داستان فوتبال ایران و گرانی دلار

اعتمادآنلاین| «با توجه به شرایط ارزی و گران‌شدن دلار، برای دو باشگاه پرسپولیس و استقلال به‌هیچ‌وجه امکان جذب مربی و بازیکن خارجی وجود ندارد و باشگاه‌ها می‌توانند با همان مربی و بازیکن قبلی قرارداد خود را تجدید کنند». شاید مهم‌ترین بخش از صحبت‌های مهدی علی‌نژاد، معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای وزارت ورزش و جوانان که روز گذشته عنوان شد، همین چند جمله باشد؛ جملاتی که البته پیش‌تر هم از سوی وزارتی‌ها به زبان آورده شده بود، ولی قاطعیت کنونی را نداشت.

پیش‌تر حتی خبری هم از فدراسیون فوتبال، همان زمان که هنوز رئیس داشت، به بیرون درز کرده بود که فدراسیون قرارداد بازیکنان و مربیان خارجی را به رسمیت نخواهد شناخت؛ موردی که البته خیلی زود تکذیب و عنوان شد پیشنهاد فدراسیون استفاده حداکثری از ظرفیت داخلی است. با کنار هم قراردادن آن شایعات و این صحبت‌های جدید، به نظر می‌رسد تکلیف روشن‌تر از هر زمان دیگری است: پرسپولیس و استقلال باید قید مربی و بازیکن خارجی «جدید» را بزنند؛ در واقع آنهایی که در ترکیب تیمشان فعلا بازیکن یا مربی خارجی دارند، می‌توانند تمدید کرده و با همان‌ها ادامه مسیر بدهند ولی عضو خارجی جدیدی نباید به تیم اضافه کنند.

پیش از پرداختن به خوب یا بد بودن چنین تصمیمی، ابتدا باید درباره دلیل چنین موضوع مهمی صحبت شود، هرچند به صحبت زیادی هم نیاز نیست! مدیریت دو باشگاه پرسپولیس و استقلال آن‌قدر در آوردن بازیکنان بی‌کیفیت خارجی شاهکار کردند که غیر از هزینه، چیزی روی دست وزارت ورزش نگذاشت. این دو باشگاه همین حالا هم با کلی بدهی دلاری و یورویی روبه‌رو هستند که نه خودشان توان پرداخت آن بدهی را دارند نه دیگر گزینه‌ای مانده که وزارت ورزش بخواهد از آن طریق به این دو باشگاه کمک کند.

پس شاید ساده‌ترین و سریع‌ترین راه برای قطع چنین بدهی‌های سنگین و البته آبروریزی‌های مکرری در فیفا، وضع یک مقررات خشک باشد؛ خارجی ممنوع!

