مهار آلودگی هوا نیازمند اراده همه دستگاه‌ها است نه فقط مدیریت شهری!

اعتمادآنلاین| معضل آلودگی هوا امسال دوباره پس از چند سال به معنای واقعی کلمه بحرانی شده است. این بدین معنا نیست که سال های گذشته معضلی به نام آلودگی هوا وجود نداشته اما امسال شرایط آب و هوایی هم به کمک مردم استان های مختلف به ویژه تهران نیامد تا یکی از سخت ترین پاییزهای سال برای بیماران تنفسی رقم بخورد.

روز گذشته در حالی که هوای شهر تهران در وضعیت قرمز و ناسالمی قرار داشت برخی مناطق واقعا در شرایط خطرناکی به سر می بردند به صورتی که منطقه 19 شاخص آلایندگی به 500 رسید تا یک فاجعه در حوزه آلودگی رقم بخورد. این در حالی است که چنانچه شاخص آلایندگی هوا بیش از 150 باشد همه مدارس تعطیل اعلام می شوند.

از سال 84 تاکنون با بررسی میزان اجرایی شدن قوانین و مصوبات در حوزه آلودگی هوا تقریبا 60 ماده از قوانین مرتبط، مصوبات هیات وزیران، تصمیمات شورای هماهنگی ترافیک و شورای شهر تهران در این حوزه هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.

به طور مثال عدم شماره گذاری وسایل نقلیه موتوری آلاینده 24 سال قبل تصویب شده است اما هنوز که هنوز است علی رغم تصویب در اجرای آن سستی می شود. مصوبه هیات وزیران به الزام دستگاه های اجرایی برای مقابله موثر با آلودگی هوا که اردیبهشت ماه 5 سال پیش تصویب شد و وزارت کشور را ملزم به ارائه برنامه نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی فرسوده کرد هم از دیگر موارد این چنینی است.

در رابطه با خودروهای هیبریدی و خودرو و موتورهای برقی هم که جای گلایه فراوان است. وزارت صمت مکلف شده بود تا طی یک برنامه مشخص تدبیری برای توسعه خودروهای برقی و هیبریدی بیندیشد با این حال جای هیچ تردیدی نیست که حتی درصدی موفقیت در این حوزه نصیب وزرات صنعت، معدن و تجارت نشده است.

نقش وزارت نفت در آلودگی هوا هم نباید نادیده گرفت. اگرچه مسئولان نفتی همواره معتقدند سوخت باکیفیتی در اختیار خودروها قرار می دهند و مشکل اصلی کیفیت خودروها است اما نمی توان انکار کرد که شهرهای نفت خیز با بحران های زیست محیطی زیادی دست و پنجه نرم می کنند که ارتباط مستقیم با عملکرد وزارت نفت دارد.

به گزارش ایسنا، بررسی قوانین و مصوبات اجرا نشده در حوزه آلودگی هوا نشان می دهد که سه ماده از قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه مصوبه سال 96، شش ماده از قانون هوای پاک مصوب تیرماه 96، دو ماده از قانون توسعه حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت مصوب آذرماه سال 96، یک ماده از قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر مصوب اردیبهشت سال 94 و یک ماده از قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب سال 94 از قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی اجرایی نشده باقی مانده است.

به جز مصوبات مجلس مصوبات هیات وزیران هم هیچگاه اجرایی نشده است. مصوباتی که در پنج شش سال اخیر اگر شرایط اجرایش مهیا می شد بدون تردید می توانست نقشی کلیدی در بهبود وضعیت هوای پایتخت ایفا کند. واقعیت این است که راهکارها برای مهار آلودگی توسط متخصصان ارائه می شود اما در مسیر بروکراسی های پرپیچ و خمی که در کشور وجود دارد راهی برای توفیق پیدا نمی کنند.

تنها در یک مورد براساس مصوبه چهار مهر ماه سال 97، هیات وزیران قرار بود یک و نیم میلیارد دلار برای تامین تجهیزات خرید واگن مترو که سهم تهران 630 دستگاه واگن بوده اختصاص یابد. نیازی به توضیح نیست که این دولت هم مثل دولت های قبلی به وعده هایش در قبال مدیریت شهری عمل نمی کند. اختصاص بودجه برای جایگزینی خودروهای فرسوده حمل و نقل عمومی در کلانشهرها هم اگرچه روی کاغذ مصوب شد اما هیچگاه اجرایی نشد.

از این دست مصوبات زیاد هستند با این حال عدم اجرای آنها باعث می شود آلودگی هوا بهبودی پیدا نکند. در این بین مدیریت شهری هم اگرچه چندین طرح ارائه داده اما واقعیت این است اگر این طرح‌ها هم عملیاتی باشد تا زمانی که شاهد اراده همه دستگاه ها برای بهبود وضعیت آلودگی هوا به ویژه در کلانشهرها نباشیم آلودگی هوا به همین منوال باقی می ماند و بلای جان خیلی از مردم می شود.

منبع: سلام نو