه‌های اجتماعی و یا پیام‌های فوری و ایمیل راه‌هایی برای اکتیویسم مجازی، اجتماع‌سازی، فرصت‌های شغلی و یادگیری باز کرده و آگاهی و مشارکت را درباره مسائل حقوقی زنان افزایش داده و زنان را قادر ساخته تا کسب‌وکار راه بیاندازند، کمپین‌های سیاسی تشکیل دهند و به کارهای بیشتری از قبیل دست بزنند.

از جنبش #MeToo گرفته تا #TimesUp، جنبش‌های رسانه‌های اجتماعی به‌طور ویژه نابرابری‌های جنسیتی و خشونت علیه زنان را به نحوی بی‌سابقه آشکار کرده‌اند و از این طریق بر مقامات دولتی و خصوصی فشار آورد‌ه‌اند تا در این وضعیت تغییر به وجود آورند.

مانند هر فناوری، اینترنت سویه تاریک خود را نیز دارد؛ نابرابری‌های جهان واقعی همانند زن‌ستیزی، آزار، خصومت، تجاوز و قاچاق انسان به اینترنت نیز نفوذ کرده است.

اطلاعات گمراه‌کننده درباره حقوق زنان تهدیدی برای به عقب بازگشتن حقوق شده است.

برای 49 درصد از جمعیت جهان که به اینترنت دسترسی ندارند، شکاف دیجیتالی موجب باقی ماندن فقیترترین‌ها و آسیب‌پذیرترین‌ها در ناآگاهی و فقدان مهارت‌ها و آموزش‌های لازم برای بقا در اقتصاد فناوری‌محور امروز شده است. مد نظر قرار دادن این شکاف در سال‌های پیش رو از امور بحرانی خواهد بود.

نوار بهداشتی

چه می‌شد اگر شما مجبور بودید از پشم، خزه، پوست حیوانات، پارچه‌های کهنه، یا روزنامه برای پریودتان استفاده کنید؟ اگرچه به نظر عجیب می‌رسد، داستان‌های عجیب‌تری وجود دارد که زنان در پریودشان باید تنهایی زندگی می‌کردند، آلوده تلقی می‌شدند، می‌توانند باعث فاسد شدن مواد غذایی شوند یا حتی در هنگام شنا توسط کوسه‌ها خورده شوند.

با این حال، تنها بیشتر از یک قرن پیش بود که پرستاران در فرانسه اولین نوار بهداشتی‌ یکبار مصرف را بر حسب اتفاق برای کنترل خونریزی بیش از اندازه سربازان مرد ابداع کردند.

در اواخر قرن نوزدهم، اولین نوارهای یکبار مصرف به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت، اما چندین دهه زمان برد تا آنها برای زنان کاربردی و قابل استفاده شوند (البته اگر استطاعت استفاده از آنها را داشتید).

این ابداع جدید، بهداشت و سلامتی زنان و دختران، حضور در کلاس، معیشت و فرصت‌های شغلی آنها را پیشرفت داد. با این حال امروزه با وجود برخی تلاش‌ها، نوارهای بهداشتی خارج از دسترس میلیون‌ها زن و دختر که در فقر زندگی می‌کنند، باقی مانده است و در بعضی از کشورهای جهان به عنوان یک آیتم «لوکس» بر آن مالیات بسته می‌شود.

از طرف دیگر، پریود هنوز یک موضوع تابو باقی مانده است. لکه ننگ و تبعیض پیرامون موضوع پریود، در بعضی کشورها مانع ورود زنان و دختران به فضاهای فیزیکی مانند خانه، مدرسه، محل کار و عبادت می‌شود. چه می‌شد اگر اختراعی وجود داشت که می‌توانست تبعیض موجود علیه زنان را از بین ببرد...

شلوار

از کلاه‌های صورتی تا کت و شلوارهای زنانه، لباس‌های زنانه‎ این قدرت را دارند که کلیشه‌ها را به چالش بکشند، تصورات موجود درباره هویت جنسیتی را تغییر دهند و نمادی از قدرت و مقاومت باشند و خب، بعضی اوقات نیز لباس‌های زنانه فاقد خاصیت عمل‌گرایانه هستند.

سعی کنید هنگام دوچرخه‌سواری یک لباس ویکتوریایی با 15 پوند وزن بپوشید و آن وقت است که پوشیدن شلوار برایتان معنادار می‌شود. درست است؟

البته نه برای متحجرینی که سعی می‌کنند جایگاه یک زن را تعیین کنند. در حقیقت تکامل شلوار سیاحتی جذاب در این زمینه است که چگونه فشن، فمینیسم و سکسیسم به‌طور جدایی ناپذیری به یکدیگر مرتبط هستند.

به عنوان مثال مجسمه ژاندارک، زن قهرمان جنگ فرانسوی را در نظر بگیرید که زره مردانه، شلوار و کت کوتاه مردانه معروفش را پوشیده است. فکر می‌کنید هنگامی که در سال 1431 به عنوان یک مرتد توسط انگلیسی‌ها بسته به یک چوب در آتش سوزانده شد، یکی از خشونت‌بارترین اتهامات علیه او چه بود؟ پوشیدن لباس مردانه.

چندین قرن بعد، زنان برای پوشیدن شلوارهای گشاد در قرن 19 میلادی با واکنش‌های شدید روبه‌رو و در آستانه قرن بیستم برای پوشیدن چنین پوشاکی بازداشت می‌شدند. مانند بخش اعظم تاریخ، واقعیت مد را سبب می‌شود و مد مرزها را به عقب می‌راند. برای مثال جنگ جهانی اول و دوم زنان را به پوشیدن شلوار سوق داد زیرا آنها مشغول کارهای به‌طور سنتی مردانه شدند.

با تغییر دنیای کار برای میلیون‌ها زن، پیشگامانی مانند طراح فرانسوی کوکو شنل، جهان مد را با گذاشتن اساسی برای شلوار به لرزه درآورد. پوشاک دو تکه‌ای که پس از جنگ زنان با وارد شدن به نیروی کار اتخاذ کردند و امروزه یک نماد قدرت است.

برای میلیون‌ها زن که در فقر در مزارع و کارخانه‌ها کار می‌کنند، پوشیدن لباس‌های مردانه سنتی و گشاد خیلی به مد ربطی ندارد بلکه از روی ضرورتی است که برای حرکت کردن دارند تا از این طریق مخارج زندگی‌شان را بهدست آورند و نانی بر سر سفره‌شان بیاورند.