افت کیفیت فنی؟

هنوز هم کارشناسان زیادی هستند که می‌گویند موفقیت‌های این روز پرسپولیس به دلیل دانش فنی مربی‌ای خارجی به اسم برانکو است؛ همان مربی‌ای که خود وزارت ورزش برای آوردنش به باشگاه پرسپولیس پیش‌قدم شد. با وجود اینکه برانکو از ابتدای این فصل فوتبالی از جمع سرخ‌های تهرانی خارج شده و پرسپولیس با یک مربی ایرانی قهرمان شده ولی باز هم این موفقیت را پای برانکوی خارجی می‌نویسند. این موضوع چندان هم بی‌دلیل نیست؛ برانکو با دانش فنی بالایش، از تیمی که می‌رفت به میانه جدول‌نشینی عادت کند، یک مدعی قهرمانی ساخت و علاوه بر کسب یک عنوان نایب‌قهرمانی، سه قهرمانی متوالی در لیگ هم به دست آورد. اگر همین مشکلات مربوط به ارز و دلار و یورو نبود، برانکو شاید هنوز روی نیمکت سرخ‌های تهرانی نشسته بود. تفاوت کیفیت فنی در باشگاه استقلال هم با ورود مربیان خارجی مشهود است؛ اگرچه فرصت کار زیادی به وینفرد شفر آلمانی، در مقایسه با برانکو، داده نشد ولی بسیاری می‌گفتند اگر او با تصمیم عجیب‌وغریب مدیران وقت استقلال در هفته‌های پایانی لیگ اخراج نمی‌شد، می‌توانست فصل بعد جام قهرمانی را برای استقلال به ارمغان بیاورد. البته که رفتن شفر با ورود یک مربی صاحب‌سبک دیگر، یعنی آندره آ استراماچونی، همراه شد؛ مردی که هنوز هم هواداران استقلال اسم او را فریاد می‌زنند و از وزارت ورزش و مدیران استقلال می‌خواهند او را برگردانند؛ امری که حالا با تصویب این قانون جدید محال به نظر می‌رسد. حالا اگر واقع‌بین باشیم و متهم به اجنبی‌پرستی نشویم(!) می‌توان گفت با وضع این قانون، کیفیت فنی نیمکت دو تیم پایین می‌آید. البته این موضوع به آن معنی نیست که مربیان ایرانی بی‌کیفیت هستند یا توانایی زیادی ندارند؛ چه بسا اگر این‌طور بود، یحیی پرسپولیس را قهرمان نمی‌کرد و فرهاد مجیدی هم تیمش را در رده دوم نگه نمی‌داشت.

درجازدن در آسیا

درست است که پرسپولیس و استقلال حتی با مربیان خارجی هم نتوانستند در آسیا به قهرمانی برسند، ولی باید این نکته را در نظر گرفت که پرسپولیس در زمان حضور برانکو، یک‌بار تا نیمه‌نهایی و بار دیگر تا فینال لیگ قهرمانان آسیا پیش رفتند. برانکو در شرایطی موفق به انجام چنین موضوع مهمی شد که پنجره باشگاه بسته بود و دستش برای خریدن بازیکن جدید بسته بود. حالا همه آن موارد به کنار، استقلال و پرسپولیس باید در آسیا به مصاف رقبای حوزه خلیج‌فارس بروند که از هزینه‌کردن برای ستاره‌های خارجی ابایی ندارند؛ چه سرمربی و چه بازیکن. حضور فردی مثل ژاوی ارناندس در فوتبال قطر که از رابطه‌اش استفاده می‌کند و هر فصل یکی، دو ستاره فوق‌گران‌قیمت فوتبال اروپا را به قطر می‌آورد، بهترین شاهد برای این مورد است. تصور اینکه پرسپولیس و استقلال نتوانند از بازیکنان باکیفیت خارجی جدیدی در ترکیب استفاده کنند و به جنگ با هیولاهای گران‌قیمت دیگر کشورها بروند، کمی ترسناک به نظر می‌رسد. ترسناک به این دلیل که آن زمان که ورود خارجی‌ها آزاد بود، رسیدن به فینال لیگ قهرمانان آسیا کار دشواری بود؛ چه برسد به الان که دیگر نمی‌شود سراغ مربی و بازیکن باکیفیت خارجی رفت.

