نشست شورای امنیت بار دیگر انزوای ترامپ را به نمایش گذاشت

اعتمادآنلاین| نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد در حالی برگزار شد که آمریکا تلاش دارد قطعنامه ای را علیه ایران به تصویب برساند، اما تفاوت فاحشی در نظر کشورها نسبت به پیش از اجرای برجام اتفاق افتاده است، و حتی معلوم نیست که آمریکا پشتوانه کافی سیاسی برای همراهی در این موضوع را در میان هم پیمانان قدیمی خودش یعنی اروپا کسب کند چرا که تروئیکای اروپایی در نشست اخیر شورای امنیت، همه آمریکا را مقصر به چالش انداختن برجام دانستند و از ایران خواستند که در برجام بماند.

«کوروش احمدی» تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل، درباره تاثیر موضع گیری‌های کشورهای عضو برجام در نشست شورای امنیت سازمان ملل گفت: در این نشست شورای امنیت که اساسا برای بررسی نحوه اجرای برجام تشکیل شده بود و هر شش ماه تکرار می‌شود، شاهد تحول یا چرخش خاصی در مواضع کشورها نبودیم و نمایندگان کشورها تقریبا کاری جز تکرار مواضع پیشین انجام ندادند.

با وجود این چند نکته درباره این نشست قابل توجه است، نخست اینکه این نشست یکبار دیگر انزوای بین‌المللی دولت ترامپ را به نمایش گذاشت و فرصتی فراهم کرد تا قدرت‌های بزرگ جهانی و دیگر اعضای شورای امنیت مخالفت صریح یا عدم موافقت خود را با مواضع آمریکا در مورد ایران و برجام به نمایش بگذارند یا حداقل از ابراز حمایت از این موضع خودداری کنند.

وی افزود: قبلا دو بار دیگر نیز چنین صحنه‌ای در شورای امنیت دیده شده بود که یکبار ترامپ شخصا ریاست جلسه را بر عهده داشت. سرنوشت این جلسه را نه تنها موضوعات مربوط به ایران این چنین رقم زد، بلکه تعارضات فزآینده بین مواضع آمریکا با قدرت‌های جهانی درباره دیگر موضوعات هم نقش عمده‌ای در این خروجی داشت. روابط دولت ترامپ نه تنها با چین و به شکلی با روسیه پرتنش است، بلکه پیوسته بر سردی رابطه بین رهبران دموکراسی‌های غربی با ترامپ نیز افزوده می‌شود.

این کارشناس مسائل آمریکا با بیان اینکه مناقشه‌ها در مورد برگزاری نشست جی7 در واشنگتن، از جمله اعلام حضور نیافتن مرکل و ابراز مخالفت علنی نخست وزیران انگلیس و کانادا با دعوت پوتین توسط ترامپ، یکی از آخرین نشانه‌های انزوای ترامپ در صحنه بین‌المللی است، خاطرنشان کرد: مهم‌تر اینکه بسیاری از رهبران غربی اکنون احساس می‌کنند که فاصله گرفتن از ترامپ اکنون به سود آنها است. همچنین سه کشور اروپایی ناخشنودی خود را از مواضع آمریکا در مورد ایران، شامل خروج از برجام، تمدید تحریم‌های تسلیحاتی و ادعا در مورد مکانیسم ماشه را نشان دادند. آنها در عین حال در این نشست شورا مواضعی را که در بیانه برلین مورخ 19 ژوئن مطرح کرده بودند، تکرار کردند از جمله نشان دادند که مایل‌اند طی مصالحه‌ای در چارچوب برجام محدودیت‌هایی بر خرید و فروش سلاح توسط ایران اعمال کنند.

وی ادامه داد: فرانسه طرح یک‌جانبه پیشنهاداتی برای اعاده تحریم‌ها علیه ایران را موجب تعمیق شکاف در شورا دانست.

طرح این نظرات در نشست شورا از سوی این سه کشور به این معنی است که آنها در پی تعدیل پیش‌نویس آمریکا و تبدیل آن به متنی قابل قبول برای اکثریت اعضا و کشاندن آمریکا به نوعی همکاری چندجانبه در این مورد هستند. البته این کشورها سخنانی در مخالفت با سیاست‌های ایران در منطقه و مسئله حقوق بشر نیز مطرح کردند.

این کارشناس مسائل سیاست خارجه با بیان اینکه چین و روسیه با صراحت با آمریکا مخالفت کردند، یادآور شد: سفیر چین خیلی روشن گفت «چین مخالف تلاش آمریکا برای تمدید تحریم علیه ایران است» و آمریکا با خروج از برجام «هیچ حقی برای اقدام جهت بازگرداندن قطعنامه‌ها» علیه ایران را ندارد. سفیر روسیه از استعاره‌ای در رد «سیاست فشار حداکثری» استفاده کرد و ضمن «سیاست خفقان حداکثری» نامیدن آن، گفت که هدف این سیاست ایجاد شرایطی است که «ایران عملا قادر به نفس کشیدن نباشد.»

وی اضافه کرد: ادعای مندرج در گزارش دبیرکل مبنی بر «منشا ایرانی» تسلیحاتی که در حمله به برخی تاسیسات در عربستان استفاده شدند، یکی از ویژگی‌های این نشست شورا بود.

این ادعاها در خلاصه گزارش دبیرکل توسط معاون او به اطلاع شورا رسید. نقطه ضعف بزرگ این ادعا این است که در غیاب یک پنل تخصصی شکل گرفته و در گزارش دبیرکل گنجانده شده است. اگر چه طبعا ایران این ادعا را رد کرده اما طرح رسمی آن و ارائه آن به شورای امنیت می‌تواند عوارضی داشته باشد.

به گفته احمدی در سخنرانی ظریف نیز وجه یک‌جانبه گرایی دولت ترامپ و بی توجهی و کوتاهی جامعه بین‌المللی در مقابله با آن برجسته بود که اقدامی بجا و محکم در چنین نشستی بود. نقض یک قطعنامه شورا و تشریح ابعاد آن و فشار به دیگر اعضا برای خودداری از اجرای این قطعنامه نکته برجسته دیگر در سخنان وزیر خارجه بود.

وی افزود: ظریف همچنین به آنچه که فشار آمریکا به دبیرخانه برای ارائه خوانشی نادرست از قطعنامه 2231 اشاره کرد و سیاست ایران بعد از خروج آمریکا از برجام، از جمله اقدامات جبرانی، را تشریح کرد... و نهایتا شروع و خاتمه سخنرانی با دو نقل قول از دکتر محمد مصدق ویژگی خاص این سخنرانی ظریف بود.

منبع: ایلنا