حزن ازلی و هنرمند ابدی

اعتمادآنلاین| علی پاکزاد- کیهان کلهر می‌گوید قطعه « شهر خاموش » را سال‌ها پیش به یاد قربانیان حلبچه ساختم. آن زمان فکر می‌کردم باید کاری انجام بدهم و حاصلش این قطعه بود. ما امسال نوروز خوبی نداشتیم و این اثر را به یاد هموطنانمان که متضرر شدند و در مضیقه هستند اجرا می‌کنیم...

بسیاری اما شاید پیش از این آلبوم « شهر خاموش » را شنیده باشند. ایده ابتدایی آلبوم موسیقی بی‌کلام شهر خاموش از سفارش دانشگاه هاروارد برای سازبندی و اجرای کوارتت زهی شکل گرفت و توسط کیهان کلهر و رایدر تصمیم بر اجرا و انتشار قطعات گرفته شد. این آلبوم شمال 4 قطعه است که قطعه شماره 2 به نام (شهر خاموش) هسته اصلی این آلبوم بوده و مدت زمان آن تقریبا 30 دقیقه است. مدت زمان کل آلبوم 53 دقیقه است.

مجله موسیقی سانگ‌ لاینز این مجموعه (آلبوم آهنگ بی‌کلام شهر خاموش ) را به عنوان بهترین آلبوم بی‌کلام سال 2008 میلادی معرفی کرد. این آلبوم همچنین در جدول بهترین آلبوم‌های کلاسیک متقاطع بیلبورد به جایگاه هجدهم دست یافت. ناگفته نماند که نیویورک تایمز این مجموعه را «عبور کرده از منشور موسیقی خاورمیانه» دانسته و آل‌‌میوزیک ترکیب نوای کوارتت‌ نوازی بروکلین رایدر با پیچیدگی ملودی کلهر را مسحورکننده خواند.

همچنین این آلبوم بارها به صورت زنده در شهرهای اروپا و آمریکا به اجرا در آمده است که در اجراها یو-یو ما (Yo-yo Ma)، نوازنده ویولنسل چینی-آمریکایی نیز حضور داشت.

حالا هموطن کیهان کلهر اجرای زنده «شهر خاموش» را می‌بیند و می‌شنود. اجرایی ممتاز که کلهر برای جلوگیری از بازار سیاه بلیت قیمت را در ارزانترین حد (یعنی 50 تا 160 هزار تومان ) نگه داشت و اقدام به تمدید کنسرت در فصل تابستان در تهران و سایر شهرها کرد.

سبک و سیاق غالب اجراهای کنسرت آخر کلهر در ژانر کلاسیک غربی با بُن‌مایه موسیقی ایرانی است که از موسیقی اصیل ایرانی، موسیقی خراسانی، موسیقی کردی و نیز موسیقی بخش‌هایی از خاورمیانه در آن بهره برده شده است و بیشتر در خطوطی از لایت‌موتیف نمود پیدا می‌کند. بهره بردن از موتیف‌هایی که بعضا از موسیقی لری یا کردی در ساختار اکمپانیمان موسیقی کلاسیک غربی و با آنسامبلی که غالب ارکستر را سازهای غربی تشکیل می‌دهند، نمود زیبایی از هنر شرقی وهمراهی هنر غربی با آن است.

ناگفته نماند که کیهان کلهر آهنگ‌ساز و نوازندهٔ کُرد زبان اهل ایران و متولد سال 1342 است که عمده فعالیت او در موسیقی سنتی ایرانی و کردی است. کمانچه ساز تخصصی کیهان کلهر است، اما او در کنار کمانچه، تنبور، سه‌تار و شاه‌ کمان نیز می‌‌نوازد.

کلهر با هنرمندان ایرانی از جمله محمدرضا شجریان ، علی‌اکبر مرادی، شهرام ناظری ، حسین علیزاده و گروه دستان نیز همکاری داشته است. او همچنین با هنرمندان بین‌المللی از فرهنگ‌های مختلف نیز همکاری داشته است که او را به هنرمند بین المللی تبدیل کرده است (اردال ارزنجان از ترکیه، شجاعت حسین خان از هند، یویوما از چین، ژائو ژیپینگ، عالیم قاسمف از جمهوری آذربایجان، بروکلین رایدر از آمریکا، ارکستر فیلارمونیک نیویورک، کوارتت کرونوس، و گروه سازهای بادی هلند).

آلبوم‌های بی‌تو بسر نمی‌شود، فریاد، باران و فراتر از نقشه جغرافیا که در آن‌‌ها به‌ عنوان آهنگساز و نوازنده نقش داشته نامزد جایزه گرمی شده است.

تدوین ویدئو: مرجان یگانه‌پرست