میزان درآمد گمرک کشور چقدر است؟

اعتمادآنلاین| علیرضا اصغرزاده- روند معاملات تجاری و اقتصاد بین‌الملل با توجه به توسعه کشورهای جهان ایجاب می‌کند که روش‌های ابتدایی تجارت بین‌الملل تغییر یابد و به سمت شیوه‌های نوین قدم بردارد.

امروزه شاهد هستیم که بسیاری از شیوه‌های ابتدایی تجارت بین‌الملل، از جمله حمل‌ونقل کالا و نحوه انتقال پول، بیمه و از همه مهم‌تر مسائل گمرکی، تغییرات زیادی کرده و با شاخص‌های توسعه همگام شده است و در نتیجه به درآمدزایی کشورها کمک شایانی می‌کند.

یکی از راه‌های درآمدزایی کشورها صادرات کالا به اقصی نقاط جهان است که همین موضوع اهمیت و جایگاه نهاد و سازمانی مانند گمرک را بیش از پیش مشخص می‌کند.

رسالت گمرک چیست؟

گمرک به عنوان مجری مقررات تجارت جهانی نقش مهمی در توسعه تجارت و انجام سیاست‌های بازرگانی کشور بازی می‌کند. رشد فزاینده و مستمر تجارت خارجی و رقابت گسترده‌ بین‌الملل برای جلب سرمایه‌های خارجی، افزایش جرائم سازمان‌یافته فراملی، گسترش روزافزون پیمان‌های تجاری منطقه‌ای و بالاخره استفاده‌ فزاینده از آخرین دستاوردهای فناوری اطلاعات، همه در تغییر نقش و ماهیت عملکرد گمرکات تاثیر قابل‌ توجهی دارد.

وظایف گمرک چیست؟

فعالیت‌های گمرک به شرح زیر است: اخذ حقوق و عوارض گمرکی، حفاظت از سلامت و بهداشت جامعه، حمایت از صنایع و تولیدات داخلی، حفاظت‌های محیط‌زیستی، اعمال قوانین و مقررات تجارت خارجی، مشارکت در سیاست‌گذاری‌های تجاری، ارائه‌ تسهیلات تجاری، حفاظت از آثار فرهنگی و تاریخی، مبارزه با قاچاق و تخلفات گمرکی، تهیه و ارائه‌ آمار بازرگانی خارجی، حمایت از مخترعان و مبتکران از طریق اجرای حقوق مالکیت فکری، مبارزه با پولشویی یا تطهیر پول، مبارزه با تروریسم و جرائم سازمان‌یافته فراملی، اجرای کنوانسیون‌های متعدد بین‌الملل، مشارکت در همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌الملل.

از این رو سازمان گمرک به عنوان یکی از عوامل اصلی زنجیره‌ تجارت خارجی، گستره‌ وسیعی از سیاست‌های دولت را به اجرا درآورده است و در تعامل با تعداد زیادی از وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و نهادهای دولتی قرار می‌گیرد.

بنابراین موفقیت یا عدم موفقیت دولت‌ها در اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه‌ اقتصادی تا حدود زیادی به نقش و کارایی گمرکات آنان بستگی دارد.

سازمان گمرک از یک سو مسئول اجرای قوانین و مقررات پیچیده‌ حاکم بر تجارت خارجی است و از طرف دیگر با توجه به الزامات موجود در تجارت بین‌الملل و استانداردهای جهانی در رابطه با ساده‌سازی رویه‌ها و تشریفات گمرکی، باید برای ایجاد تسهیلات تجاری به منظور افزایش کارایی نظام گمرکی و بازرگانی کشور تلاش کند.

بر همین اساس، رسالت اصلی سازمان گمرک ایران نیز در برنامه‌ چهارم توسعه افزایش کارایی و اثربخشی عملیات گمرکی در سطح داخلی و بین‌الملل تعیین شده است.

