سیاست‌های اصلی وزارت بهداشت در سال 98 چیست؟/ بررسی نقش ماماها در افزایش نرخ رشد جمعیت/ پرونده الکترونیک سلامت تا پایان خرداد اجرا می‌شود

اعتمادآنلاین| ‌ سعید نمکی در اولین همایش ملی سازمان بیمه سلامت، گفت: همیشه می‌توان با شعار و سنت اقداماتی را آغاز کرد، اما ماندگاری یک رویکرد و روش، تنها می‌تواند مبتنی بر علم باشد. آنچه که به عنوان ساختاری مداوم در دنیا پیش می‌رود، ممکن است بر مبنای شعارهایی ایجاد شده باشد، اما استمرار آن فقط با عقل و علم میسر خواهد بود که چنین روندی را در سازمان بیمه سلامت می‌بینیم.

وی افزود: در سال‌هایی که در سازمان برنامه و بودجه بودم، اولین دغدغه‌ام این بود که چه بیمه‌ای است که در کشور داریم که به نوعی چاه ویلی است که هر چه پول در آن می‌ریزیم، پر نمی‌شود. باید توجه کرد که پوشش همگانی سلامت و اجرای طرح تحول نظام سلامت برای دستگیری از اقشار محروم جامعه، اقدامی بود که در دولت آقای دکتر روحانی انجام شد. در حال حاضر یکی از آرزوهای کشور عراق اجرای بیمه همگانی است و کشور پاکستان یکی از افتخاراتش این است که از ما برای توسعه سیستم PHC خود الگوبرداری کند. حال نگهداری این ساختارها باید مبتنی بر عقل و علم باشد.

نمکی با بیان اینکه پوشش بیمه همگانی دستاوردی مهم در کشور بود، ادامه داد: البته با اجرای آن با یک چالش عمده و ناپیدا در نظام برنامه‌ریزی کشور مواجه شدیم؛ به طوریکه در مقطعی بودجه بیمه سلامت را دو برابر کرده و بودجه سلامت را 100 درصد اضافه کردیم، اما دیدیم که این چاه ویل باز هم 8000 میلیارد کم دارد. در نتیجه اوراق منتشر کردیم، اما باز هم مشکل وجود داشت. شاعر می‌گوید "بر ان کدخدا زار باید گریست که دخلش بود 19 خرج 20".

وی با بیان اینکه ما چندین گرفتاری در حوزه سلامت داشتیم، گفت: برای ورود به عرصه سلامت و بیمه مقدمه‌ای وجود داشت که آن را رعایت نکرده بودیم و این مقدمه توجه به قوانین بالادستی بود. بنابراین قبل از استقرار گایدلاین‌ها و نظام ارجاع، ورود به این عرصه درست نبود. وقتی راهنمای بالینی نداریم، مسلما بیمار به هر کجا که بخواهد مراجعه می‌کند و پولش را از جیب دولت باید داد.

نمکی تاکید کرد: وقتی برای بسته پایه خدمات، تعریف نداشته باشیم، نتیجه همین می‌شود که در سال 1394، 90 میلیارد تومان از پول بیمه سلامت برای تجویز هورمون رشدی که برای بادی بیلدینگ مصرف می شود، خرج نمی‌شد. این نتیجه یعنی به چاه ویلی افتاده‌ایم که سر و ته ندارد. هیچ کجای دنیا حتی در کشوری که درامد سرانه 50 هزار دلاری دارند هم این کار را نمی‌کنند. بنابراین تا زمانیکه سیستم ارجاع و پزشک خانواده مستقر نشود، دروازه‌بان نداشته باشیم و دارو و نسخه به هر صورتی که می خواهد ارایه شود، وضعیت همین است. ما کفش آدیداس و بلا را در یک ویترین گذاشته‌ایم و به بیمار می‌گوییم هر کدام را که می خواهید بردارید، ما پولش را می‌دهیم. در کنار آدیداس هم یک مبلغ گذاشته‌ایم.

وزیر بهداشت ادامه داد: اگر به یک رویکرد مبتنی بر اقتصاد سلامت بازنگردیم، دفترچه بیمه مانند چک‌های بی محلی است که عامل سرگردانی مردم می‌شود. در عین حال اگر دقت نکنیم، برخی صرفه جویی ها در نظام سلامت هزینه های هگفتی بر دوش مردم می گذارند.

