10 انقلاب تاریخ‌ساز جهان کدام‌اند؟/ چرا این انقلاب‌ها مهم قلمداد می‌شوند و چه نتایجی برای جهان در پی داشته‌اند؟

اعتمادآنلاین| مژده اصغرزاده - حوادثی در طول تاریخ تمدن بشر رخ داده که سرنوشت انسان‌ها را دستخوش تغییر کرده است. انقلاب‌ها زمانی موجودیت یافتند که افرادی عادی متحد شدند و رژیمی را سرنگون کردند. این جنبش‌ها بر اساس همبستگی و یکپارچگی حزب‌ها شکل گرفت و بعضی از آنها باعث درگرفتن جنگ‌های داخلی یا بین‌المللی شد.

اعتمادآنلاین به نقل از «world atlas» گزارش می‌دهد که 10 انقلاب تاریخ‌ساز جهان کدام‌اند، این انقلاب‌ها از چه لحاظ اهمیت دارند و چه پیامدهایی برای کشورهای درگیر و حتی جهان در پی داشتند.

1- انقلاب روسیه

انقلاب روسیه به 2 انقلابی گفته می‌شود که فوریه و اکتبر سال 1917 در روسیه رخ داد. اولین انقلاب که به آن «انقلاب فوریه» می‌گویند در پتروگراد (سن پترزبورگ کنونی) پایتخت روسیه در آن زمان رقم خورد و به سرنگونی امپراتوری روسیه، کناره‌گیری نیکلای دوم و همچنین تاسیس دولت موقت انجامید.

ولادیمیر لنین با سرنگونی دولت موقت و برپایی دولت کمونیستی دومین فاز انقلاب روسیه را که به «انقلاب اکتبر» مشهور است پایه‌ریزی کرد. انقلاب اکتبر از این بابت مهم است که پایتخت کشور به مسکو تغییر یافت و نظامی کمونیستی بر شوروی حاکم شد.

2- انقلاب آمریکا

انقلاب آمریکا طی سال‌های 1765 تا 1783 روی داد. این انقلاب پس از آنکه اعضای جامعه مستعمراتی آمریکا حاضر نشدند در برابر قدرت پادشاه بریتانیای کبیر و پارلمان آن تسلیم شوند شکل گرفت. پارلمان تصمیم گرفته بود مالیاتی بر آمریکایی‌هایی که مخالف استعمار بودند وارد کند. این افراد محموله چای را که از شرکت هند شرقی می‌آمد خراب کردند. این اقدام باعث شد بریتانیا بندر بوستون را تا زمانی که این خرابکاران محاکمه شوند ببندد.

همزمان درگیری‌های اقتصادی نیز بالا گرفت و معترضان علیه تصمیم بریتانیای کبیر شورش کردند و با طرفداران بریتانیا وارد نزاع شدند. در جنگ نهایی آمریکایی‌ها بازیگرانی بین‌المللی مثل فرانسه، اسپانیا و هلند نقش داشتند و دست آخر طی سال‌های 1775 تا 1783 انقلاب آمریکا پیروز شد. پیامد این انقلاب تصویب قانون اساسی آمریکا و بعد از آن نیز استقلال این کشور بود.

3- انقلاب فرانسه

انقلاب فرانسه در یک دوره زمانی 10ساله اتفاق افتاد که طی آن اصلاحات سیاسی و اجتماعی زیادی نیز صورت گرفت. انقلاب فرانسه در سال 1789 شروع شد و در 1799 پایان گرفت و کاملاً تاریخ مدرن فرانسه و اروپا را دگرگون کرد. تاریخ‌نویسان بر سر علت دقیق وقوع انقلاب اختلاف نظر دارند، اما فاکتورهایی که موجب بروز نابرابری اقتصادی و اجتماعی شد کاملاً روشن است.

فرانسه در آن سال‌ها وارد جنگ‌های بین‌المللی از جمله انقلاب آمریکا شد و هفت سال درگیر آن بود که همین امر باعث بروز مشکلاتی در وضعیت کشور شد. نتیجه انقلاب فرانسه این بود که مدلی اجتماعی‌اقتصادی برای دیگر کشورها ترسیم شد و نظام پادشاهی جای خود را به نظامی دموکراتیک داد.

4- انقلاب شین‌های

انقلاب شین‌های سال 1911 در چین روی داد که منجر به سرنگونی سلسله امپراتوری خاندان چینگ شد. این انقلاب نقش مهمی در شکل‌گیری سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی کشور داشت، ولی بسیار خشونت‌بار بود به طوری که به کشته شدن صدها هزار نفر انجامید. علت اصلی وقوع انقلاب بیزاری مردم از سلسله چینگ بود.

