ویروس کرونا| کرونا منجر به گرسنگی فاجعه‌بار خواهد شد

اعتمادآنلاین| پاندمی ویروس کرونا نتایج زیانباری در پی خواهد داشت. این واقعیتی است که پذیرفته شده، اما یکی از فاجعه‌بارترین عواقب کرونا گرسنگی و فقر خواهد بود؛ گرسنگی و فقری که آمار مرگ‌ومیر بر اثر آن از آمار مرگ‌ومیر بر اثر کرونا بالاتر خواهد بود.

ایزاک چاتینر خبرنگار نیویورکر در گفت‌وگو با عارف حسین یکی از اعضای برنامه جهانی غذای سازمان ملل ابعاد این فاجعه را بررسی کرده است:

ذخایرغذایی‌مان برای سیر کردن همه کافی است، اما مشکل جابه‌جایی این کالاهاست

هر ساله نزدیک به یک میلیارد نفر در جهان از گرسنگی رنج می‌برند، گرسنگی‌ای که بر اثر جنگ، تغییرات آب‌وهوا یا بحران‌های اقتصادی به وجود می‌آید.

اما پس از بحران اقتصادی ناشی از پاندمی کرونا، طبق اعلام سازمان ملل، تعداد کسانی که در سال آینده امنیت غذایی خود را از دست خواهند داد- کمبود دسترسی به منابع غذایی زندگی آنها را به خطر خواهد انداخت- احتمالاً از 130 میلیون نفر به 300 میلیون نفر خواهد رسید.

البته این آمار حتی نزدیک به آمار میلیون‌ها نفری که به دلیل بحران اقتصادی امکان دستیابی به حداقل‌های زندگی را از دست می‌دهند نیست.

130 میلیون نفر به گرسنگان جهان اضافه خواهند شد

*آیا دلیل بروز مشکل فقر و گرسنگی این است که تعداد زیادی از مردم شغل خود را از دست داده‌اند یا موضوع به انتقال کمک‌های بشردوستانه مربوط می‌شود؟

چیزی که در ابتدا نیاز است بدانیم این است که تصویر گرسنگی در جهان طی چهار سال گذشته تصویر زیبایی نبوده است. ما گرسنگی را به 2 نوع دسته‌بندی می‌کنیم: یکی گرسنگی‌ای که به آن گرسنگی مزمن یا همیشگی می‌گوییم؛ یعنی برخی از انسان‌ها بدون در نظر گرفتن گرسنگی می‌خوابند و این موضوع برای آنها عادی است. تعداد این افراد در سال 2016، 796 میلیون نفر بود. در پایان سال 2019 این تعداد به 821 میلیون نفر رسیده است.

نوع دیگری از گرسنگی وجود دارد که به آن گرسنگی شدید و ناگهانی می‌گوییم؛ به این معنی که شرایط زندگی این آدم‌ها مناسب بوده، اما بعد اتفاقی ناگهانی رخ داده و بر اثر این اتفاق حالا دچار مشکل شده و گرسنه‌اند.

تعداد این افراد در سال 2016، 80 میلیون نفر بود و در پایان سال 2019 این آمار به 135 میلیون نفر رسید؛ یعنی 70 درصد رشد.

کووید-19 شرایط بد را فاجعه‌بار کرده است

*آیا تئوری یا تئوری‌هایی در بدتر شدن شرایط طی چهار سال نقش داشته است؟

اولین تئوری جنگ و درگیری است. یمن، سوریه، شمال شرق نیجریه، بورکینافاسو و جنوب سودان درگیر جنگ بوده‌اند. تا به حال بزرگ‌ترین دلیل گرسنگی و فقر جنگ بوده است. دلیل دوم تغییرات اقلیمی است: توفان و خشکسالی. سومین دلیل بحران‌های اقتصادی است: کم شدن درآمد و بالا رفتن بدهی. چهارمین دلیل که در واقع بزرگ‌ترین دلیل هم به شمار می‌رود مجموع این اتفاقات است که میلیون‌ها نفر را فقیر می‌کند.

اینها دلایل فقر و گرسنگی جهانی است. حالا کووید-19 شیوع یافته و شرایط بد را فاجعه‌بار کرده است. بررسی‌های ما حاکی از آن است که در سال 2020، 130 میلیون نفر به خیل گرسنگان جهان اضافه خواهند شد.

کشورهایی را در نظر بگیرید که اقتصادشان به شدت به توریسم یا صادرات نفت خام وابسته بوده است. این کشورها همین حالا که ما صحبت می‌کنیم وارد بحران شده‌اند. در مورد کشورهای کم‌درآمد یا دارای درآمد متوسط حرف می‌زنم. به کسانی فکر کنید که در این کشورها در بخش خدمات کار می‌کنند یا کارگر کارخانه هستند؛ به عنوان مثال به صنعت پوشاک بنگلادش فکر کنید. به معادن زامبیا. کسانی که در این بخش‌ها کار می‌کردند به طور معمول درآمد اندکی دارند و اگر کار نکنند، خود و خانواده‌هایشان غذایی برای خوردن نخواهند داشت. حالا آنها ناگهان نه تنها دچار مشکلاتی همچون کاهش تعداد توریست‌ها شده‌اند بلکه قرنطینه کسب‌وکارها را تعطیل کرده است. این بدان معناست که قدرت درآمدزایی آنها به سرعت از بین رفته است.

