نگاه‌ها در عراق همچنان معطوف به نجف است

اعتمادآنلاین| سیدعماد حسینی- گرچه حوزه علمیه نجف و در رأس آن آیت‌الله سیستانی بارها بر دور ماندن از فعالیت‌های سیاسی تاکید کرده‌اند، اما حضور در بزنگاه‌های سرنوشت‌ساز سبب شد تا دوباره همه نگاه‌ها به سوی او معطوف شود.

به اعتقاد کارشناسان، عراقی‌ها گرچه از سیاستمداران خود به دلیل گره‌آفرینی در روند تشکیل کابینه جدید خشم و عصبانی به دل گرفته‌اند و (بخوانید خصومتی) بین جریان‌های مختلف عراقی به ویژه شیعه برای کسب بیشترین سهم از قدرت سیاسی و اقتصادی در این کشور درگیری و رقابت حاکم است، باز هم نیم‌نگاهی به سخنان آیت‌الله سیستانی دارند و در عین اختلاف‌شان در مورد تبعیت از او، دست‌کم در بیانیه‌ها و اظهارنظرهای علنی خود با یکدیگر هم‌سو هستند.

بعد از پیام‌های اخیر مرجعیت در مورد لزوم تسریع در تشکیل کابینه و برگزاری انتخابات، بسیاری از جریان‌های عراقی نه تنها آن را نقشه راه برون‌رفت از بحران قلمداد کردند، بلکه تلاش خود را به کار بستند تا وانمود کنند که اهداف جناحی خویش را هم در این رابطه دخیل می‌دانند، و آن را تایید برنامه‌هایشان از سوی مرجعیت بیان کنند.

بنا بر نظر کارشناسان، وقتی با وجود توافق شبه‌اجماعی در رابطه با نخست‌وزیری عبدالمهدی، پروسه انتخاب او و تشکیل کابینه‌اش چندین ماه به درازا کشید، حال در سایه اختلاف نظر شدید جریان‌های سیاسی و حتی درون‌جریانی بر سر با نام نخست‌وزیر جدید، احتمال خروج نامی از میان این هیاهو و اختلاف، امری شبیه به معجزه می‌نماید.

اینکه برهم صالح رئیس‌جمهور عراق از بیم هجمه جریان‌های سیاسی توپ انتخاب نخست‌وزیر را با یاری گرفتن از دادگاه عالی این کشور به زمین پارلمان بیندازد، بیانگر عمق بحرانی است که می‌تواند عراق را به سمت فروپاشی و تجزیه نیز سوق دهد.

باید باور داشت امروز عراق با خطری به مراتب بزرگ‌تر و ویرانگرتر از دوره حمله داعش مواجه است، زیرا در آن زمان نوعی همسویی در مواضع علیه دشمن واحد برقرار بود و فتوای مرجعیت هم توانست توده مردم را برای تقابل با این خطر با برنامه‌های دولت منسجم کند.

اما امروز ما در مقابل جنگ منافع بین قطب‌های مختلف شیعی ایستاده‌ایم، قطب‌هایی که گرچه در ظاهر پیروی خود را از مرجعیت اعلام می‌کنند، اما عملاً نشان داده‌اند فقط تا زمانی با آن همراه خواهند بود که با منافع‌شان همسویی داشته باشد و حتی برخی از این جریان‌ها سخنان مرجعیت را نیز بخشی از اسباب موج‌سواری خود در صحنه سیاسی عراق می‌دانند.

در چنین شرایطی، با وجود همراهی گسترده و بی‌چون و چرای مردم با خواست مرجعیت، وقتی نوبت به تصمیم‌گیری و خروج تصمیمات از دهانه کوچک قیف منافع جریان‌های سیاسی می‌رسد، چالش‌آفرینی‌ها و حتی جنگ‌های زرگری بین آنها این نظرات راهگشا را با بن‌بست مواجه می‌کند تا بحران همچنان در کشور باقی بماند.