مردم چین معتقد بودند سیاست‌های این خاندان بسیار کهنه شده و حاکمان نمی‌توانند کشور را رو به مدرن شدن ببرند. این اظهارات با شکست چین از ژاپن در جنگی که سال 1895 در گرفت نیز همراه شد. انقلاب ‌شین‌های که چهار ماه به طول انجامید به حکومت امپراتوری در چین پایان داد و از پس آن، دولت موقت جمهوری چین تشکیل شد. این انقلاب بدین خاطر مهم بود که بعد از قرن‌ها به حکومت سلسله‌های چینی خاتمه داد و کشور را به سمت مدرنیزه شدن پیش برد.

5- انقلاب کوبا

انقلاب کوبا شورشی بود که در جزیره کوبا به پا شد و به سرنگونی حکومت باتیستا انجامید. این انقلاب پنج سال به درازا کشید و در 26 جولای 1953 شروع شد و اول جولای 1959 پایان پذیرفت. پیش از انقلاب کوبا مردم این کشور به خاطر بیکاری، تورم و نبود آب به شدت تحت فشار بودند. رهبر شورشیان فیدل کاسترو به همراه برادر خود رائول کاسترو و چه‌گوارا حمله‌های پراکنده‌ای را علیه دولت آغاز کردند و سرانجام در اول ژانویه 1959 حکومت را در دست گرفتند.

فیدل کاسترو سریعاً دولت سوسیالیست انقلابی تشکیل داد و صنایع مهم کشور را ملی کرد. این انقلاب از آن بابت مهم است که رابطه آمریکا و کوبا را تیره و تار کرد و قوانین اجتماعی‌اقتصادی دولت اصلاح شد.

6- انقلاب 1848

انقلاب سال 1848 مجموعه‌ای از تحولات بود که سال 1848 در سراسر اروپا رقم خورد و از پس آن، موج گسترده‌ای از انقلاب‌ها سر برآورد. انقلاب 1848 کشورهای فرانسه، آلمان، امپراتوری اتریش، دولت ایتالیا، لهستان و مجارستان را در بر گرفت و تماماً دموکراتیک بود. این انقلاب تقریباً به طور همزمان در قاره اروپا رخ داد ولی کشورهای درگیر هیچ ارتباطی با یکدیگر نداشتند. انقلاب 1848 میراث ماندگاری بر جای گذاشت و به سیستم فئودال در بسیاری از کشورها پایان داد و باعث شد دموکراسی در اروپا حکمفرما شود.

7- انقلاب صنعتی

انقلاب صنعتی جنبشی جهانی بود که در اوایل قرن 19 شکل گرفت و روش‌های تولید مکانیزه جایگزین کارهای یدی شد. مبدأ این انقلاب بریتانیای کبیر بود. استفاده از قدرت بخار، توسعه ماشین‌های سنگین و رشد سیستم کارخانه‌‌ای از پیامدهای این انقلاب به شمار می‌رفت. انقلاب صنعتی یکی از نقاط عطف تاریخ تمدن بشر است زیرا اختراعات چشمگیری که در آن زمان ظهور کرد موجب بالا رفتن سطح زندگی مردم و ایجاد فرصت‌های شغلی در کارخانه‌ها شد.

8- انقلاب اسلامی ایران

انقلاب اسلامی ایران در زمانی به وقوع پیوست که مردم از خاندان پهلوی که تحت حمایت آمریکا بود بیزار شدند. این انقلاب با سرنگونی پادشاه آن محمدرضا پهلوی و به رهبری آیت‌الله خمینی به سرانجام رسید. دولت جمهوری اسلامی با سرمایه‌گرایی و معیارهای غربی مخالف بود و همین امر روابط ایران و آمریکا را در تیرگی فرو برد. انقلاب اسلامی ایران الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌ها و انقلاب‌های دیگر در سراسر جهان شد.

9- انقلاب هائیتی

انقلاب هائیتی یکی از انقلاب‌های موفق ضد برده‌داری بود که در سنت دومنیک آن زمان (هائیتی امروزی) که مستعمره فرانسه محسوب می‌شد روی داد. این انقلاب از 21 آگوست 1791 تا اول ژانویه 1804 طول کشید و طی آن صدها هزار نفر کشته شدند. شورشیان هائیتی علیه برده‌داری جنگیدند و پیروزی آنان نگاه جهان را به پدیده برده‌داری دستخوش تغییر کرد. بسیاری از برده‌ها در سراسر آمریکا به شورش برخاستند و در قرن بیستم توانستند با الهام از انقلاب هائیتی حقوق خود را باز پس گیرند.

10- انقلاب کمونیستی چین

مائو تسه‌تونگ در اول اکتبر سال 1949 با اعلام رهبری حزب کمونیست چین مدعی تشکیل جمهوری خلق چین شد. بعد از این اعلان، درست با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، جنگی بین جمهوری خلق چین و حزب ملی کومینتانگ در گرفت. با تشکیل جمهوری خلق چین، آشفتگی و جنجالی که از انقلاب سال 1911 در چین برقرار بود از کشور رخت بر بست. چین در سال 1949 کمونیستی شد و پس از آن آمریکا تمام روابط دیپلماتیکی خود را با چین به حال تعلیق درآورد.