آیا اردوغان در سه چالش فراروی خود موفق خواهد بود؟

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- رجب طیب اردوغان که تا به امروز کشور را به شکل قابل توجهی در قبضه خود نگه داشته است با سه چالش بزرگ دست‌وپنجه نرم می‌کند.

به گزارش اعتمادآنلاین، روزنامه «صباح» ترکیه در تحلیلی در این زمینه نوشت: رجب طیب اردوغان در حال حاضر با سه چالش بزرگ مواجه است که می‌تواند آینده سیاسی او را هم تحت تاثیر قرار دهد.

به نوشته این روزنامه، حزب رقیبی که از رهبران خارج‌شده از حزب عدالت و توسعه در حال شکل‌گیری است، مساله آوارگان و دستیابی یا عدم دستیابی به تسلیحات هسته‌ای، سه چالشی است که در کوتاه‌مدت دوران پرالتهابی را برای اردوغان رقم خواهد زد.

برهان‌الدین توران، نویسنده این تحلیل، معتقد است: گرچه این سه چالش با یکدیگر متفاوت می‌نمایند اما با تدقیق در آنها می‌توان به رگه‌هایی از ارتباط بین‌شان پی برد.

حزب جدید

به گفته نویسنده، اردوغان نسبت به تشکیل حزب جدید احساس خطر می‌کند، از این رو به برخی از افراد نسبت به نزدیک شدن به احمد داود اوغلو و علی باباجان، که در حال تلاش برای تشکیل حزب جدیدی هستند، هشدار داده است.

اردوغان به این افراد گفته است: هر کسی از قطار پیاده شود، اقدام به تقسیم امت کند و در تلاش برای شعله‌ور کردن آتش فتنه باشد، با شکست و سرخوردگی مواجه خواهد شد.

به عقیده توران، از این سخنان اردوغان این‌طور برمی‌آید که او وارد تقابل واضح و سختی با سیاستمداران سابق حزب عدالت و توسعه شده است، به خصوص که این سیاستمداران امیدوارند شمار دیگری از رهبران حزب عدالت و توسعه نیز به آنها بپیوندند و بخشی از هوداران حزب نیز به این سو گرایش پیدا کنند.

منطقه امن ترکیه در سوریه

به نوشته برهان، هرچند اردوغان از چند سال پیش خواستار تشکیل منطقه امن شده بود، اما به دلیل همراه نبودن کشورهای غربی این شکل‌گیری با مشکلات زیادی مواجه شد؛ رئیس‌جمهور ترکیه به شدت از رفتار غیرصادقانه کشورهای غربی در رابطه با مساله آوارگان و منطقه امن ناخرسند است.

ترکیه خوب می‌داند سامان دادن به منطقه‌ای امن در خاک سوریه بدون حضور و کمک کشورهای دیگر امری فراتر از توان این کشور است، از این رو از چند سال پیش تمام تلاش خود را برای همراه کردن کشورهای غربی به کار بست و در پیامی شفاف ایالات متحده را تهدید کرد که اگر این کار تا پایان سپتامبر جاری به کمک کشورهای مختلف انجام نشود، خود به تنهایی و به هر نحوی که صلاح بداند وارد عمل خواهد شد.

امروز اردوغان با چالش بزرگ فرعی به نام آوارگان سوری مواجه است و در پی آن است تا با اسکان دست‌کم یک میلیون آواره سوری در منطقه امن ایجادشده در کشورشان، کمی از این بار کم کند. از این رو تهدید کرد در صورت کمک نکردن اروپا، آنها باید راه دردناک‌تری را از طریق گشودن مسیر مهاجرت به سوی اروپا تحمل کنند.

اردوغان همچنان در انتظار حمایت ایالات متحده و اتحادیه اروپا، به ویژه در سایه تحولات ادلب، به سر می‌برد که پیش‌بینی می‌شود شمار دیگری از پناهجویان را به سوی مرزهای ترکیه راهی کند، اما با وجود این، این مساله همچنان یکی از مهم‌ترین چالش‌های او محسوب می‌شود.

ترکیه و تسلیحات هسته ای

سخنان رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در رابطه با تسلیحات هسته‌ای، در شمال این کشور، نیز برای او به یک چالش تبدیل شده است.

اردوغان در این سخنرانی از فشارهایی انتقاد کرد که برای جلوگیری از دستیابی به سلاح هسته‌ای بر کشورش وارد می‌شود.

به گفته اردوغان: برخی از کشورها دارای موشک‌های حامل کلاهک‌های هسته‌ای هستند، اما دستیابی آن را برای ما ممنوع می‌کنند. من چنین امری را نمی‌پذیرم.

رئیس‌جمهور ترکیه در این سخنرانی تاکید کرده بود: هیچ کشور پیشرفته‌ای در جهان وجود ندارد که موشک‌هایی با کلاهک‌های هسته‌ای در اختیار نداشته باشد. به آنها نگاه کنید؛ آنها در این زمینه در حال رقابت و مسابقه با یکدیگر هستند ولی به ما می‌‌گویند احتیاط کنید و این کار را انجام ندهید. اکنون اسرائیل در نزدیکی ما این بمب‌ها را دارد.

به اعتقاد نویسنده تحلیل مزبور، این سخنان اردوغان هنگامی مطرح می‌شود که ترکیه در حال گسترش روابط خود با روسیه و دور شدن از ایالات متحده، متحد تاریخی خود در ناتو، است.

این صحبت اردوغان می‌تواند 2 وجه داشته باشد: وجه اول راه‌اندازی گفت‌وگوی ملی برای تقویت قدرت نظامی ترکیه و وجه دوم آن نقد ساختار جهانی فعلی و تاکید بر این مساله است که جهان بزرگ‌تر از 5 [پنج عضو دائم شورای امنیت] است.

گفتنی است «جهان بزرگ‌تر از 5 است» اصل اردوغان برای اصلاح سازمان ملل متحد بوده که در زمان حضور خود در کنفرانس‌ها و جلسات بین‌المللی، سعی در مطرح کردن آن دارد.

امروز مطالبه هسته‌ای اردوغان به چالشی برای او تبدیل شده است. سمت و سویی که او در این زمینه برخواهد گزید نه تنها آینده او و ترکیه، بلکه احتمالاً آینده منطقه را نیز در این زمینه ترسیم خواهد کرد.