جلوی ورود «پول کثیف» به انتخابات آمریکا، ژاپن، آلمان و عراق را چگونه می‌گیرند؟

اعتمادآنلاین| ورود پول‌های کثیف به کمپین‌های کاندیداها شاید عمری به درازای برگزاری انتخابات دارد و هر زمان بحث انتخابات و قدرت سیاسی در میان است، پول کثیف یک پای ثابت ماجراست. با این حال طی دهه های اخیر با قوت گرفتن نهادهای مدنی در کشورها، تلاش های موفقی برای شیشه ای شدن مسیر ورود پول و منابع مالی به انتخابات انجام ‌شده است.

پول‌ کثیف مهمان ناخوانده انتخابات اسفند می‌شود؟

در ایران نیز طی سال‌های گذشته و پس از جنجال‌ها و زمزمه‌هایی که در رابطه با ورود پول کثیف به کمپین کاندیداهای انتخابات و زدوبندهای پشت پرده مطرح شد، بحث شفافیت در منابع و هزینه‌های مالی کاندیداها بیش از پیش حساسیت‌ برانگیز شده است؛ تا جایی که این موضوع به یکی از سرفصل‌های مورد در اصلاح قانون انتخابات بدل شد.

دولت و مجلس هم تلاش کردند تا در مسیر شفاف سازی هزینه های انتخاباتی گام بردارند، گرچه لایحه دولت در نهایت به عمر مجلس فعلی نرسید، اما مجلس دهمی اصلاحیه ای را بر قانون فعلی انتخابات زدند که با سد شورای نگهبان روبرو شد و درنهایت شفاف شدن هزینه های تبلیغاتی به کما رفت.

اما گویی بهارستان نشینان قرار نیست از پای بنشیند، آنچنان که هفته گذشته دو فوریتی را راهی صحن کردند تا شاید بتوانند گام هایی را برای شفاف شدن هزینه های انتخابات اسفندماه بردارند، طرح دوفوریتی که کلیات آن تصویب شد و باید منتظر بررسی جزئیات آن در صحن ماند.

ترکش‌های «پول کثیف» به قلب دموکراسی کشورها

اما «پول» و نقش تاثیرگذار آن در انتخابات محدود به رقابت های انتخاباتی در ایران نمی شود بلکه هر نظام مبتنی بر رای مردم درگیر معضلی به نام پول های کثیف و زدوبندهای مالی پشت پرده است. در واقع اگر حامیان مالی کمپین‌های انتخاباتی منابع خود را تنها در اختیار فرد یا عده‌ای خاص قرار دهند، همین پول ها کم کم دموکراسی در زیرسوال برده، نقش مردم در انتخابات را کاهش داده و در نهایت نمایندگانی راهی پارلمان شوند که بیش از آنکه در مسیر منافع رای دهندگان خود پیش روند در مسیر عمل به خواسته های حامیان و اسپانسرهای مالی شان قدم برخواهند داشت.از همین روست که ضرورت تعریف سازوکاری شفاف برای هزینه کردها در انتخابات می تواند مانعی بر سر راه پول های کثیف و شائبه برانگیز و غیرقانونی به انتخابات باشد.

نگاهی به تجربه کشورهای پیشرو ‌در شفافیت مالی کاندیداها شاید بتواند تصویر جامع تری از وضعیت شفافیت مالی هزینه های انتخاباتی کاندیداها در ایران در قیاس با سایر کشورهای جهان ترسیم کند.

پیشگامان شفافیت در هزینه‌های کاندیداها؛ بلژیکی‌های شیشه‌ای و ماتادورهای غیرشفاف

در کشورهای اروپایی که مهد تشکیل دولت های مدرن امروزی هستند، هزینه های مالی کاندیداها و احزاب اغلب بصورت شفاف در اختیار عموم قرار دارد اما میزان این شفافیت در همین کشورها هم متفاوت است، برای نمونه درحالیکه در بلژیک گزارش هزینه های انتخاباتی در اختیار عموم مردم قرار می گیرد، این روند در اسپانیا کاملا برعکس است و در این کشور نیزبه مانند ایران ، هیچگونه اطلاع رسانی از منابع درآمدی و هزینه های انتخاباتی کاندیداها به مردم صورت نمی گیرد.

خارج از قاره سبز هم، سطوح متفاوتی از شفاف سازی در هزینه های حزبی و انتخاباتی در کشورها به چشم‌می‌خورد؛ چنانچه در کشورهایی نظیر ژاپن، آرژانتین و ایالات متحده، جزئیات همه کمک های مالی به طور عمومی منتشر می‌شوند، این روند در کشوری چون عراق عملا وجود ندارد و هیچگونه اطلاعی از منابع و پول های انتخاباتی در دست نیست.

منبع: خبرآنلاین