انتظار شهروندان از نحوه تدوین دستورالعمل کرامت در قوه قضاییه چیست؟

اعتمادآنلاین| میراندا مهدوی- راهروهای شعب دادگاه خانواده شلوغ‌تراز بقیه شعب بود و پر بود از دختران جوان و پسرانی که روزگاری بعد از امضا کردن صفحات عقدنامه، دل بستن به یکدیگر را رسمی ثبت کرده‌اند‌، اما حالا منتظرند تا هرچه زودتر به زندگی مشترک خود خاتمه دهند و تبدیل شده‌اند به آدم‌های غمگینی که با کلافگی زیاد روی صندلی نشسته‌اند و پیوسته به ساعت‌شان نگاه می‌کنند. آدم‌هایی که فکر می‌کنی حوصله حرف‌ زدن ندارند، اما به محض اینکه کنارشان می‌نشینی شروع می‌کنند به صحبت کردن؛ زن‎ها زودتر سفره دل‌شان را باز می‌کنند تا شاید غم‌شان کم شود یا همدردی بیابند.

کنار یکی از آنها می‌نشینم؛ از او می‌پرسم: چرا اینجایی؟ می‌گوید: بچه‌دار نمی‌شوم، شوهرم رهایم کرده و نفقه‌ای هم به من نمی‌دهد، حالا هم درخواست عدم تمکین داده تا بتواند همسر دیگری بگیرد. البته من با اینکه او بخواهد همسر دیگری اختیار کند مشکلی ندارم، اما ظاهراً خانمی که می‌خواهد با او ازدواج کند شرط گذاشته من در زندگی همسرم نباشم، بنابراین همسرم می‌خواهد با تحت فشار گذاشتن و ندادن نفقه‌ام، مقدمات طلاق را تدارک ببیند.

کمی جلوتر رفتم. پیرمردی را دیدم که به سختی و نفس‌زنان از پله‌ها بالا می‌آمد. جلوی در شعبه که رسید به سختی تعادلش را حفظ می‌کرد. عصایش را تکیه‌گاه خود قرار داد. آمده بود حضانت نوه هفت‌ساله‌اش را بگیرد. نه دانش حقوقی داشت و نه سواد درست و حسابی، مدیر دفتر شعبه انصافاً پیرمرد را با طمأنینه راهنمایی کرد.

مدیر دفتر شعبه با اینکه خسته به نظر می‌رسید، اما با دقت به درخواست مراجعان گوش می‌کرد و یک‌به‌یک پاسخ می‌داد. ابتدا توقع داشتم از پرسش‌های بیجای برخی از مراجعان عصبانی شود، اما همچنان در کمال آرامش پاسخ می‌داد و راهنمایی می‌کرد.

حین گفت‌وگو با مراجعانی که در راهروها می‌دیدم، برخی‌شان گله‌هایی می‌کردند؛ گله‌هایشان بیشتر از این بود که چرا کارمندان اداری ساعاتی پس از ساعت رسمی کاری در محل کار حاضر می‌شوند و از همان ابتدای صبح تعدادی از آنان جواب درست و درمان نمی‌دهند. ساعات ناهار و نماز هم حدود یک ساعت طول می‌کشد و ارباب رجوع همچنان بلاتکلیف پشت درهای بسته شعب سرگردان است و تقریباً از ساعت دو بعدازظهر به بعد دیگر پاسخگو نیستند. می‌گفتند گاهی برای یک دستور قاضی باید ساعت‌ها انتظار کشید. جلسات داخلی یا آمدن دوستان قاضی هم وقت مراجعه‌کننده را می‌گیرد. می‌گفتند این حق‌الناس است که ما را از صبح معطل می کنند، چرا با وجود این حجم پرونده در شعبات تمام کارهای پرونده و حتی پروسه اجرا بر عهده یک نفر است؟ شکایت می‌کردند از اینکه چرا تعداد کارمندان شعب با تعداد تراکم پرونده‌ها و مراجعان همخوانی ندارد و برای یک کار اداری ساده باید مدت‌ها پشت در ایستاد. می‌گفتند چرا به این موارد رسیدگی نمی‌شود؟

اما زمزمه‌هایی هم می‌کردند و امیدوار بودند که رئیس‌ جدید قوه قضاییه قدم‌هایی در جهت تکریم ارباب رجوع بردارد. چرا که اخیراً رئیس قوه قضاییه از تدوین دستورالعمل «کرامت» ظرف 15 روز خبر داده و بر حفظ توجه به ارباب رجوع و کرامت افرادی که با دستگاه قضایی سروکار دارند، تاکید کرد.

او گفته بود: برای نهادینه شدن این موضوع از معاونت حقوقی خواسته‌ام ظرف 15 روز دستورالعملی در مورد کرامت طی چند فصل شامل ارتباط با همکاران و کارکنان و قضات و اصحاب دعوا و متهمان، در همه سطوح مرتبط با قوه قضاییه، تدوین کند که ظرف دو هفته آماده و ابلاغ می‌شود؛ اما باید توجه داشت که کرامت شعار نیست و اعتقاد و باور عمیق ماست که باید بنا بر دستورات شرع انور و قانون، مورد رعایت قرار گیرد.

حال از آنجا که معطل ماندن شاکی و متهم، خواهان یا خوانده، پشت درهای شعب قضایی و پیاده‌روی در راهروهای دادگاه‌ها سال‌هاست از دغدغه‌های شهروندان و البته دستگاه قضایی به شمار می‌رود، انتظار می‌رود در تدوین دستورالعمل کرامت، حفظ حقوق عامه و ضمانت اجرای این دستورالعمل و نحوه نظارت بر آن بیشتر لحاظ شود تا به جای گله‌های شهروندان، شاهد تقدیر آنان از مسئولان قضایی کشورمان باشیم.