تحولات جریان اصولگرایان از جمنا تا شورای وحدت/ اصولگرایان سرنوشت خود را به چه گروهی می سپارند؟/ اصولگرایان معتدل و سنتی کجای پازل این جریان در انتخابات قرار دارند؟

اعتمادآنلاین| انتخابات مجلس شورای اسلامی دوم اسفندماه برگزار می‌شود و جریان‌های سیاسی 6 ماه مانده به انتخابات در تلاش برای سامان دادن نسبی به جریان‌های سیاسی خود هستند.

اصولگرایان با استناد به عملکرد دولتی که اصلاح‌طلبان از آن حمایت کرده‌اند و مجلسی که در نبود چهره‌های شاخص و اصیل خودی نشان نداده است، خود را پیروز انتخابات می‌دانند. اما لازمه این پیروزی از نظر چهره‌های شاخص و شناخته‌شده این جریان علاوه بر اینکه به اوضاع و احوال جریان رقیب و بدنه اجتماعی معطوف به آن بستگی دارد، باید شرایط تحقق یک شرط را هم داشته باشد.

بزرگ‌ترین و مهم‌ترین چالش در جریان اصولگرایی از دوره‌های گذشته تا به حال موضوع وحدت است. در دوره‌های مختلف انتخاباتی تمام هم‌وغم‌شان را برای وحدت می‌گذارند، اما آنچه تا به حال به دست آمده خروجی مطلوب همه آنها نبوده است. بر همین اساس نیز بار دیگر برای رسیدن به آرزوی وحدت تلاش خود را آغاز کرده‌اند.

بعد از تشکیل جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی (جمنا)، که برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96 روی کار آمد و انتظارات را آن‌گونه که باید و شاید برآورده نکرد و نهایتاً هم اصولگرایان با سه کاندیدا پا به عرصه انتخابات گذاشتند، حالا بار دیگر صحبت از لیدری و شیخوخیت به میان آمده است. جامعه روحانیت مبارز که روزی با زعامت آیت‌الله مهدوی کنی حرف اول و آخر را در جریان اصولگرایی می‌زد، بار دیگر تلاش‌ها را برای قرار گرفتن در صدر آغاز کرده است.

غلامرضا مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز کشور، با بیان اینکه علت تفرقه میان اصولگرایان پایبند نبودن به محوریت جامعتین بود، گفته: «به تعبیر شاعر عرب « قوم من همه رئیس هستند، مزرعه پیاز را دیده‌اید که همه سرند »، این موضوع واقعیتی است که در اصولگرایان اتفاق افتاده است.» شاید بر همین اساس بار دیگر اصولگرایان به لیدری جامعتین اقتدا کرده‌اند و جلسات هفتگی با جامعه روحانیت مبارز و به میزبانی این تشکل روحانی برگزار می‌شود.

هرچند چهره‌هایی مانند ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، معتدند: « جامعه‌ روحانیت‌ در قالب یک تشکل، نه به عنوان جمعی از روحانیون، دیگر کارکرد گذشته را ندارد و مثل سال‌های گذشته نیست که لیست‌شان به عنوان لیست اصلی اصولگرایان وارد انتخابات می‌شد .»

از طرف دیگر شورای وحدت به عنوان جایگزینی برای جمنا انتخاب شده و آن‌طور که خود اصولگرایان می‌گویند از سال گذشته گروه‌های مختلف اصولگرایی برای رسیدن به اتفاق‌نظر زیر پرچم آن جلسه تشکیل می‌دهند.

البته در کنار این اظهارنظرها برای تشکیل جلسات مشترک صحبت‌های ضدونقیض بسیاری هم از طرف چهره‌های مختلف اصولگرایی شنیده می‌شود.

خبری از اصولگرایان سنتی و معتدل نیست

در این نشست‌ها و گپ و گفت‌های جناحی، البته آن‌طور که شنیده‌ها حکایت دارد، خبری از چهره‌های معتدل جریان اصولگرایی نیست. چهره‌هایی مانند علی‌اکبر ناطق‌نوری و علی لاریجانی در این جلسات شرکت نمی‌کنند و گویا تمایل و دغدغه‌ای هم برای وحدت اصولگرایی ندارند.

محمدرضا باهنر، دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری، درباره حضور علی‌اکبر ناطق‌نوری در جلسات اصولگرایی گفته است: « آقای ناطق یک وضعیت استثنایی دارد و ایشان اصولاً الان اراده‌ای برای فعالیت سیاسی به این شکل ندارد و چندین دفعه هم با ایشان مذاکره شده است. ایشان قانع نیستند که فعال باشند و برای حضور در وسط میدان احساس تکلیف نمی‌کنند. چنین نیست که به صورت ساختاری کسی از آقای ناطق‌نوری دعوت کرده باشد.»

از سوی دیگر گمانه‌زنی‌های متعددی درباره حضور علی لاریجانی در انتخابات مجلس مطرح است. او که 12 سال گذشته در مسند ریاست مجلس بوده حالا با وضعیت سیاسی مبهمی روبه‌روست. گروهی از اصولگرایان در واکنش‌ها از حضور او در این جریان استقبال می‌کنند و برخی هم گذشته و عملکرد سیاسی او را مناسب نمی‌دانند و تاکید می‌کنند که او ابتدا باید جایگاه جریانی و جناحی خود را مشخص کند.

