امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس، در گفتوگو با «اعتمادآنلاین»:
نمی‌توان از جامعه مسموم انتظار روان‌های سالم داشت/ وقتی آب‌بازی جوانان منجر به تشکیل پرونده قضایی می‌شود چه انتظاری از آن جامعه باید داشت؟/ فضای مسموم جامعه چیزی جز افرادی با ویژگی‌های روان‌پریشانه تولید نمی‌کند/ وقتی تمام شادی‌ها را در جامعه حذف می‌کنیم
امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس، در گفتوگو با «اعتمادآنلاین»، به تاثیر فضای جامعه در سلامت روان افراد اشاره کرد و گفت: «از این جامعه مسموم نمی‌توان انتظار افرادی با روان‌های سالم داشت.»
اعتمادآنلاین| سلامت روان گرچه به ظاهر مساله‌ای فردی است، اما به زعم کارشناسان ارتباط زیادی با جامعه دارد. به همین منظور بررسی اختلالات روانی تنها از منظر روانشناسی کافی نیست.
فضای مسموم جامعه چیزی جز افرادی با ویژگی‌های روان‌پریشانه تولید نمی‌کند
امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در گفتوگو با اعتمادآنلاین عنوان کرد که بخش اعظم اختلالات روانی این روزهای جامعه ایرانی، نشأت‌گرفته از فضای مسموم کلی کشور است: «نه امروز، بلکه 30 سال، پیش گفتیم و نوشتیم که فضای مسموم جامعه چیزی جز افرادی با ویژگی‌های روان‌پریشانه تولید نمی‌کند. وقتی شادی در جامعه نیست، گرانی و تورم جهنده بر زندگی مردم مستولی و آمار بیکاری و فقر هر لحظه بیشتر می‌شود، خیابان‌ها به محل نزاع و پرخاش بدل می‌شوند، از سریال‌ها گرفته تا اخبار صداوسیما غم و ناراحتی را انعکاس می‌دهند و حتی هوا هم آلوده است، چطور می‌توان انتظار داشت روان مردم سالم بماند؟ انتظار وجود افرادی با روحیه‌های سالم و آرام، در جامعه‌ای که هر روز بسترساز حادثه‌ای جدید است، با هیچ منطقی هماهنگ نیست.»
وقتی آب‌بازی چند جوان در یک پارک منجر به تشکیل پرونده قضایی می‌شود، دیگر چطور می‌توانید آن جامعه را احیا کنید؟
قرایی‌مقدم برای اثبات تاثیر جامعه بر روان انسان‌ها به تئوری «فضای حیاتی» اشاره کرد: «در دهه 40 میلادی، وقتی نه تکنولوژی وجود داشت و نه شهرنشینی اینچنینی، کورت لوین، روانشناس اجتماعی، تئوری فضای حیاتی را مطرح کرد و گفت وقتی در جامعه نیروهای برانگیزاننده برای ناراحتی روحی و روانی بر نیروهای بازدارنده فزونی دارد، افراد بیمار در جامعه پدیدار می‌شوند. وقتی آب‌بازی چند جوان در یک پارک و قایق‌سواری چند نفر دیگر منجر به تشکیل پرونده قضایی و حبس و شلاق می‌شود، دیگر چطور می‌توانید آن جامعه را احیا کنید؟ گاهی رفتار مدیران و مسئولان کشور سبب می‌شود مردم تصور کنند به طور کلی شادی جرم است. در صورتی که دین اسلام خود به تنهایی یکی از اصلی‌ترین مبلغان شادی بوده است و تا دل‌تان بخواهد حدیث و روایت در این زمینه داریم؛ از مکروه بودن لباس مشکی گرفته تا اینکه افراد به خاطر چهره خوش‌رویشان پاداش خواهند گرفت. سنت ایران هم که در تمام طول تاریخ مملو از جشن‌های مختلف بوده است. آغاز فصل یک جشن، میانه فصل یک جشن و پایان فصل هم جشنی دیگر داشت. اما وقتی تمام این شادی‌ها را حذف می‌کنیم و تنها به تولید غم بها می‌دهیم نمی‌توانیم از مردم بخواهیم روحیه‌های شاداب داشته باشند.»
مسئولان بهتر است به جای انکار کردن، برای درمان مشکلات دنبال چاره باشند
این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه طرح چنین حرف‌هایی نباید سیاه‌نمایی تلقی شود، گفت: «هر گاه به این موضوعات اشاره می‌کنیم از به سیاه‌نمایی متهم می‌شویم. در صورتی که تمام این مسائل عین حقیقت است. شما اگر بهترین زندگی را داشته باشید و حال‌تان خوب باشد، سلامت جسمی و روحی داشته باشید و مشکلی هم در زندگی نداشته باشید، کافی است مدتی در خیابان‌ها رفت‌و‌آمد کنید؛ متکدیان، کودکان کار، ترافیک، آلودگی‌های مختلف، نزاع‌های ساده و جدی خیابانی، همه و همه برای اینکه روان شما را به هم بریزند کافی هستند. اینها نه تنها سیاه‌نمایی نیست بلکه حقیقت تلخی است که مسئولان بهتر است به جای انکار کردن، برای درمانش دنبال چاره باشند.»
وقتی تمام شادی‌ها را درجامعه حذف می‌کنیم دیگر نمی‌توانیم از مردم بخواهیم روحیه‌های شاداب داشته باشند
قرایی‌مقدم در پایان عنوان کرد که بدون ترمیم اوضاع جامعه نمی‌توان به کسی توصیه فردی کرد: «شادی تک‌تک افراد متاثر از آحاد جامعه است. تا وقتی که کشور به سمت شادی نرود، تا زمانی که توصیه اسلام- یعنی تاکید بر شادی و روی خوش- در کشور پیاده نشود، نمی‌توان منتظر تغییر بود. همان‌طور که پیشتر هم گفتم افراد در بهترین زندگی هم که بر سر برند، با حضور در جامعه درگیر مشکلات دیگران می‌شوند. در نتیجه نمی‌توان توصیه‌ای به افراد کرد. فقط باید برای بهبود کلی اوضاع عمومی جامعه تلاش کرد.»
دیدگاه تان را بنویسید