سوفیسم چیست؟

اعتمادآنلاین| مینا جزایری- سوفیسم (به انگلیسی: Sophist) مکتب فکری در یونان باستان بود. پیروان این مکتب را سوفسطایی یا سوفیست می‌نامند.

واژه «Sophist» از نظر لغوی، متشکل از کلمه Sophi به معنای حکمت و معرفت و ist به معنای گرایش فکری و در جای دیگر به معنای شغل و پیشه است.

سوفیست لقبی بود که فیلسوف‌ها روی آنها گذاشتند و بار معنایی منفی داشت.

بر خلاف اصطلاح فلسفه (Philosophy) که به معنای «دوستدار معرفت» است سوفیست‌ها را معرفت‌پیشه می‌دانستند و نه دوستدار معرفت.

در یونان باستان آموزگاران فلسفه را سوفسطایی می‌گفتند.

آنها از شهری به شهر دیگر می‌رفتند و جوانان را دور خود جمع کرده و در ازای حق‌الزحمه به آنها درس می‌دادند.

سوفسطاییان به تدریس فنونی مانند خطابه و جدل می‌پرداختند که برای موفقیت‌های اجتماعی و سیاسی افراد لازم بود.

سوفسطاییان معتقد بودند که بحث بر سر حق و حقیقت بی‌فایده است و بهتر است به رتوریک (Rhetoric) یا فن بیان و خطابه بپردازند.

آنها وجود حقیقت یا شناخت را انکار کرده و آن را نتیجه انتزاع ذهن می‌دانستند. به عبارت دیگر به نسبی بودن حقیقت باور داشتند.

از بزرگ‌ترین سوفسطاییان تاریخ یونان می‌توان به پروتاگوراس و گرگیاس اشاره کرد.

گرگیاس برای حقیقت سه حالت قائل شد:

الف. حقیقتی وجود ندارد.

ب. حقیقتی وجود دارد، اما قابل شناخت نیست.

ج. حقیقتی وجود دارد، برای عده‌ای قابل شناخت است، اما قابل انتقال نیست.