نمکی با اشاره به بحث خرید راهبردی خدمت در نظام سلامت، اظهار کرد: خرید راهبردی زمانی معنا دارد که خریدار اختیار و حق انتخاب داشته باشد. باید پرسید ارایه دهنده خدمات در کشور جز دانشگاه های علوم پزشکی چه کسانی هستند؟. در عین حال باید پرسید تاوان بازنگری در کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات را چه کسی باید بپردازد؟ بیمه‌ای که قدرت چانه زنی با سیاستگذاران را نداشته باشد، مجبور به تبعیت است. در هیچ کجای دنیا گیرنده و ارایه دهنده خدمت زیر یک سقف نیستند و اگر هم هست استقلال‌شان را حفظ می‌کنند. بنابراین سازمان بیمه سلامت یک سازمان حقوقی مستقل است که باید با وزارت بهداشت برای خرید خدمت چانه‌زنی کند.

نمکی با بیان اینکه خوشحالم یک بار اندیشمندان و علمای حوزه بیمه سلامت جمع شده‌اند تا راه رفته را واکاوی کرده و چراغی را روشن کنند، گفت: امسال اقدمات خوبی در حوزه بیمه سلامت انجام شد. به عنوان مثال ادغام مددجویان کمیته امداد در بیمه سلامت اقدام خوبی بود که منجر به حفظ حرمت مددجدیان می‌شود. برای افراد مجهول الهویه هم که سرگردان بودند، منابعی دیده شده تا در شرایطی تا سه ماه بتوانند تحت پوشش بیمه سلامت باشند و سپس با احراز هویت تعیین تکلیف شوند.

وی با بیان اینکه بیمه‌ای پایدار می‌ماند که از افراد به اندازه بضاعت‌شان پول بگیرند و به اندازه نیازشان خدمت ارایه دهند، گفت: بیمه موفق باید از دارا بگیرد و برای نداری خود و دیگران استفاده کند، از زمان جوانی بگیرد و برای زمان پیری هزینه کند. بدون رعایت این ساختار هیچ بیمه‌ای پایدار نمی‌ماند. بیمه پایدار نمی‌ماند مگر اینکه خودش را از یوغ دولت بیرون کشیده و به عنوان یک بنگاه اقتصادی پویا بتواند خودش را اداره کند.

نمکی ادامه داد: در سازمان برنامه و بودجه محاسبه کردیم و دیدیم 11 میلیون نفر به صورت رایگان بیمه شدند، اما تعداد افراد فاقد بیمه همچنان پابرجاست. متوجه شدیم که چهار تا پنج میلیون نفر از بیمه خویش فرما به سمت بیمه رایگان آمدند.

وی تاکید کرد: در سال 98 ضمن توجه ویژه به منابع اقتصادی، با توجه به اینکه امسال یکی از سخت‌ترین سال‌های بعد از انقلاب را از نظر منابع کشور تجربه می‌کنیم، باید منابع موجود را به گونه‌ای مدیریت کنیم که فرودستان کمترین فشار را تحمل کنند. در عین حال در طرح تحول سلامت می‌کوشیم که بسته‌های کاهش پرداخت از جیب بیماران بویژه برای محرومان، حمایت از بیماران خاص و صعب العلاج و استقرار تیم پزشکی در مناطق کمتر برخوردار را به عنوان اقدامات اصلی پیش بریم. این سه محور سیاست اصلی ماست. در عین حال توجه به درمان سرپایی به جای بستری، استقرار پرونده الکترونیک سلامت و... را هم پیش می‌بریم.

نمکی گفت: بنده قول می‌دهم تا پایان بهار، پرونده الکترونیک سلامت را به عنوان ریل نظام ارجاع و پزشک خانواده را برای همه ایرانیان و برای افاغنه مجاز و قانونی، اجرا کنیم.

ماماها به عنوان افراد چند وجهی در نظام سلامت حضور داشته باشند

سعید نمکی در مراسم روز جهانی ماما ضمن تبریک این روز به جامعه مامایی، گفت: در سال‌های پس از انقلاب خدمات زیادی به اقشار مختلف در نظام سلامت ارایه شد که یکی از اصلی‌ترین ارکان نظام ارایه خدمت ماماها بودند. ماماها نقش زیادی در تحقق دستاوردهایی از جمله کاهش میزان کاهش مرگ و میر زنان، حذف کزاز نوزادان، ترویج تغذیه با شیر مادر و کاهش آسیب‌های ناشی از کم توجهی به تغذیه و واکسیناسیون ایفا کردند.

وی با بیان اینکه بنده 9 بار به مناطق سیل‌زده سفر کردم و همکاران ما در این مناطق صحنه‌هایی را ایجاد کردند که دوست داشتم دست تک تک آنها را ببوسم، افزود: برای کشوری که در اوج تحریم‌ها و گرفتاری‌ها و فشار منابع مالی است، در این شرایط به 25 استان خدمات درمانی ارایه شد که افتخار آمیز است.

نمکی ادامه داد: از طرفی یکی از افتخارات کشور آموزش آکادمیک مامایی است. در اردیبهشت ماه سال 93 همکاران ما ترغیب به زایمان طبیعی را به عنوان سیاستی در مسیر خود قرار دادند که در کاهش سزارین و ترویج زایمان طبیعی توفیقات قابل توجهی را به دست آوردیم، اما باید در خصوص علل عدم توفیق این موضوع در برخی مناطق بررسی‌هایی داشته باشیم.

