پس از 41 سال باید به وحدت و همبستگی بازگردیم/ قدر نعمت همبستگی و الفت را ندانستیم/ هر 22 بهمن به محاسبه اعمال یک‌سال گذشته خود بنشینیم

اعتمادآنلاین| محمدمهدی جعفری، پژوهشگر متون دینی و فعال سیاسی در یادداشتی نوشت: «پیروزی ملت ایران در انقلاب مشروطیت در نتیجه وحدت و همدلی همه قشرها بود و با سست شدن این وحدت و پدید آمدن اختلاف در میان رهبران مشروطه، رضاخان میرپنج و سیدضیاءالدین طباطبایی، در 1299 علیه مشروطیت کودتا و حکومت مطلقه فردی را احیا کردند. هنگامی که رهبران ملی و مذهبی علیه استعمار پنهان بریتانیا با هم متحد شدند و همه اقشار مردم نیز در پشت سر آنان با همدلی برای ملی شدن نفت شعار دادند، نهضت ملی پیروز شد و با ایجاد اختلاف در میان رهبران و دلسرد شدن مردم و با حاکم شدن هرج و مرج در کشور به وسیله عوامل بیگانه و دربار و ارتش، کودتای 28 مرداد سال 1332 به راحتی نهضت ملی و همه رهبران ملی و مذهبی آن و حتی مخالفان ایدئولوژیک آن یعنی حزب توده را هم سرکوب کرد و اوضاعی بدتر از قبل بر ملت ایران فرمانروا شد. انقلاب اسلامی ایران هنگامی، به طور غیرمنتظره و باورنکردنی به پیروزی رسید که همه مردم با هم متحد و هم‌ رای شدند.

امیرالمومنین(ع) در خطبه مشهور به قاصعه (نهج‌البلاغه، خطبه 191) خطاب به مردم زمان خود چنین می‌گوید: «پس به فرو باریدن نعمت‌های خدا بر سر ایشان در هنگامی که پیامبری برایشان فرستاد، بنگرید که آن پیامبر با آیین خود فرمانبرداری آنان را [برای خدا] پیمان بست و همبستگی ایشان را بر گرد فراخوان خویش گرد آورد؛ چگونه نعمت بال گرامیداشت خود را بر سرشان گسترد و جویبارهای بهره‌اش را به سوی‌شان روان ساخت. آیین با دستاوردهای بسیار گسترده خود آنان را به گرد هم فراهم کرد؛ در نتیجه کسانی شدند فرو رفته در دریای نعمت دین و شادمانه در خرمی زندگی پر از رفاه و آسایش آن آیین. کارشان به جایی رسید که در سایه فرمانروایی نیرومندی جا گرفتند و در زیر پر و بال پیروزی عزتمندی پناه آوردند. کردارهای سایه مهربانی خود را بر فراز یک فرمانروایی پایدار بر سرشان افکندند. فرمانروای همه جهان و پادشاهانی در هر گوشه کنار زمین شدند. فرمانروای کسانی شدند که پیش از این فرمانبردار آنان بودند و زمام امور کسانی را به دست گرفتند که زمام امور اینان را در دست داشتند.» لیکن پس از پیروزی انقلاب با کمال تاسف، برادران متحد دیروز با سهم‌خواهی و انحصارطلبی رقیب کینه‌توز یکدیگر شدند.

هر گروهی و هر شخصی آزادی را تنهای تنها برای خودش خواست و شورا و دموکراسی را هنگامی قبول داشت که دیگران آرا و نگرش‌های او را بپذیرند. خودی‌ها از نخودی‌ها ممتاز و جدا شدند. احزاب به دار و دسته‌های امتیازطلب تبدیل شدند. انگ‌های گوناگون و رنگارنگ بود که هر گروهی به طرف مقابل می‌زد. تنش بالا گرفت و اختلافات انقلاب را از هدف اصلی و از پیش تعیین شده‌اش بازداشت. تمام نیروها به جای سازندگی و اصلاح امور، در جهت حمله به طرف دیگر و دفاع از خود، صرف شد و به هدر رفت. باز امیرالمومنین(ع) درباره چنین حالتی خطاب به آن افراد می‌گوید: «هان بدانید که شما دست‌های خود را از رشته فرمانبرداری جدا کرده، آن را رها ساخته‌اید و با روی آوردن به احکام و امور جاهلیت، در دژ استوار خدایی که به گردتان زده شد رخنه ایجاد کرده‌اید، زیرا خدای سبحان با آن رشته همبستگی در میان این امت، زمینه بهره‌مند شدن از نعمت اسلام را برای متحد شدن‌شان فراهم ساخته است؛ همان همبستگی گسترده‌ای که در سایه آن به هر سو می‌روند و با چنان اعتبار و نعمتی در پناه آن جای می‌گیرند که هیچ آفریده‌ای بهایی برای آن نمی‌شناسد، زیرا نعمت وحدت و همبستگی از هر چیزی باارزش‌تر و از هر جایگاه بلندی باشکوه‌تر است.» (همان جا)

آری قدر نعمت همبستگی و الفت را ندانستیم و به جای شکرگزاری به کفران و ناسپاسی افتادیم. خدا هم عذاب تفرقه و بی‌اعتمادی را بر ما مسلط کرد که فرمود: «وَلَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ» (و اگر ناسپاسى نمایید، قطعا عذاب من سخت خواهد بود. سوره ابراهیم، آیه 7) تنها راه برگردانیدن آن نعمت‌ها توبه است! در 22 بهمن هر سال، برای یادآوری راهپیمایی‌های پیش از پیروزی انقلاب و شعارهایی که می‌دادیم، راهپیمایی می‌کنیم. خوب است در هر 22 بهمنی، به عنوان لیله‌القدر (یا یوم‌القدر) به محاسبه اعمال یک‌سال گذشته خود (و حالا چهل سال گذشته خود) بنشینیم، ببینیم چه اندازه از مسیری که داشته‌ایم، منحرف شده‌ایم و دور افتاده‌ایم و راه بازگشت به آن مسیر چیست؟ آنچه به نظر می‌رسد، پس از گذران 41 سال باید به آن بازگردیم، همان وحدت و همبستگی روزهای نخستین پس از پیروزی است و این وحدت و همبستگی در میان ملت ایران بازسازی نمی‌شود مگر با اجرای نکات زیر:

- حاکمیت قانون، یعنی اجرای همه اصول قانون اساسی بدون تنازل.

- به کنار گذاشتن همه اختلافات گذشته‌ای که به دشمنی و کینه‌توزی میان مردم انجامیده است.

- احیای وحدت ملی از طریق سهیم کردن همه اقشار مردم در امور اجرایی و مسوولیت‌ها.

- اجتناب از سوءظن نسبت به یکدیگر و بازسازی اعتماد متقابل میان مسوولان و شهروندان.

- شفاف‌سازی همه امور حکومتی و نامحرم ندانستن مردم بدون ملاحظه هیچ مصلحتی.

- سپردن کارهای مهم و غیرمهم به افراد کاردان و متخصص.

به امید آن روز!»

منبع: روزنامه اعتماد