تخصیص ارز دولتی باید با سازوکار مشخص صورت گیرد/ در کنار تخصیص ارز 4200 تومانی، دولت باید از تولیدکنندگان حمایت کند/ یارانه ارزی باید به سمت تولید منتقل شود

اعتمادآنلاین| ‌ فرشته بهروزی‌نیک- ارز 4200 تومانی، طی یک سال گذشته تاکنون، رانتی 100 هزار میلیارد تومانی در اقتصاد ایجاد کرد. برخی واردکنندگان کالاهای اساسی را با ارز دولتی به کشور وارد کردند، اما به قیمت بازار آزاد فروختند. همچنین معلوم شد در مسیر واردات نیز انحراف وجود داشته و ارزی که برای تامین کالا اختصاص داده شده بود صرف فعالیت‌های غیرضروری شد.

حالا بستر این رانت در حالی همچنان گسترده است که بسیاری از مسئولان اقتصادی و همچنین فعالان اقتصادی بخش‌ خصوصی خواهان حذف این ارز دولتی هستند.

با وجود هشدارها، دولت هنوز تصمیم به حذف کامل ارز 4200 تومانی نگرفته است. همین چند روز پیش بود که حسین مدرس خیابانی، قائم‌مقام وزیر صنعت ، معدن و تجارت در امور بازرگانی، اعلام کرد فعلاً دولت برنامه‌ای برای حذف ارز 4200 تومانی ندارد، اما تعداد کالاهایی که این ارز را دریافت می‌کنند کاهش یافته است.

مسعود دانشمند، دبیرِ خانه اقتصاد ایران، در این باره به اعتمادآنلاین گفت: در کنار تخصیص ارز 4200 تومانی، دولت باید از تولیدکنندگان حمایت کند. اگر این تخصیص کنترل شده باشد، می‌تواند فواید بسیاری برای اقتصاد داشته باشد؛ از جمله اینکه کالا با قیمت منطقی به دست مصرف‌کننده خواهد رسید.

او در ارزیابی تاثیر ارز دولتی بر اقتصاد ایران گفت: اختصاص ارز دولتی برای واردات، اقدامی قابل قبول است که می‌تواند اثرات مثبتی به دنبال داشته باشد، اما نکته قابل بحث می‌تواند قیمت‌گذاری این ارز باشد.

به عقیده دانشمند: این رقم می‌توانست کارشناسی‌تر و به رقم واقعی دلار در بازار آزاد نزدیک‌تر باشد. اگر این اتفاق رخ می‌داد، امکان شکل‌گیری رانت 100 هزار میلیارد تومانی با ارز دولتی هم کاهش پیدا می‌کرد.

او همچنین گفت: اگر برای واردات یک کالا دلار 10 هزار تومانی تخصیص می‌یابد، تولیدکنندگانی که مشابه آن کالا را در داخل کشور تولید می‌کنند نیز حمایت شوند. در چنین حالتی علاوه بر اینکه ارز تک‌نرخی می‌شود، فشار از روی واردکننده و مصرف‌کننده هم برداشته می‌شود و رانت‌های احتمالی نیز از بین می‌رود.

این فعال اقتصادی توضیح داد: در واقع یارانه ارزی باید به سمت تولید منتقل شود. اکنون این کالاهای اولیه هستند که یارانه می‌گیرند، اما اگر این یارانه به تولیدکننده اصلی تعلق گیرد، آنها تلاش می‌کنند حتی بیش از توان خود کالاهایی نظیر گوشت قرمز و مرغ را به بازار عرضه کنند و با تامین طرف تقاضا، قیمت‌ها هم متعادل می‌شود.

مسعود دانشمند صحبت‌های خود را این‌طور پایان داد: مثلاً اکنون در شرایطی که واردکننده خوراک دام و طیور ارز 4200 تومانی دریافت می‌کند ممکن است آن را گران‌تر بفروشد و تولیدکننده هم این افزایش قیمت را از طریق بالا بردن نرخ مصرف‌کننده جبران می‌کند یا از پس هزینه‌ها برنمی‌آید و محصولی به بازار عرضه نمی‌کند.