شادی چه تاثیری در موفقیت‌ کسب‌وکار دارد؟

اعتمادآنلاین| شهاب غدیری- کارکنان شرکت شما مهم‌ترین سرمایه شماست. مدیران بسیاری این اصل را سال‌هاست تکرار می‌کنند، اما بسیاری از خدمه و کارمندان احتمالاً در خلوت ذهن‌شان گفته‌اند که مدیران برای دستگاه‌های کارخانه یا حساب بانکی‌شان ارزش بیشتری قائل‌اند.

به گزارش اکونومیست، این نوع برداشت زمانی که مدیران اجرایی از بیشینه کردن «ارزش سهامدار» صحبت می‌کنند، تقویت می‌شود. به بیان دیگر شاد نگه داشتن سرمایه‌گذاران سهام (equity investors) اولویت اصلی شرکت است. کارمندان در کنار تامین‌کنندگان اجزا و قطعات در رده پایین‌تری به نام «سهامداران» تعریف می‌شوند.

در ادبیات فعالان اقتصادی آمریکایی مفهومی وجود دارد به نام «سرمایه‌داری سهامدار». فرض این است که شرکت‌هایی که به سهامداران توجه می‌کنند مجبورند در جهان داروینی بازار چندملیتی دست‌وپا بزنند.

به سادگی می‌توان نسبت به افرادی که می‌گویند باید با کارمندان بهتر رفتار کرد بدبین بود. مثال واضح آن کتابی است به نام «سرمایه انسانی» از ولتکا هلوپیک با پیشگفتار دالایی لاما که مبالغه‌آمیزانه به کل بشریت تقدیم شده است.

با وجود این، نکته‌ای جدی در میان بعضی از جملات پرآب و تاب کتاب نهفته است. به گفته خانم هلوپیک، بسیاری از شرکت‌ها همچنان از سیستم فرماندهی بالا به پایین تبعیت می‌کند. در حالی که کارمندان معمولاً وقتی بهتر عمل می‌کنند که برای تصمیم‌گیری آزادی عمل بیشتری داشته باشند.

اگرچه مدیران سرسخت تنها به واقعیت‌های عینی توجه می‌کنند تا احساسات و عواطف کارمندان، با این حال به تازگی در پژوهشی به قلم کریستین کرکل، جرج وارد و جان ایمانوئل دو نِو، استدلالی قانع‌کننده برای توجه به این موضوع ارائه شده است. این پژوهش بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده موسسه نظرسنجی گالوپ انجام شده و تقریباً شامل 1.9 میلیون کارمند در 230 شرکت کاملاً مجزا در 73 کشور جهان می‌شود.

نویسندگان چهار ابزار بالقوه در کارایی شرکت‌ها را بررسی کردند: وافاداری مشتری، بهره‌وری کارمندان، سوددهی و نرخ جابه‌جایی خدمه. آنها متوجه شدند رضایت‌مندی کارمند رابطه‌ای منفی با نرخ جابه‌جایی خدمه و همچنین رابطه‌ای کاملاً مثبت با وفاداری مشتری دارد. در نتیجه سطح رضایت کارمند ارتباطی قوی با بهره‌وری و رابطه‌ای نسبتاً ضعیف‌تر با سوددهی داشت.

البته این رابطه هیچ علیتی را ثابت نمی‌کند. ممکن است این‌طور باشد که کار کردن برای یک شرکت موفق کارمندان را راضی‌تر کند نه برعکس. با وجود این، به گفته نویسندگان، مطالعات نشان داد تغییرات انجام‌شده در بعضی از این سازمان‌ها و شرکت‌ها ظاهراً اثری مثبت در بهبود فضای کاری داشته و در نتیجه مقدم بر افزایش بهره‌وری است.

ارتباط میان رضایت کارمندان و افزایش بهره‌وری و سود را چه چیزی می‌تواند توصیف کند؟ یک مکتب فکری به نام نظریه روابط انسانی مدت‌هاست معتقدند میزان بالای تندرستی کارمندان ارتباط مستقیمی با بهره‌وری بالا دارد، دست‌کم به این دلیل که کارگران شاد تمایل کمتری برای غیبت یا ترک شغل نشان می‌دهند. در هر حال، نویسندگان مقاله تایید می‌کنند درباره تدابیر لازم و بهینه‌ای که مدیران می‌توانند برای افزایش تندرستی و بهزیستی کارمندان اتخاذ کنند، تحقیقات ارزشمند کمی انجام شده است.

صرفاً با نگاه به ظاهر یک شرکت نمی‌توان مدیریت خوب آن را قضاوت کرد. کارگران یک شرکت موفق درباره نقشه‌های آن اطلاع خوبی دارند و با آنها درباره نقشی که ایفا می‌کنند، گفت‌وگو و مشورت می‌کنند. خدمه شرکت می‌توانند بدون ترس از دست دادن شغل، مشکلات را با مدیران در میان بگذارند. قلدری و آزار جنسی مجاز نخواهد بود. کارمندان شاید سخت کار کنند، اما وقت کافی برای استراحت و حضور در جمع خانواده را خواهند داشت. به بیان دیگر، با خدمه همچون انسان‌ها رفتار می‌شود و نه واحدهای حسابداری.

شاید برای مدیران پیروی از فلسفه فردریک وینسلو تیلور، یکی از چهره‌های بزرگ قرون 19 و 20، دشوار باشد. این مهندس مکانیک نسبت به خطر «تنبلی، هزینه‌ساز شدن و هدر رفتن» کارگران هشدار می‌داد؛ تیلور با یک کرنومتر کارگران را به افزایش تولید در صنایع آهن و فولاد وا داشت.

البته خیلی از کارمندان دیگر مانند روزگار تیلور، تمام روز بارهای سنگین را به دوش نمی‌کشند. وظایف کارمندان بیشتر شامل خلاقیت و ابراز همدردی هنگام ارتباط با مردم است. در صنایع خدماتی، کارکنان به معنای واقعی مهم‌ترین سرمایه شرکت قلمداد می‌شوند. به همین دلیل است که بهترین مدیران درک می‌کنند احساس رضایت در محل کار پیش‌شرط موفقیت شرکت است.