ایرانی گران‌قیمت

چه کسی از نبودن خارجی‌ها در پرسپولیس و استقلال سود می‌کند؟ شاید وزارت ورزش که از این به بعد، دربه‌در تهیه یورو و دلار نیست! ولی مهم‌تر از آن، مربیان و بازیکنان ایرانی سود می‌کنند؛ همین حالا و با استناد به گزارش ایسنا، یحیی گل‌محمدی برای پرسپولیسی‌ها 9 میلیارد تومان آب خورده است. پرسپولیسی‌ها هم که در مقطع کنونی بهتر از یحیی گیر نمی‌آورند، پس با تمدید قرارداد او با آپشن‌های کلان‌تر هم مجبورند کنار بیایند؛ این موضوع درباره مربیان کنونی استقلال هم صدق می‌کند؛ نه اینکه رقم دریافتی فرهاد مجیدی نزدیک به گل‌محمدی باشد ولی تصور کنید فرهاد در این فصل به اهدافی که باشگاه در نظر دارد برسد و خیالش هم راحت باشد که پای خارجی‌ها نمی‌تواند به تیم باز شود؛ او طبیعتا برای تمدید قرارداد رقم معقول‌تری طلب می‌کند. اگر هم با خواسته‌اش موافقت نشود، شرایط برای مربی ایرانی بعدی هم همین‌گونه است. این موضوع شامل حال بازیکنان هم می‌شود؛ اگر قرار باشد آنها در این باشگاه‌ها حاضر باشند، خیالشان راحت باشد که رقیب خارجی تهدیدشان نمی‌کند، طبیعتا قیمت بالاتری طلب می‌کنند. در مجموع حضور در این دو باشگاه رقم ایرانی‌ها را بالاتر از حد کنونی می‌برد که ممکن است چندان با سلیقه مدیران جور درنیاید.

بالارفتن کیفیت بازیکنان؟

می‌شود خیلی بدبینانه هم به این موضوع نگاه نکرد! پیش‌تر فدراسیون فوتبال ایران در مقطعی، جذب دروازه‌بان خارجی را ممنوع کرده بود؛ این کار اگرچه ابتدا مخالفان زیادی داشت ولی در گذر زمان مشخص شد که تصمیم خوبی است. در واقع آن روزها بیشتر دروازه‌بان‌های خوب لیگ خارجی بودند و کمتر به دروازه‌بان‌های ایرانی فرصت می‌رسید. بعد از مدتی اما، با حضور مستمر دروازه‌بانان ایرانی در قفس توری، کیفیت دروازه‌بانی در ایران بالاتر رفت؛ به‌طوری‌که همین حالا می‌شود گفت تیم ملی چندین گزینه با‌کیفیت دارد و نگرانی خاصی از این مورد ندارد. البته آن ممنوعیت با رشد قیمت هم مواجه بود؛ دروازه‌بان‌هایی که غالبا رقم کمتری در مقایسه‌ با سایر بازیکنان می‌گرفتند به‌ناگاه رقم قراردادشان عجیب‌و‌غریب بالا رفت؛ از 666 میلیون در آن زمان‌ها گرفته تا 999 میلیون تومان! این موضوع حالا می‌تواند شامل حال بازیکنان حاضر در دو باشگاه پرسپولیس و استقلال شود ولی شاید تأثیر زیادی در بالارفتن کیفیت آنها نداشته باشد: ممنوعیت حضور دروازه‌بان‌های خارجی برای کل لیگ بود ولی حالا ممنوعیت حضور خارجی‌ها فقط برای دو باشگاه است.

دیاباته و رسن را بچسبید

قانون جدیدی که وزارت ورزش وضع کرده می‌گوید تا زمانی که این دو باشگاه خصوصی نشوند، حق گرفتن بازیکن و مربی خارجی جدید را ندارند؛ تا آن زمان که مشخص نیست چه زمانی باشد (!) این دو تیم می‌توانند به داشته‌های خارجی کنونی‌شان دلخوش باشند؛ اگرچه در این سال‌ها بازیکنان بی‌کیفیت زیادی به جمع سرخابی‌ها اضافه شده‌اند ولی حضور شیخ دیاباته در استقلال و بشار رسن در پرسپولیس، نشان داده که می‌شود خارجی باکیفیت را هم به لیگ آورد. حالا اما مأموریت اصلی مدیران وقت دو باشگاه می‌تواند تمدید قرارداد این دو بازیکن باشد؛ دو بازیکنی که خیلی وقت است از بدعهدی مسئولان در پرداخت‌ها شاکی هستند و ساز جدایی کوک کرده‌اند؛ رسن بیشتر و دیاباته کمتر.

منبع: روزنامه شرق