داستان ورزشکاری که مقابله با نژادپرستی را به فوتبال ترجیح داد/ کارل کپرنیک سنت اعتراض سرود ملی را زنده کرد

اعتمادآنلاین| ‌ منیژه موذن- وقتی کالین کپرنیک کوارتربک تیم سانفرانسیسکو فورتی ناینرز تصمیم گرفت در بازی پیش فصل لیگ NFL (لیگ ملی فوتبال آمریکایی) و زمان نواخته شدن سرود ملی آمریکا زانو بزند، بدون مشورت با هم تیمی‌هایش این کار را انجام داد، اما پاسخ کپرنیک به خبرنگاران بعد از بازی نشان از مصمم بودن او و باور به هدفش داشت.

کپرنیک پس از آن بازی در پاسخ به خبرنگاران گفت: «من به دنبال تایید کسی نیستم. باید از کسانی که سرکوب می‌شوند حمایت کنم.»

اعتراض کپرنیک به کشته شدن سیاهپوستان توسط پلیس و نژادپرستی جاری در بطن جامعه ایالات متحده بود. زانو زدن در زمان نواخته شدن سرود ملی آمریکا را برای اولین بار دکتر مارتین لوتر کینگ، رهبر جنبش مدنی سیاهپوستان آمریکا، علیه تبعیض نژادی در دهه 60 میلادی ابداع کرد. این شیوه اعتراض به سرعت در ایالات متحده همه‌گیر شد و در سال‌های اوج جنبش مدنی تبدیل به یکی از نشانه‌های اعتراض به تبعیض نژادی شد.

پس از آن زانو زدن در هنگام نواخته شدن سرود ملی حتی به المپیک هم راه پیدا کرد و اعتراض تاریخی تامی اسمیت و جان کارلوس، دوندگان سیاهپوست برنده در بازی‌های المپیک مکزیک در سال 68 میلادی برجسته‌ترین نقطه اعتراض سیاسی و اجتماعی ورزشکاران شد.

کالین کپرنیک در سال 2016 این سنت دیرینه اعتراض مدنی در آمریکا را زنده کرد. مخالفان این حرکتِ او را توهین به پرچم آمریکا می‌دانستند و موافقان می‌گفتند مفهوم آمریکایی بودن برخورداری از حق اعتراض است.

اعتراض کپرنیک موجی از واکنش را به همراه داشت. دومنیک فاکس ورث بازیکن سابق فوتبال گفت که این اعتراض کپرنیک به اندازه پرچم این کشور، آمریکایی است.

سربازان آمریکایی اعلام کردند برای حق اعتراض افرادی مانند کپرنیک می‌جنگند. محمود عبدالرئوف، ستاره سابق NBA، که 20 سال قبل از کپرنیک زانو زده بود، از او حمایت کرد.

اما اعتراض کپرنیک مخالفان بسیاری هم داشت. مخالفان کپرنیک را فردی ناآگاه نسبت به وظایف پلیس و شرایط جامعه می‌دانستند.

اوباما رئیس‌جمهور آن زمان آمریکا در مقابل پرسش خبرنگاران در ارتباط با اعتراض کپرنیک گفت این بازیکنNFL در واقع از حق اعتراضی که در قانون اساسی آمریکا وجود دارد، استفاده می‌کند و جامعه را به صحبت درباره مشکلات سیاهپوستان وادار کرده است.

ستارگانی همچون مگان راپینو بازیکن تیم فوتبال زنان آمریکا در حمایت از کپرنیک در هنگام پخش سرود ملی زانو زدند. به این ترتیب اعتراض کپرنیک خیلی سریع تبدیل به حرکتی همگانی شد.

اما همراهی بازیکنان NFL با کپرنیک برای مالکان میلیاردر تیم‌ها خوشایند نبود و البته این هزینه‌ای بود که او با چشمان باز پذیرفته بود.

زمانی که در سال 2017 دونالد ترامپ به کاخ سفید آمد، در مقابل اعتراض کوپرنیک موضع سرسختانه‌ای گرفت. او این حرکت کپرنیک را بی‌احترامی به پرچم آمریکا خواند.

هزینه اعتراض کپرنیک نفرت بخشی از جامعه و از دست دادن تیم و امکان بازی در NFL بود. اما کپرنیک اعلام کرده بود که با آگاهی این اعتراض را آغاز کرده است. «من به دنبال تایید شدن نیستم. باید از کسانی که سرکوب می‌شوند حمایت می‌کردم. حتی اگر فوتبال را از من بگیرند می‌دانم که برای آنچه درست بوده ایستاده‌ام.»

اعتراض به شرایط سیاسی و اجتماعی توسط ورزشکاران محدود به آمریکا و NFL نیست. در طول دهه‌های گذشته ورزشکاران زیادی از کشورهای مختلف در رابطه با مسائل اجتماعی و سیاسی کشور خود موضع‌گیری کرده‌اند و بعضاً اعتراض خود را در زمین ورزش نشان داده‌اند. حمایت پپ گواردیولا، سرمربی منچسترسیتی، از جدایی‌طلبان کاتالونیا و اعتراض به برخورد پلیس اسپانیا با آنها نمونه برجسته اعتراض جامعه ورزشی به مسائل سیاسی و اجتماعی در اروپاست.

ایران شاید جزو معدود کشورهایی باشد که ورزشکاران آن به ندرت در مورد مسائل اجتماعی اظهارنظر می‌کنند.

محافظه‌کاری نهادینه شده در جامعه ورزش و تمرکز بر منافع فردی و تیمی شاید یکی از دلایل این انفعال باشد. در سال‌های گذشته اعتراض ورزشکارانی که بیش از دیگران بی‌پروا بوده‌اند هم محدود به فضای مجازی بوده و هرگز نمود و بروزی در دنیای واقعی نداشته است.

وقتی سال 2018 استفان کری، ستاره گلدن‌استیت، از اعتراض بازیکنان NFL به تبعیض نژادی و دولت ترامپ حمایت کرد عده‌ای گفتند ورزشکاران نباید در مسائل اجتماعی و سیاسی دخالت کنند. استف کری در پاسخ به انتقادات گفت: «این وظیفه اجتماعی ورزشکاران است تا صدای کسانی باشند که صدایشان شنیده نمی‌شود.»