گمرک ایران از چه طریق درآمدزایی می‌کند؟

با توجه به تمامی موارد ذکرشده در این گزارش، موضوع چگونگی کسب درآمد در این سازمان که یکی از زیرمجموعه‌های وزارت اقتصادی و امور دارایی است و میزان درآمد این سازمان در طول سال گذشته، از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که به آن خواهیم پرداخت.

گمرک ایران از طریق حقوق گمرکی که به نوعی مالیات غیرمستقیم از واردکنندگان و صادرکنندگان است و همچنین ترانزیت کالا، درآمدزایی می‌کند.

درآمد گمرک ایران در سال 96 چقدر بود؟

فرود عسگری ، رئیس کل سابق گمرک ایران، سال 96 از افزایش درآمد گمرکی از 10 هزار میلیارد تومان به 33 هزار میلیارد تومان از محل اخذ حقوق ورودی، سود بازرگانی، عوارض و مالیات بر ارزش افزوده کالاهای وارداتی در گمرک طی سه سال گذشته خبر داده بود.

فرود عسگری مجموع درآمدهای گمرکی را در نیمه اول سال‌ 96، 158 هزار میلیارد و 835 میلیون ریال عنوان کرد و در بیان جزئیات آن توضیح داد: «از این میزان 104 هزار و 62 میلیارد ریال از محل حقوق ورودی و 54 هزار و 773 میلیارد ریال از محل عوارض و مالیات بر ارزش افزوده کالاهای وارداتی اخذ شده است.»

به گفته رئیس کل سابق گمرک ایران: «وصولی‌های گمرک از محل مالیات بر ارزش افزوده کالاهای وارداتی در سال 96 نسبت به مدت مشابه سال گذشته 28 درصد افزایش پیدا کرد و طی مدت یادشده در بخش خودرو به چهار هزار و 855 میلیارد ریال و در بخش سایر کالاها به 49 هزار و 918 میلیارد ریال رسید.»

درآمد گمرک در سال 97 چقدر بود؟

مهدی میراشرفی ، رئیس وقت کل گمرک ایران، با اشاره به درآمد 15 هزار میلیارد تومانی گمرک طی سال 97، گفت: در خصوص درآمدهای پیش‌بینی‌شده برای بودجه 98، نظرات کارشناسی خود را به مجلس اعلام کرده‌ایم.

رئیس کل گمرک ایران اضافه کرد: از این میزان 9 هزار و 800 میلیارد تومان به صورت نقدی و 6 هزار میلیارد تومان به صورت ضمانت‌نامه بوده است.

میراشرفی درباره درآمد گمرک در بودجه سال 98 گفت: «درآمدی که گمرک مکلف می‌شود وصول کند باید یک درآمد کارشناسی و واقعی باشد تا در بحث وصول به مشکل نخوریم؛ 1339 قلم کالای ممنوعه، عمدتاً مآخذ بالا دارند و ممکن است در سال آینده، خودرو نیز مشمول این قانون شود. بنابراین درآمد ما باید بر مبنای واقعیت باشد.»

درآمد گمرک در بودجه سال 98 چقدر پیش‌بینی شده است؟

جزئیات سند دخل و خرج بودجه سال گذشته نشان می‌دهد گمرک 18 هزار و 700 میلیارد تومان درآمد کسب کرده که 64 درصد رقم مصوب در بودجه سال 97 را به دست آورده است. این رقم برای سال 98، 29 هزار و 210 میلیارد تومان است. همچنین سال 96 درآمد محقق‌شده 22 هزار و 680 میلیون گزارش شده بود. عمده درآمدهای گمرک، با توجه به اینکه مربوط به واردات گروه‌های کالایی 4، به ویژه خودرو، بوده با محدودیت روبه‌رو شده و در نتیجه این درآمدها کاهش یافته است.

شایان ذکر است که گزارش عملکرد و میزان درآمد گمرک کشور 6ماهه است؛ بدین معنی که عملکرد گمرک و میزان درآمد خالص آن در سال 98، اواخر شهریور و اوایل مهرماه اعلام می‌شود.