مهراب صادقنیا، جامعه‌شناسِ فرهنگی، در گفت‌وگو با «اعتمادآنلاین»:
بی‌اخلاقی، اعتماد و سرمایه اجتماعی را به فروپاشی می‌رساند
مهراب صادقنیا گفت: اگر در جامعه‌ای ساختار قدرت دچار بی‌اخلاقی شود، اعتماد و سرمایه اجتماعی به فروپاشی می‌رسد و اعتماد مردم به یکدیگر هم تنزل پیدا می‌کند و در نتیجه جامعه انسجام لازم را از دست می‌دهد.
اعتمادآنلاین| سعید شمس- اخلاق در سیاست و اخلاق‌مداری در نظام تصمیم‌گیری چرا و چقدر باید جدی گرفته شود؟ بی‌اخلاقی سیستماتیک چه آثاری می‌تواند بر افکار و رفتار عمومی بگذارد و اینکه دلیل بی‌اعتنایی به بی‌‌اخلاقی‌های آشکار ریشه در چه دارد؟
مهراب صادقنیا، جامعه‌شناس فرهنگی، در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین در این باره اظهار داشت: بی‌اخلاقی مثل بسیاری از بیماری‌های واگیردار مسری است و سرایت می‌کند؛ به بیان دیگری بی‌اخلاقی یک شهروند، شهروندان دیگر را هم بی‌اخلاق می‌کند. اما این بی‌اخلاقی به طور طبیعی بیشتر از نهاد قدرت به مردم سرایت می‌کند؛ یعنی وقتی نهاد قدرت گرفتار بی‌اخلاقی شود و مسئولان و حاکمان رفتارهای غیرقابل قبول داشته باشند، بی‌اخلاقی‌ها سریع‌تر گسترش می‌یابد. به همین دلیل گفته می‌شود مردم به حاکمان‌شان شبیه‌تر هستند تا پدران‌شان.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: باید به این مساله هم توجه داشت که در جامعه‌شناسی امروز عقیده بر این است که کنشگران به تنهایی صاحب آنچه انجام می‌دهند نیستند؛ به این معنا که زمینه‌های اجتماعی و زمینه‌های سیاسی و فرهنگی متغیرهایی تاثیرگذار در رویکرد و التزام کنشگران به اخلاق هستند. در واقع اگر زمینه‌ها و ساختار اجتماعی آلوده به بی‌اخلاقی شوند، به طور طبیعی امکان زیست اخلاقی برای شهروندان فراهم نمی‌شود یا دشوار خواهد شد. به عنوان مثال اگر یک اداره، سازمان یا حاکمیتی به لحاظ سیستمی امکان اخلاق‌مداری را از شهروندانش بگیرد، طبیعی است که نمی‌توان از شهروندان توقعِ اخلاق‌گرایی داشت.
صادقنیا توضیح داد: همچنین اگر در جامعه‌ای ساختار قدرت دچار بی‌اخلاقی شود، اعتماد و سرمایه اجتماعی به فروپاشی می‌رسد و اعتماد مردم به یکدیگر هم تنزل پیدا می‌کند و در نتیجه جامعه انسجام لازم را از دست داده می‌دهد. شاید این سوال پیش بیاید که چرا بی‌اخلاقی‌ها کنترل نمی‌شوند؟ این می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ مثلاً اخلاق برای زندگی سیاسی نیست و ظرف سیاست به قدری آلوده است که نباید توقع اخلاق‌مداری داشت.
او سپس ادامه داد: عده‌ای هم با شعار اخلاق‌مداری و رعایت کامل بایدها و نبایدها روی کار می‌آیند و بعد از حضور در قدرت همه چیز را فراموش می‌کنند، چون اخلاقی زیستن را سرمایه نمی‌دانند. وقتی بی‌اخلاق‌ها تکریم می‌شوند و با دروغ می‌توان رأی خرید و به اهداف رسید، رواج بی‌اخلاقی اتفاقی کاملاً طبیعی است.
مهراب صادقنیا در پایان گفت: بی‌اخلاقی سمی مهلک است که حتماً باید کنترل شود.
دیدگاه تان را بنویسید