کسانی که می‌خواهند حفظ مال کنند خودروهایشان را نمی‌فروشند/ افزایش 30 تا 40 درصدی قیمت خودرو در چند روز گذشته/ واردات ماشین 15 هزار دلاری و کارکرده بهترین راه متعادل کردن بازار است/ 99 درصد مردم دنیا خودروی زیر 10 هزار دلار سوار نمی‌شوند/ خودروسازان نمی‌تو

اعتمادآنلاین| الیاس جرجندی - سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو، در خصوص وضعیت بازار خودرو طی چند روز گذشته که با جهش بی‌سابقه قیمت مواجه بود و همچنین عوامل و دلایل این افزایش قیمت در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار اقتصادی اعتمادآنلاین توضیحاتی ارائه کرد.

متن کامل این گفت‌‌وگو را می‌خوانید:

خودروسازان باعرضه نامناسب مسبب گرانی‌های اخیر هستند

*چند روزی است که تغییرات عجیبی در بازار خودرو می‌بینیم. تاکنون و طی یک سال شاهد این درصد از افزایش قیمت نبوده‌ایم. چه اتفاقی افتاده که خودرو به این شکل دچار افزایش قیمت شده، آن هم در حالی که در ارز، افزایش قیمت جهشی نداشته‌ایم؟

در 20 روز گذشته حدود 30 تا 40 درصد افزایش قیمت داشته‌ایم، به خاطر اینکه عرضه مناسب نیست و عرضه به آن صورت که باید در بازار انجام نمی‌شود. اگر عرضه خودرو مثل اسفندماه بود، این اتفاق نمی‌افتاد. همه چیز برمی‌گردد به خودروسازان که به آن شکل در بازار خودرو عرضه نکردند.

تا 25 اسفندماه که تعطیل بود، بعد از این تاریخ هم سه چهار روز شماره‌گذاری خودروها انجام نشد. من بارها گفته‌ام اگر عرضه هر کالایی در بازار متوقف شود، هفته‌ها طول می‌کشد تا شرایط بازار به همان روز اول خود برگردد؛ در 15 روز گذشته خودروسازان خودرویی عرضه نکردند، اگر عرضه می‌شد این اتفاق نمی‌افتاد.

وقتی قیمت‌ها را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که یک ماشین از ‌72 میلیون به 97 میلیون تومان رسیده یا مثلاً 206 که تا 20 فروردین‌ماه 80 میلیون تومان بوده به 118 میلیون تومان رسیده است. یا قیمت ماشین‌های مونتاژ مثل 2008 از 276 میلیون به 410 میلیون تومان و «سراتو» هم از 245 میلیون تومان به 335 میلیون تومان افزایش یافته است.

خودروسازان دوست دارند در حاشیه بازار باشند

*قریب به یک سال است عرضه درستی از سمت دو خودروساز بزرگ در بازار نداشته‌ایم. ما همیشه مشکل عرضه داشته‌ایم، در کنار آن با معضل افزایش قیمت در بازار روبه‌رو بوده‌ایم. این 20 روز چه اتفاقی افتاده و چه‌ نوع عرضه‌ای داشتیم؟

ما همیشه عرضه دونرخی در بازار داشته‌ایم. 35 سال است خودروسازان ما همیشه دوست دارند در حاشیه بازار باشند. بازار ما بازار هفت هشت ماه پیش نیست، حتی بازار دو سال پیش هم نیست. در این بازار عرضه هیچ کالایی نباید حتی یک ساعت قطع شود.

به‌ عنوان‌ مثال دو روز در توزیع مرغ وقفه ایجاد شد، چه جنجالی به پا شد؟ اما الان از چهارراه هم مرغ بخری کسی دیگر توجهی نمی‌کند.

خودرو نیز همین‌طور است. وقتی اول سال یکی از خودروسازان قیمت مونتاژی را یک‌دفعه 26 میلیون تومان بالا می‌برد چه اثر روانی‌ای در بازار دارد؟ افرادی که خودرو دارند می‌دانند شرکت‌ها خودرو عرضه نمی‌کنند و اینکه شرکت اوایل سال استارت گرانی را زد. آنهایی که در بازار می‌خواهند حفظ مال کنند خودروهایشان را نمی‌فروشند. وقتی نفروشند قیمت‌ها سلیقه‌ای تعیین می‌شود و قیمت‌ها بالا می‌رود و در این قیمت‌هایی که به این حد رسیده مشتری صف نکشیده، فقط اتیکت‌ها عوض‌ شده است.

