تنش از شرق مدیترانه تا قلب لیبی / روابط میان فرانسه و ترکیه بحرانی شده است

اعتمادآنلاین| تنش در شرق مدیترانه بر سر منابع طبیعی با اظهارات امانوئل مکرون و رجب طیب اردوغان رؤسای ‌جمهور فرانسه و لیبی علیه یکدیگر وارد مرحله تازه‌ای شده است. به نظر می‌رسد با وجود حمایت همه‌جانبه اتحادیه اروپا از قبرس و یونان، اردوغان نه تنها قصد عقب‌نشینی ندارد بلکه از گسترش تنش نیز ابایی ندارد.

نزاع لفظی اردوغان و مکرون

به گزارش «گاردین»، با بالا گرفتن تنش‌ها بین متحدان ناتو روز شنبه رئیس‌جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان به همتای فرانسوی خود امانوئل مکرون هشدار داد که به دنبال درگیری با ترکیه نباشد.

اردوغان در یک سخنرانی تلویزیونی در استانبول به مناسبت چهلمین سالگرد کودتای نظامی سال 1980 خطاب به فرانسه گفت: «با مردم ترکیه درگیر نشوید، با ترکیه درگیر نشوید.»

در جریان نزاع بین ترکیه و قبرس و یونان بر سر ذخایر نفت و گاز در شرق مدیترانه، مکرون به شدت آنکارا را محکوم کرده است.

اردوغان از یونان خواست تا از اقدامات اشتباه در آب‌های مورد مناقشه با حمایت کشورهایی مانند فرانسه دوری کند.

فرانسه ماه گذشته، پس از مانور دریایی آنکارا و آتن، حضور نظامی خود را در منطقه گسترش داده است.

موضع آمریکا در قبال تنش در مدیترانه

آمریکا هم از ترکیه خواسته تا فعالیت‌هایی را که موجب افزایش تنش در شرق مدیترانه می‌شوند متوقف کند. در همین راستا مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا از طرفین درگیری خواسته تا از دیپلماسی حمایت کنند.

پمپئو در سفر خود به قبرس در روز شنبه به خبرنگاران گفت: «ما عمیقاً نگران عملیات ترکیه برای کشف منابع طبیعی در مناطقی از دریای مدیترانه هستیم که تحت قلمرو حقوقی یونان و قبرس است.»

او در این سفر با نیکوس آناستاسیادس رئیس‌جمهور قبرس و وزیر امور خارجه این کشور دیدار کرد. پمپئو در ادامه گفت: «تنش نظامی بیشتر به هیچ‌ کسی کمک نمی‌کند جز دشمنانی که به دنبال تفرقه بین کشورهای حوزه اقیانوس اطلس هستند. کشورهای منطقه باید اختلافات خود در زمینه امنیت، منابع طبیعی و مناقشات دریایی را صلح‌آمیز و با دیپلماسی حل کنند.»

پمپئو همچنین اعلام کرده که سفرش به قبرس کامل‌کننده تماس‌های دونالد ترامپ با اردوغان و نخست‌وزیر یونان کریاکوس میتسوتاکیس خواهد بود.

آناستاسیادس نیز در دیدار با مایک پمپئو ضمن قدردانی از محکومیت حفاری‌های ترکیه در شرق دریای مدیترانه گفت: «آمادگی‌‌ام را برای تحدید حدود دریایی خود در شمال و غرب قبرس با ترکیه به پمپئو اعلام کردم، خواه از طریق مذاکرات دوجانبه باشد خواه با توسل به دیوان دادگستری بین‌المللی.»

در موضوع مناقشات مدیترانه، فرانسه یکی از مخالفان سرسخت اقدامات ترکیه است.

مکرون روز پنجشنبه در مورد مناقشات شرق مدیترانه گفت: «اروپایی‌ها باید نه با ترکیه به عنوان یک ملت و مردم این کشور بلکه با دولت اردوغان که اقدامات غیرقابل قبولی انجام داده است شفاف و محکم برخورد کنند.»

تهدید به تحریم ترکیه از طرف اتحادیه اروپا

رئیس‌جمهور فرانسه این سخنان را قبل از نشست هفت کشور مدیترانه‌ای عضو اتحادیه اروپا بر زبان آورد. این کشورها در پایان نشست ترکیه را به دلیل اقداماتش در مدیترانه تهدید به تحریم کردند.

آخرین تنش‌ها در مدیترانه پس از آن شدت گرفت که ترکیه کشتی تحقیقاتی «اوروچ رئیس» و کشتی‌های جنگی خود را در 10 آگوست راهی آب‌های مورد مناقشه با یونان کرد.

رئیس‌جمهور ترکیه در واکنش به اظهارات مکرون او را به فقدان دانش تاریخی متهم کرد و گفت: «آقای مکرون، شما در آینده با من مشکلات بیشتری خواهید داشت.» ‌این اولین اظهارنظر مستقیم اردوغان خطاب به مکرون پس از سکوت او در جریان تنش‌های اخیر بود.

اردوغان همچنین ادامه داد: «فرانسه نمی‌تواند به ترکیه درس انسانیت بدهد.» و به مکرون گفت، بهتر است ابتدا به عملکرد فرانسه در الجزایر و نقشش در نسل‌کشی روآندا در سال 1994 نگاه کند.

اردوغان عصر شنبه نیز بار دیگر مکرون را مورد خطاب قرار داد: «مکرون، شما حالا هم وقت زیادی ندارید و آخرین قدم‌های خود را برمی‌دارید.» انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه در سال 2022 برگزار خواهد شد.

اختلاف فرانسه و ترکیه در لیبی

روابط ترکیه و فرانسه بر سر مناقشه شرق مدیترانه رو به وخامت گذاشته، اما این 2 متحد ناتو در مسائل مهم دیگری همچون درگیری‌های سوریه و لیبی نیز اختلاف نظر دارند.

ترکیه و فرانسه در لیبی از 2 طرف درگیری حمایت می‌کنند؛ در لیبی آنکارا از دولت وفاق ملی که از جانب سازمان ملل به رسمیت شناخته شده در مقابل خلیفه حفتر حمایت می‌کند، در حالی که فرانسه مظنون به حمایت از حفتر است هرچند تاکید دارد در این مناقشه بی‌طرف است.

اردوغان روز شنبه در واکنش به اظهارات مکرون، فرانسه را به مداخله در لیبی «برای بنزین» و در آفریقا «برای الماس، طلا و مس» متهم کرد.