لزوم بازنگری در آموزش‌های مامایی

نمکی تاکید کرد: آنچه که به عنوان وزیر و کارشناس حوزه سلامت، از ماماها انتظار دارم این است که در دانشگاه‌های مامایی در مجموعه آموزش‌ها بازنگری صورت گیرد؛ ما تمایل داریم ماماها به عنوان رکن اصلی و قابل اعتماد نظام سلامت مهارت‌ها و قابلیت‌هایی فراتر از بحث ارائه خدمت داشته باشند. ما تمایل داریم ماماها به عنوان افراد چند وجهی در نظام سلامت حضور داشته باشند.

ماماها در مبحث رشد جمعیت کشور تلاش کنند

وی افزود: ماماها نیازمند مهارت‌های جدید هستند و باید پایه مامایی را در ارائه دیگر خدمت‌ها تقویت کنیم. انتظار من از جامعه مامایی کشور این است که در رفع دغدغه مقام معظم رهبری در رابطه با رشد جمعیتی کشور تلاش کنند، این یک دغدغه به جا بوده و اگر ما به عنوان کادرفنی از این شرایط موجود مراقبت کافی نکنیم در آینده شرمسار خواهیم بود.

نمکی اظهار کرد: اولین کاری که ماماها می‌توانند انجام دهند این است که با مراقبت‌های درست قبل از زایمان، نگذارند امید مادری به آوردن فرزندی که در شکم دارد ناامید شود و با مراقبت مستمر و هوشیارانه جان مادر و جنین را مراقبت کنند.

وی افزود: یکی از راهکارها این است که جان مادر و کودک به خطر نیفتد. اواخر سال گذشته به من اعلام شد که مادر بارداری در یکی از روستاهای چابهار نیازمند کمک است. بالگرد ما اعزام شد، اما بر اثر حادثه‌ای پنج نفر از عزیزان ما که در بالگرد بودند، شهید شدند. ما باز دستور دادیم دومین بالگرد به منطقه اعزام شود و مادر نجات یافت.

نمکی گفت: نجات دادن جان انسان‌ها برای ما مهم است. وقتی لباس سفید را پوشیدیم باید بدانیم این همان لباس احرام ما است تا مانند پروانه به دور افراد نیازمند و بیمار بگردیم. اولین گام این است که ماماها به ما کمک کنند تا طرح ملی مراقبت‌های درست قبل از زایمان، حین زایمان و پس از زایمان نوزادان انجام شود.

وزیر بهداشت تاکید کرد: ماماها باید افرادی که ازدواج کرده و یا دارای یک فرزند هستند را به فرزندآوری ترغیب کنند. در عین حال ما نباید به دنبال افزایش جمعیت به گونه‌ای برویم که افرادی که در حاشیه شهرها بدون تسهیلات زندگی می‌کنند، فرزندانی را به دنیا بیاورند و جان مادر و جنین به خطر بیفتد و کودک در شرایطی که از لحاظ اجتماعی و اقتصادی مناسب نیست، رشد کنند.

تلاش در جهت گسترش مراکز درمان ناباروری

وی افزود: باید بدانیم اگر آهنگ رشد زیرساخت‌های کشور متناسب با آهنگ رشد جمعیت نباشد، رشد جمعیت به ضد ارزش تبدیل خواهد شد. در این زمینه تمام بخش‌ها به توسعه زیرساخت‌ها اعم از آموزش، درمان، اقتصاد سلامت و اشتغال به یکدیگر کمک کنند؛ چراکه اگر آهنگ رشد جمعیت تندتر از آهنگ رشد توسعه باشد، این راهکار به سرانجام نخواهد رسید.

وزیر بهداشت گفت: زیرساخت‌های متناسب با رشد جمعیت باید فراهم شود و ما تلاش می‌کنیم مراکز درمان ناباروری را گسترش دهیم‌.

بازنگری در توسعه زیرساخت‌های نظام سلامت

وی با بیان اینکه ماماها به عنوان یکی از ارکان اصلی نظام سلامت هستند، گفت: تردیدی نداریم که این افراد نقش مهمی در نظام سلامت دارند و در بهبود شاخص‌ها می توانند کمک زیادی به نظام سلامت کنند و ما تلاش می‌کنیم در توسعه زیرساخت های نظام سلامت بازنگری می‌کنیم.

نمکی افزود: امروز فارغ‌التحصیلان زیادی در رشته مامایی داریم که باید جایگاه ویژه و جدید برای خدمت آنها پیدا کنیم تا در کشور فارغ التحصیل مامای بیکار نداشته باشیم.