اگر به قیمت‌ها نگاه کنیم و در گزارش میدانی مشخص است چیدمان همان چیدمان است فقط قیمت‌ها تغییر کرده و بالا رفته است. چرا قیمت‌ها بالا رفته؟ سراتویی که 28 اسفندماه 245 میلیون تومان بوده، در 22 فروردین‌ماه به 335 میلیون تومان رسیده است.

آنهایی که خودرو دارند و نمی‌فروشند چطور قیمت‌گذاری می‌کنند؟ برخی از نمایندگی‌های رسمی خودروها را به‌ صورت کارتریج یا صلح‌نامه فروختند؛ مثلاً می‌گفتند اینها سبدی است، سبدی خریده بودند، الان نوبت‌شان رسیده یا افرادی هستند که از شرکت طلب داشته‌اند یا خودروها پیش‌فروش کارخانه‌ها هستند.

نمایندگی‌هایی که محصولات شرکت یک خودروساز را می‌فروشند بخشنامه‌های شرکت را اجرا می‌کنند بنابراین نمی‌توانند سر خود تغییر قیمت دهند؛ مثلاً خودرویی را که در بازار 245 میلیون تومان است، یک‌دفعه 300 میلیون تومان بفروشند.

اگر به‌ اندازه کافی خودرو به بازار عرضه شود، هیچ موقع نابسامانی‌ای پیش نمی‌آید. مردم برای خرید هر کالایی که کم عرضه شود، هجوم می‌آورند؛ فکر می‌کنند برای خرید آن در بازار عقب‌مانده‌اند. چرا ما باید اجازه دهیم عرضه کالایی به صفر برسد بعد دنبال علت آن بگردیم؟

تمام مشکلات خودروسازان از پنج درصد بازار شروع شد

*از این صحبت‌ها این‌طور برداشت می‌شود که مثلاً خودرو 2008 که تا 20 روز پیش حدود 300 میلیون تومان بود و حالا حدود 400 میلیون تومان شده، به خاطر عرضه نامناسب از سمت خودروسازان به بازار است.

صد درصد.

*برای افزایش قیمت‌ها هیچ مافیایی یا دست پشت پرده‌ای وجود ندارد؟

نه؛ مثلاً اگر از خودرویی 40 دستگاه عرضه شود، به قیمت خود خودرو برمی‌گردد. در اسفندماه قیمت رسمی جک 219 میلیون تومان بود، 19 فروردین به 245 میلیون تومان رسید و شرکت 26 میلیون افزایش قیمت داد. من اعتراض کردم که جلوی این کار را بگیرد چون قطعاً در کالاهای دیگر تاثیر می‌گذارد، اما هیچ‌کس هیچ توجهی نکرد. چه اتفاقی افتاده که در این‌ طرف سال هنوز خودروسازان تا 25 فروردین فاکتور نکرده‌اند؟ این کار باعث می‌شود مثلاً رِنج قیمت 2008 بالا برود. این همان جکی بود که قیمتش 219 میلیون تومان بود، البته در ابتدا 150 میلیون تومان بود بعد به 160 میلیون و سپس به این رقم رسید. در حالی‌ که در بازار 235 میلیون تومان است.

*توجیه آن خودروساز برای این کار چه بود؟

هیچ توجیهی نداشت. حتی من زنگ زدم جایی گفتند قیمت این ماشین 280 میلیون تومان است. گفتم شما چطور بر قیمت‌ها نظارت می‌کنید که متوجه شدم این مسئول هیچ توجهی به افزایش قیمت‌ها ندارد. گفتم چرا اجازه می‌دهید قیمت‌ها بالا رود. متاسفانه دلیلش همین کارهای جزئی است.

قبل از اینکه جرمی اتفاق بیفتد باید جلوی آن را بگیریم. اگر همان روزی که سایت‌ها اعلام کردند این ماشین امروز از 219 میلیون تومان به 246 میلیون تومان رسید، جلوی آن را می‌گرفتند، امروز افزایش قیمت نداشتیم. اینها به‌ صورت خودکار به هم وصل هستند، وقتی‌ که قیمت آن ماشین را بالا می‌برند دیگر خودرویی عرضه نمی‌شود.

وقتی تعداد خودرو در بازار کم باشد همه به سمت آن هجوم می‌آورند. یا حتی در مورد داخلی‌ها- از 22 فروردین‌ماه- مثلاً پژو 405 به 68 میلیون و 500 هزار تومان رسیده بود، چرا امروز 82 میلیون تومان است؟ یا پژو پارس 86 میلیون تومان بود اما امروز 105 میلیون تومان است. اینها به عرضه برمی‌گردد.

