پارلمانتاریسم چیست؟

اعتمادآنلاین| مینا جزایری- پارلمانتاریسم از فعل فرانسوی Parler به معنی سخن گفتن و حکم دادن آمده است.

پارلمان (محل و مجلس شورا) به هیاتی اطلاق می‌شود که از سوی مردم (با رأی مستقیم و مخفی) انتخاب می‌شود تا به وضع و تصویب قوانین بپردازد.

در نظام‌های پارلمانی رئیس کشور و رئیس قوه مجریه دو شخص متفاوت هستند. رئیس کشور که ممکن است رئیس‌جمهور یا پادشاه باشد، نقش مهمی ندارد و از مسئولیت مبراست. رئیس قوه مجریه که معمولاً نخست‌وزیر نامیده می‌شود به پیشنهاد رئیس کشور و انتخاب پارلمان مشخص می‌شود.

نظام پارلمانی برخلاف نظام جمهوری است که رئیس کشور همان رئیس حکومت بوده و مهم‌تر از آن قوه مجریه مشروعیت خود را از قوه مقننه نمی‌گیرد.

پارلمانتاریسم گرایش و نگرش مربوط به قانون‌گذاری از طریق پارلمان و نظارت بر کار حکومت و دولت است.

انتخاب نخست‌وزیر و تایید وزرا با رأی اعتماد نمایندگان مردم در پارلمان صورت می‌گیرد و نخست‌وزیر و وزیران در برابر پارلمان مسئول و پاسخگو هستند.

پارلمان مجاز است که به وزیران رأی اعتماد یا عدم اعتماد بدهد. اگر رأی عدم اعتماد به حکومتی یا وزیری داده شود، آن حکومت یا وزیر ساقط می‌شود.

بررسی و تصویب بودجه، رسیدگی به طرح‌ها و لوایح در کمیسیون‌های مجلس قبل از تصویب نهایی از وظایف پارلمان است.

رژیم سیاسی مبتنی بر پارلمان در واقع تجلی‌بخش اراده ملت و اعمال حاکمیت ملی است.

در پارلمانتاریسم حکمران واقعی، پارلمان به نمایندگی از سوی ملت است و حکومت مجری مصوبات آن است.

در حکومت‌های توتالیتر، پارلمان تضعیف و گاهی تخریب می‌شود.

نخستین‌بار در قرن 13 میلادی پارلمان انگلیس با تصویب منشور کبیر آغاز به کار کرد.