مسیرهای دوچرخه‌سواری، راه نجات پایتخت

اعتمادآنلاین| ‌‌ شهردار تهران از زمان حضور خود در ساختمان بهشت در آبان‌ماه سال 97 و حتی زمانی که در حکمش تنها سرپرست شهرداری بود به کمپین «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» پیوست. کمپینی که چند سالی است در عرصه هوای پاک فعالیت می‌کند و هدفش جذب مردم به استفاده از دوچرخه و کمتر روی آوردن به استفاده از خودروهای شخصی است.

پیروز حناچی از همان هفته نخست «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» با دوچرخه و یا استفاده از سرویس حمل‌و‌نقل عمومی راهی محل کار خود می‌شد. اقدامی که واکنش‌های متفاوتی را به همراه داشت. برخی این اقدام را ستودند و برخی دیگر آن را نمایشی خواندند. با وجود تمام این نقد و نظرات حناچی کار خود را ادامه داد. اما چیزی که در این میان مهم‌تر از نمایشی خواندن حرکت شهردار تهران بود، نظرات کارشناسی برخی در راستای قابلیت تهران برای ساخت مسیر دوچرخه‌سواری بوده است.

برخی از رسانه‌ها و البته چند کارشناس حوزه شهری از اساس این موضوع را زیر سوال برده‌اند. توضیحشان هم این است که تهران به واسطه شکل جغرافیایی و توپوگرافی‌اش نمی‌تواند محل مناسبی برای ساخت جاده‌های مخصوص دوچرخه‌سواری باشد.

شمالی- جنوبی بودن پایتخت باعث می‌شود که این نقشه از اساس زیر سوال برود.

در مقابل اما شهرداری این نظریه را رد می‌کند. حناچی درباره اینکه آیا قبل از ارائه طرح‌هایی برای ساخت مسیر دوچرخه‌سواری، به نقشه و جغرافیای تهران هم توجه شده است یا خیر گفت: «ما برای این کار از متخصصین هلندی استفاده کرده‌ایم. کارشناسانی که پیش از ما و در آمستردام و شهرهای دیگر این راه را رفته‌اند و حسابی هم موفق بوده‌اند. خود آن‌ها با بررسی تهران اعلام کردند که تهران به راحتی قابلیت این کار را دارد. فقط نیازمند بودجه و توجه است.»

از سوی دیگر فعالین محیط‌زیست هم تنها راه چاره را در همین کار می‌‌دانند. حسین آخانی، فعال محیط‌زیست در این باره می‌گوید: «دوران شهرسازی بتنی به سر‌ آمده‌است. از هر طرف که به شهر تهران نگاه می‌کنیم فقط پل و روگذر و زیرگذر و تونل می‌بینیم. این کار یعنی می‌خواهیم خودروها و راننده‌هایشان حال بهتری داشته باشند درحالی که این شهر نیازمند تغییر اساسی است.»

آخانی به بودجه‌های کلانی که پای سنگ و سیمان و آجر هدر می‌رود اشاره می‌کند: «همین چند وقت پیش بودجه‌ای کلان در شهر اراک صرف ساخت پل شد. اراک که به واسطه صنعتی بودن یکی از آلوده‌ترین شهرهای ایران است آیا پل نیاز دارد یا هوای پاک؟ در حالی که می‌شد با همین بودجه به شهروندان دوچرخه داد یا تسهیلات خرید دوچرخه را برایشان مهیا کرد.»

آخانی در پایان به درخواست فعالان محیط زیست از شهرداری اشاره کرد: «همه خواسته ما از این شهردای که هدف و شعارش را «تهران، شهری برای همه» معرفی کرده، یک درصد از بودجه است؛ مبلغی که می‌تواند صرف ساخت مسیر برای دوچرخه‌سواری و تسهیلات خرید دوچرخه برای مردم شود. اقدامی که نتیجه‌اش پاک‌تر شدن هوای آلوده پایتخت، خلوت شدن و کاهش آلودگی صوتی و ترافیک خواهد‌ بود.»

راه‌های زیادی مقابل پایتخت برای فرار از آلودگی و ترافیک وجود ندارد. یا شهروندانش باید دست از سر خودروهای شخصی بردارند که این موضوع جز با توسعه چند برابری حمل‌و نقل عمومی میسر نخواهد بود. یا اینکه مسیرهایی در شهر به دوچرخه‌سوارانی اختصاص یابد که هدفشان سلامتی بیشتر برای شهر و مردمش است. مردمی که سال‌هاست با استرس سرطان و بیماری‌های قلبی و ریوی به خاطر آلودگی هوا از یک سو و اضطراب و خشم و عصبانیت به خاطر ترافیک هر روزه از سوی دیگر در پایتخت زندگی می‌کنند.