چرا راه دور می‌رویم؛ تمام مشکلات خودروسازی‌ ما از پنج درصد بازار شروع شد. از دی‌ماه به بعد قیمت‌ها را بررسی کنید، قیمت‌های امروز را هم بررسی کنید. با بررسی قیمت‌ها در تاریخ 97/10/1 و مقایسه آن با قیمت امروز باید این سوال را پرسید که در این سه‌ماهه چه اتفاقی افتاده که اینچنین افزایش قیمت را شاهد بوده‌ایم؟ به‌ نحوی‌ که این‌گونه تصور می‌شود که این قیمت‌ها مربوط به ده‌ها سال پیش است. ورودی‌ها را از تاریخ 15 بهمن تا 28 بهمن‌ماه تا کاهش قیمت‌ها بالا رود که پنج درصد حاشیه بازار را اعلام کنند.

از سوم تا 28 اسفندماه خودروسازان عرضه را زیاد می‌کنند، هر روز قیمت‌ها پایین‌تر می‌آید. وقتی قیمت‌ها به تعادل می‌رسد تعطیلات پیش می‌آید. بعد از تعطیلات از 17 تا 25 فروردین هیچ موقع فاکتور نمی‌کنند . امسال هم بازار شرایط عادی نداشت و ماه‌ها خودرو کم‌عرضه شده بود، بنابراین نباید هفت روز وقفه می‌انداختند.

واردات خودرو 15 هزار دلار و کارکرده بهترین راه متعادل کردن بازار/ با آزاد شدن واردات، خودرو 600 میلیونی به 300 میلیون تومان می‌رسد

*به‌ عنوان سوال آخر، شما در سمت ریاست اتحادیه آیا با وزارت صمت و خودروسازان و متولیان امر قیمت‌گذاری در این خصوص جلسه‌ای می‌گذارید یا اصلاً در برنامه‌تان هست؟

قیمت‌ها را از ما می‌گیرند و ما قیمت‌ها را می‌دهیم. اما در ستاد تنظیم بازار هیچ وقت از اتحادیه نظر نخواسته‌اند. اگر الان هم از من نظر بخواهند، می‌گویم تنها راهی که التهاب بازار فروکش می‌کند و به حالت عادی برمی‌گردد این است که خودرو در بازار باشد.

خودروسازان ما نمی‌توانند نیاز بازار را برآورده کنند. بارها گفته‌ایم اگر بخواهیم التهاب بازار فروکش کند و قیمت‌ها به حالت عادی برگردد و به قیمت مناسب دست مصرف‌کننده برسد، باید اجازه دهند خودرو زیر 15 هزار دلار حتی خودرو کارکرده وارد کشور شود. اگر این اتفاق بیفتد، مثلاً سانتافه 2015 که الان 600 میلیون تومان است با قیمت 300 میلیون تومان به دست مشتری می‌رسد، یا جک 100 میلیون تومانی 300 میلیون تومان نمی‌شود . 99 درصد مردم دنیا ماشین زیر 10 هزار دلار سوار نمی‌شوند.

مخالف واردات خودروهای لوکس هستیم/ وزارت صمت در سال 91 مجوز واردات داد، لوکس‌سواران پورشه و مازراتی خریدند

*پس شما موافق واردات هستید؟

با واردات کالاها و خودروهای لوکسی که در سال‌های گذشته انجام شد موافق نیستم. سال‌های گذشته، از سال 86 به بعد که واردات خودرو انجام شد، هیچ وقت اجازه ندادند خودرو زیر 15 هزار دلار وارد کشور شود. سعی کردند خودروهای لوکس را بیاورند تا به خودروسازان داخلی ضربه وارد نشود، در صورتی‌ که اگر همان زمان اجازه می‌دادند خودروهایی در رنج 206 وارد کشور می‌شد، امروز خودروسازان ما خودرو بهتری تولید می‌کردند.

این موضوع باعث شد خودروسازان خود را در حالت رقابت با محصولات وارداتی نبیند. آنهایی که خودرو زیر 100 میلیون تومان می‌خریدند همان را خریدند و آنهایی که خودروهای لوکس می‌خریدند، با اجازه‌ای که وزارت صمت برای واردات در سال 91 داد، پورشه و مازراتی خریدند.