ردپای فردوسی در گرجستان

اعتمادآنلاین| ‌ هلن گیوناشویلی در «همایش بین‌المللی شاهنامه در گذرگاه جاده ابریشم» در مشهد اظهار کرد: روابط فرهنگی ایران با گرجستان سابقه طولانی دارد. فرهنگ دوره اسلامی برای گرجیان نامانوس نبوده و آن‌ها پیوسته برای علم و هنر ایرانی احترام فراوان قائل بوده‌اند.

او افزود: نظم فارسی در شعر و ادبیات گرجی تاثیر بسیار داشته و گرجیان به اندازه ایرانیان به زبان فارسی علاقه‌مند بوده‌اند. شعر و فرهنگ سبب ایجاد وحدت معنوی بین گرجیان و ایرانیان می‌شده و دوستی و محبت را جانشین خصومت ساخته است. جنگ‌هایی که بارها بین ما به وقوع پیوسته هیچ‌گاه ماهیت دینی نداشته است.

استاد دانشگاه ایلیای گرجستان ادامه داد: شاهنامه فردوسی شاهکار ادبیات جهان است و به بسیاری از زبان‌ها ترجمه شده است ولی می‌توان گفت ترجمه‌هایی که در زمان باستان انجام شده انگشت‌شمار هستند؛ یکی از این ترجمه‌ها داستان‌های شاهنامه به زبان گرجی است.

او افزود: یکی از شاخصه‌های بارز، نفوذ همه‌جانبه شاهنامه در بافت حیات جامعه گرجستان مخصوصا در نام‌های خانوادگی‌ رایج در سرتاسر این مرز و بوم است، برای مثال نام ‌‎خانوادگی «زایشویلی» از کلمه «زال» گرفته شده است.

گیوناشویلی خاطرنشان کرد: وجود اسامی خاص ایرانی دروان پیش از اسلام در منابع کتبی گرجی باستان مانند «تیتینا» که از یکی از کلمات پهلوی گرفته شده و در شاهنامه فردوسی به صورت فریدون آمده است نظریه برخی از پژوهشگران را درباره آشنا بودن گرجیان با داستان‌های حماسی باستانی ایرانیان تقویت می‌کند.

او اضافه کرد: همچنین وجود اسامی‌ای مانند اسامی گفته‌شده در منابع کتبی قرن‌های 12 و 13 میلادی نظریه برخی از پژوهشگران را درباره وجود ترجمه داستان‌های شاهنامه در قرن‌های 12 و 13 میلادی استوار می‌کند.

استاد دانشگاه ایلیای گرجستان بیان کرد: ترجمه‌های گرجی داستان‌های شاهنامه به شعر، نثر فشرده و مفصل، همچنین نوشته‌های مقلدان و اقتباس‌کنندگان شاهنامه مانند گشتاسب‌نامه، بهمن‌نامه و ... که در قرن‌های 15 و 18 میلادی انجام شده در دست است. روایات گرجی شاهنامه در سه جلد حجیم در سال‌های 1916، 1934 و 1974 به چاپ رسیده است، همچنین ترجمه شاهنامه در زمان ما نیز ادامه دارد.

گیوناشویلی مطرح کرد: آخرین‌بار ایران‌شناس و شاعر گرجی در سال 2011 میلادی مجموعه 980 صفحه‌ای ترجمه منظوم شاهنامه را زیر نظر استاد دانشگاه تفلیس با کمک رایزن فرهنگ سفارت ایران در تفلیس به چاپ رساند؛ این کتاب مورد توجه خاص صاحب‌نظران و علاقه‌مندان به ادب و هنر ایرانی قرار گرفت و در جایزه کتاب سال ایران با اهدای لوح تقدیر و اعطای مهم‌ترین جایزه ادبی این کشور، به طور رسمی از تلاش‌های این نویسنده قدردانی شد.

او گفت: در پایان باید گفته شود که در طی 20 سال اخیر در زمینه رسیدن به نتایج مطلوب در امر تدریس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها، موفقیت‌های چشم‌گیر در حوزه ایران‌شناسی و انتشار آثار علمی و ترجمه‌شده مدیون حمایت و کمک همه‌جانبه بخش فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در گرجستان و دیگر نهادهای جمهوری اسلامی هستیم.

منبع:‌ ایسنا