در همین حال در حدود 30 میلیون نفر از مردم دنیا در مناطق جنگی گیر افتاده‌اند. مردم در بخش‌هایی از سوریه و یمن مطلقاً متکی به کمک‌های انسان‌دوستانه برای رفع گرسنگی و گذران زندگی هستند.

اگر به هر دلیلی ما نتوانیم به آنها کمک کنیم، چه به دلایل اقتصادی چه اخلال در چرخه انتقال کالا، آنها بهایش را خواهند پرداخت.

مشکل آماده بودن مواد غذایی نیست بلکه دسترسی به مواد غذایی است

*بسیاری بر این باورند که قحطی به دلیل کمبود مواد غذایی به وجود می‌آید، اما در این مورد به نظر می‌رسد مشکل انتقال مواد غذایی است.

بله در این مورد مشکل آماده بودن مواد غذایی نیست بلکه دسترسی به مواد غذایی است. در حال حاضر ما ذخایر مواد غذایی بسیاری داریم، اما مشکل انتقال آنها به مناطقی است که نیازمندند. و اینکه آیا ما منابع مالی لازم برای انجام این کار را داریم یا نه.

*در مورد تاریخچه برنامه جهانی غذا و دستورالعمل آن توضیح دهید.

برنامه جهانی غذا مانند یک کمپانی بیمه در مقابله با گرسنگی برای فقیرترین مردم جهان است. بودجه ما به صورت داوطلبانه تامین می‌شود و بزرگ‌ترین اهداکنندگان دولت‌ها هستند. ایالات متحده آمریکا بزرگ‌ترین اهداکننده پول به برنامه جهانی غذاست.

سال گذشته آنها 3.4 میلیارد دلار به ما اهدا کردند. ما در طول سال به حدود 100 میلیون نفر کمک می‌کنیم. کمک‌های ما هم به صورت غذایی است و هم به صورت نقدی. این کمک‌ها شامل تهیه غذا برای 18 میلیون دانش‌آموز و همین‌طور کمک به تغذیه سالم مادرها و نوزادان می‌شود. سال گذشته ما در حدود 8.3 میلیارد دلار هزینه کردیم که حدود 3.4 میلیارد دلار از این مبلغ از طرف ایالات متحده بود.

*پس از شیوع ویروس کرونا شاهد بسته شدن مرزها بودیم. آیا نگران این هستید که موضوعی مثل گرسنگی و فقر به مشکلات داخلی کشورها تبدیل شود؟

البته، به همین دلیل تا جایی که بتوانم فریاد می‌زنم: گرسنه نگه داشتن همسایه‌تان سیاست درستی نیست؛ راه‌حل واقعی وجود تست و درمان برای همه است، اما تا آن زمان ما باید اطمینان حاصل کنیم که زندگی مردم و معیشت‌شان را نجات می‌دهیم. اگر مرزها را ببندید، امکان کمک‌رسانی به افراد نیازمند را دچار اخلال کرده‌اید. به این ترتیب افراد بیشتری جان خود را از دست می‌دهند و این هزینه تنها بر دوش یک کشور نخواهد بود، این هزینه‌ای است که همه جهان خواهد پرداخت.

*آیا در مورد مساله کرونا و کار شما نکته‌ای از قلم نیفتاده که بخواهید در موردش صحبت کنید؟

ما قبلاً بحران‌های جهانی مثل بحران اقتصادی 2008 را پشت سر گذاشته‌ایم، اما ما تا به حال یا دچار رکود بوده‌ایم یا کمبود مواد غذایی. نکته متفاوت در مورد کرونا این است که حالا با هر دوی این مشکلات مواجهیم. ما همزمان با بحران تقاضا و عرضه مواجهیم. هرگز در طول زندگی‌ام در شرایطی نبوده‌ایم که به دلیل شوک جهانی انتقال کالا متوقف شود. حتی در زمان جنگ جهانی دوم هم انتقال کالا در جریان بود. این موضوع باعث می‌شود کمک‌ها به مناطقی که به نیازمند یاری هستند نرسند. کرونا موجب شده بحران اقتصادی و بحران دسترسی به کمک‌های ضروری به وجود بیاید. بله، شرایط بی‌سابقه و نامعلوم است و برای بیرون آمدن از این وضعیت باید در کنار هم باشیم. این پیام اصلی‌ای است که مردم باید بشنوند.