لذت چشیدن طعم داشتن هویت

اعتمادآنلاین| ‌ نیلوفر حامدی- مهدی وقتی 15 سال داشت در تست فوتبال باشگاه پرسپولیس شرکت کرد و قبول شد، اما چون شناسنامه نداشت نتوانست در این تیم بازی کند. این داستان به شکل دیگری برای پسر هفت‌ساله‌اش، وقت حضور در مدرسه، رقم خورد.

هویت، مفهومی انتزاعی که با اوراقی همچون شناسنامه و کارت ملی بروز پیدا می‌کند، اگرچه موضوعی ساده برای خیلی از افراد محسوب می‌شود، اما جمعیت زیادی در ایران تا به حال از داشتن چنین حقی محروم بوده‌اند.

تابعیت، فرایندی که در ایران صرفاً با خون و از طرف پدر انتقال پیدا می‌کند، مانع بزرگی بر سر راه فرزندانی بود که مادر ایرانی داشتند، در همین کشور به دنیا آمده بودند، رگ و ریشه خود را در ایران می‌دیدند اما تابعیت ایرانی نداشتند، چون مادر ایرانی حق انتقال تابعیت خود به فرزندش را نداشت.

سال 1380، برای نخستین‌ بار، در سرشماری جمعیتی کشور، فرزندان ناشی از ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی دیده شدند. اقدامات برای حل این مشکل منجر به شکل‌گیری ماده واحده سال 1385 شد. طبق این ماده واحده، به فرزندان ناشی از چنین ازدواج‌هایی بعد از 18 سال شناسنامه تعلق می‌گرفت، اما هنوز تعداد زیادی از این افراد با این مشکل درگیر بودند.

شش سال بعد، در زمان ریاست محمود احمدی‌نژاد بر دولت، طرحی در مجلس برای اعطای تابعیت به مادرایرانی‌ها مطرح شد و مورد تصویب قرار گرفت، اما شورای نگهبان به خاطر مغایرت با اصل 75 قانون اساسی، یعنی تامین مالی دولت برای ارائه یک طرح، آن را کرد. این طرح شانسش را برای دومین بار در سال 94 سنجید، اما در مجلس رای نیاورد.

فعالان مدنی و برخی از نمایندگان مجلس اما خسته نشدند و این مطالبه را ادامه دادند تا بالاخره لایحه در دولت تصویب و آبان‌ماه سال 97 راهی مجلس شود.

جزئیات این لایحه و متن پیشنهادی کمیسیون قضایی بالاخره روز دوشنبه به تصویب اکثریت نمایندگان رسید و حالا برای تبدیل به قانون شدن راهی شورای نگهبان می‌شود. قانونی که کمک می‌کند 48 هزار فرد بدون شناسنامه در ایران هویت پیدا کنند و از حق شناسنامه، کارت ملی، گواهینامه رانندگی، حق تحصیل در مدارس و دانشگاه، حق اشتغال و حق استفاده از بیمه بهره‌مند شوند.

مهدی، زهرا، رابعه، ثمن، آمنه، جعفر، مرجان و... تا دیروز سوال‌شان این بود: مادر من ایرانی است، من کجایی‌ام؟ بالاخره پاسخ‌شان را از مجلس گرفتند: شما ایرانی هستید.