حسین کنعانی‌مقدم، دبیرکل حزب سبز ایران، با بیان اینکه آقای لاریجانی با توجه به مسئولیت‌های مختلفش، نیازی نمی‌بیند که یک عقبه سیاسی حزبی تشکیلاتی از او حمایت کند ، گفته است: «فکر می‌کند از این موضوع بی‌نیاز است. در حالی‌ که صحنه انتخابات یک صحنه رقابت است و اگر کسی در سپهر سیاسی کشور عقبه سیاسی قوی‌ای نداشته باشد، نمی‌تواند آرای حداکثری را برای انتخاب‌ شدن به دست آورد.»

از طرفی اما خود لاریجانی با توجه به مهلت 6ماهه تا انتخابات اعلام کرده است: « هنوز درباره حضور در انتخابات تصمیم نگرفته‌ام که این موضوعات مطرح باشد. »

همچنین محمدرضا باهنر از دعوت نکردن شورای وحدت از لاریجانی برای حضور در جلسات خبر داده است. بر همین اساس محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای نزدیک به او، در این باره توضیح داده: « تا جایی که من خبردارم آقای لاریجانی تمایلی برای حضور در انتخابات مجلس ندارند .»

قدیمی‌ها هم در شورای وحدت حضور ندارند

از سوی دیگر حزب مؤتلفه‌ اسلامی که یکی از احزاب ریشه‌دار و قدیمی جریان اصولگرایی به حساب می‌آید، اعلام کرده در شورای وحدت عضویت ندارد.

اسدالله بادامچیان، دبیرکل این حزب، گفته است: « ما در جبهه پیروان خط امام و رهبری عضو هستیم، اما در شورای وحدت عضو نیستیم و فقط همفکری می‌کنیم و با دوستان در ارتباط و تعامل هستیم .»

جمنا زیر پوشش شورای وحدت، مستقل یا منحل شده

یکی از موارد اختلاف میان اصولگرایان تکلیف جمناست که روزی تدارک اجماع اصولگرایان را دیده و بسیاری هم نتیجه آن را مثبت نمی‌دانند. با تشکیل شورای وحدت برخی اصولگرایان کارکرد این تشکل را انتخاباتی دانسته و آن را منحل‌شده تلقی کرده‌اند. همچنین باهنر، دبیرکل جبهه پیروان خط امام رهبری، با اشاره به اینکه نام تشکیلات اصولگرایان در هر مقطعی می‌تواند تغییر کند، درباره تکلیف این تشکل تاکید کرده است: « تشکیلات می‌خواهد بزرگ‌تر شود و بنابراین نام جمنا نخواهد داشت. مجموعه جمنا هم در این تشکیلات حضور دارند ولی مجموعه فراتر از جمناست نه اینکه شعبه‌ای از جمنا زده شود .»

اما بادامچیان درباره سرنوشت این تشکل عنوان کرده: « آنها هنوز به صورت رسمی اعلام نکرده‌اند که آیا جبهه یا حزب هستند؟ البته هر مجموعه‌ای حق دارد به صورت قانونی فعالیت کند و ما هم امیدواریم موازین قانونی برای این مجموعه طی شود تا بتوانند فعالیت کنند.»

با همه این صحبت‌ها مهدی چمران از اعضای شورای مرکزی جمنا گفته: « کار جمنا تازه شروع شده است؛ ضمن اینکه به نظر می‌رسد عده‌ای از ادامه حیات جمنا ناراحت هستند.»

اصولگرایان با تندروها به وحدت می‌رسند؟

در این میان آنچه بیش از همه مورد توجه قرار دارد نحوه تعامل اصولگرایان با گروه‌های تندرو اصولگراست، در صدر آنها هم جبهه پایداری قرار دارد. غلامرضا مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت، درباره حضور جبهه پایداری در جلسات وحدت عنوان کرده: « جبهه پایداری به ائتلاف نپیوسته است که علت این موضوع برای ما روشن نیست . اما تاکید ما بر این است که آقایان به این حرکت بپیوندند. اگر این اتفاق بیفتد، می‌توان در تهران و کلانشهرها به لیست‌های واحد رسید وگرنه به شدت نگرانیم، چون در نبود لیست واحد شاهد خنثی کردن فعالیت‌های یکدیگر هستیم.»

باهنر نیز در این رابطه گفته است: « پایداری باید خودش تصمیم بگیرد که می‌خواهد در این مجموعه شرکت کند یا نکند . اما اگر پایداری فکر کند که خودش جدا یک مغازه باز کند مثلاً می‌تواند توفیق داشته باشد، حتماً به جریان اصولگرایی ضربه می‌زند ولی نتیجه‌اش هم توفیق پایداری نخواهد بود.»

اما آنچه مجتبی آقاتهرانی، دبیرکل جبهه پایداری، مطرح کرده گمانه‌زنی‌ها را به سمت استقلال این جریان برده است. آقاتهرانی از مدل انتخاباتی صحبت به میان آورده که قرار است رونمایی شود. گویا اگر اصولگرایان این مدل انتخاباتی را بپسندند و همراه شوند، پایداری هم به وحدت و اجماع و... فکر خواهد کرد. آقاتهرانی در مورد این موضوع گفته است: « جبهه پایداری بر اساس بررسی‌ها و استفاده از تجارب گذشته خود با جریان‌های انقلابی برای انتخابات مجلس در سال جاری به مدلی برای هم‌افزایی و وحدت رسیده است و بر اساس آن مدل، ارتباطات و فعالیت‌های خودش را با دیگر تشکل‌های انقلابی در جهت تحقق گفتمان انقلاب اسلامی و روی کارآمدن مجلس انقلابی عملیاتی می‌کند.»