ریشه‌های واقعه کربلا (2)

اعتمادآنلاین| علی مطهری- رسیدیم به شورش مردم علیه خلیفه سوم. عثمان در تقسیم بیت‌المال و سپردن مناصب به افراد تبعیض روا می‌داشت و عدالت را رعایت نمی‌کرد. بیشتر جانب اقوام و خویشان خود را نگه می‌داشت تا جامعه و همه مردم. خلیفه اول و دوم تا حد زیادی به سیره پیامبر (ص) عمل می‌کردند...

اما از زمان عثمان این تبعیض‌ها رواج یافت. اعتراض‌ها آغاز شد و کم‌کم شدت گرفت. مردم کوفه و بصره و مصر شورش کردند تا آنجا که در اطراف دارالخلافه اجتماع کردند و قصد قتل عثمان را داشتند.

علی علیه‌السلام از یک‌سو شورشیان و انقلابیون را بر حق می‌دانست و از سوی دیگر نمی‌خواست رسم خلیفه‌کشی باب شود؛ لذا نقش میانجی را داشت و ضمن دعوت مردم به آرامش، به عثمان آب و غذا می‌رسانید.

سرانجام انقلابیون وارد دارالخلافه شدند و عثمان را به قتل رساندند. معاویه که سپاهش پشت دروازه مدینه مستقر بود هرگز به کمک عثمان نشتافت و او را نجات نداد چون مرده عثمان بیشتر به کارش می‌آمد تا زنده عثمان. سپرده بود که آثار قتل عثمان را نزد او ببرند. لذا پیراهن خونین عثمان و انگشت بریده زن عثمان را نزد او بردند و او چه خطبه‌ها که در خونخواهی عثمان بر فراز منبر خواند و مردم تازه مسلمان شام را علیه علی علیه‌السلام و یارانش به عنوان قاتلان عثمان تحریک کرد. او به آیه قرآن استناد می‌کرد که «هرکس مظلوم کشته شود ولی دم او حق خونخواهی و قصاص دارد.»

امیرالمومنین علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه در پاسخ به نامه معاویه آنجا که به این ادعای معاویه پاسخ می‌دهد، می‌فرماید: «تو خود بهتر می‌دانی که آن کس که بیشترین نقش را در قتل عثمان داشت تو بودی، تو قادر به نجات عثمان بودی و این کار را نکردی چون مرده عثمان بیشتر از زنده او به کار تو می‌آمد.»

اینجاست که نفاق یعنی کفر پنهان به جنگ اسلام آمده است، همچنان که علی علیه‌السلام می‌فرماید «پیغمبر (ص) با کفر آشکار و صریح می‌جنگید و من با کفر پنهان و نفاق.» و مبارزه با نفاق سخت‌تر از مبارزه با کفر است، چون تشخیص نفاق برای بسیاری از مردم سخت است و فریب می‌خورند.

باری حزب اموی برنامه‌های خود را به پیش می‌برد و به عهدی که با خود برای بازگشت به جاهلیت عرب در فرصت مناسب بسته بود، وفادار بود. معاویه صد هزار سرباز را با هدف خونخواهی عثمان به سوی کوفه برای نبرد با علی علیه‌السلام خلیفه مسلمین ارسال کرد که در محلی به نام صفین به هم رسیدند. از دل جنگ صفین خوارج بیرون آمدند که می‌دانیم چه مصیبت‌هایی برای اسلام به وجود آوردند که مهم‌ترین آنها شهادت امیر مومنان علی علیه‌السلام بود.

غرض اینکه حزب اموی که در آستانه فتح مکه به ظاهر اسلام آورده بود و در باطن به دنبال بازگشت به جاهلیت عرب بود برنامه‌های خود را به‌طور دقیق پیش می‌برد. معاویه 20 سال در شام حاکم بود و 20 سال با نفاق و زور خلیفه مسلمین بود یعنی 40 سال بر دنیای اسلام حکومت کرد. در این 40 سال اقداماتی برای بازگشت به دوران جاهلیت و زدودن اسلام انجام داد که در شماره بعد به این اقدامات اشاره خواهیم کرد.

منبع: روزنامه اعتماد