همه جنجال‌ها درباره معادل‌سازی حوزه و رشته‌های تاریخ و ادبیات در دانشگاه

اعتمادآنلاین| همین چند روز پیش بود که خبر مربوط به معادل دانسته شدن سطح دو و سه حوزه با مدارک کارشناسی و کارشناسی‌ارشد رشته‌هایی مانند تاریخ و ادبیات و زبان فارسی برای استخدام در آموزش و پرورش، در میان متخصصان و انجمن‌های علمی این رشته‌های حوزه علوم انسانی جنجالی به پا کرد و البته کار نقد این خبر به شبکه‌های اجتماعی هم رسید.

روز دوشنبه نشستی مشترک بین کارگروه‌های تخصصی ستاد همکاری‌های حوزه و آموزش و پرورش در مدرسه معصومیه قم برگزار شد. مدیر حوزه‌های علمیه در این جلسه اعلام کرد: «شاهد بیش از 30 رشته تحصیلی مرتبط با آموزش و پرورش در حوزه علمیه هستیم.» و مشاور عالی وزیر آموزش و پرورش هم خبر داد: «موضوع تربیت دینی دختران با همکاری حوزه علمیه خواهران یکی از اولویت‌های این ستاد است.»

انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی اعتراض کرده بود که «برای احراز شغل دبیری رشته زبان و ادبیات فارسی، دارندگان مدارک سطح 2و 3حوزه با دانش‌آموختگان کارشناسی و کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی از نظر تخصص در حوزه زبان و ادبیات فارسی برابر دانسته شده‌اند تا سند دیگری باشد بر مظلومیت معیار تخصص آن هم در رشته زبان و ادبیات فارسی در آموزش و پرورش.» بعد صدای جمعی از اسامی سرشناس حوزه علوم انسانی بلند شد که در نامه انجمن‌های علوم اجتماعی و تاریخی هشدار دادند: «قرار گرفتن دانش‌آموختگان حوزوی در جایگاهی که دانش تخصصی آن را ندارند، از اعتبار اخلاقی و اجتماعی آنها می‌کاهد و به تعارضات غیر اصولی بین نظام حوزوی و دانشگاهی دامن می‌زند که به هیچ عنوان به نفع این دو نهاد مهم علمی و آموزشی جامعه ایران نیست. به همین دلیل بسیار بعید است که حوزویان مسوول و متعهد هم خود راضی به پذیرش نقشی باشند که دانش تخصصی آن را ندارند.»

با وجود اینکه متخصصان امضاکننده حوزه علوم اجتماعی معتقدند خود حوزویان به سبب حفظ اعتبار اخلاقی و اجتماعی وارد حوزه تدریس دروس تخصصی علوم انسانی نمی‌شوند، اما در نشست روز گذشته نمایندگان حوزه و آموزش و پرورش مشخص شد که حوزویان عقیده دارند که در میان درس‌های حوزه، موضوعات بسیاری هست که با آموزش و پرورش همپوشانی دارند. آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه و رییس عالی ستاد همکاری‌های حوزه و آموزش و پرورش در این جلسه گفت: «در حال حاضر بیش از 100 رشته و گرایش در حوزه و مراکز حوزوی در حال اجراست که از دل این رشته‌ها عرصه تعلیم و تربیت بخش اعظمی را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر بین30 تا 40 رشته به ‌صورت مستقیم و ده‌ها رشته به‌ صورت غیرمستقیم مرتبط با آموزش ‌و پرورش در بدنه حوزه‌های علمیه با 80 درصد اشتراک محتوایی فعال هستند.»

مدیر حوزه‌های علمیه که خود در تهیه و تدوین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش حضور داشته، معتقد است که فاصله تا تحقق کامل سند کم نیست و این فاصله را باید با «برداشتن گام‌های بلندتر» از میان برداشت. یکی از مواد مورد نظر او در این سند بحث رویکرد جامع به ساحت تربیت است: « داشتن نظریه جامع در این زمینه ضروری است، زیرا عرصه تعلیم و تربیت از ساحت‌های6 گانه شروع می‌شود، اگر بخواهیم یک تعلیم و تربیت کامل داشته باشیم باید همه قلمروهای دانشی آموزش ‌و پرورش و حوزه علمیه مورد توجه قرار بگیرد.»

حوزه علمیه خواهران و تربیت دینی دختران

اما همکاری حوزه و آموزش و پرورش تنها به موضوع استخدام معلم در بدنه آموزش و پرورش به عنوان دبیر اجتماعی، تاریخ، زبان و ادبیات و غیره خلاصه نمی‌شود. در جلسه روز دوشنبه مشخص شد که آموزش و پرورش به صورت خاص برای تربیت دینی دختران هم قصد همکاری با حوزه علمیه خواهران را دارد.

مرکز خبر حوزه به نقل از علیرضا حاجیان‌زاده، مشاور عالی وزیر آموزش و پرورش و دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش نوشته است: «با توجه به اهمیت موضوع تربیت دختران دانش‌آموز کارگروه تخصصی خواهران در ستاد همکاری‌ها تشکیل شده و در برنامه‌ریزی‌های کلان موضوع تربیت دینی دختران با همکاری حوزه علمیه خواهران یکی از اولویت‌های ستاد همکاری‌هاست.»

مشاور عالی وزیر آموزش و پرورش رویکرد راهبردی مدیر حوزه‌های علمیه را زمینه‌ساز تحول در عرصه تعلیم و تربیت دانست و افزود: «از معاونت‌ها و مراکز درخواست کردیم نمایندگان تام‌الاختیار و اندیشمند خود را به ما معرفی کنند تا در یک ارتباط دوسویه و موضوع‌بندی شده، بتوانیم برنامه‌هایی که طراحی و تصویب شده را رصد کنیم و تدابیر لازم برای کیفیت‌بخشی و اجرای برنامه‌ها تنظیم کنیم.»

به گفته او در 14 سال گذشته ستاد همکاری‌ها عملکردی مثبت و قابل قبول داشته است و حالا دور جدیدی از همکاری‌ها شروع شده که بنا دارد اثرگذاری کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت را پیش ببرد: «یکی از برنامه‌های جدی ستاد ورود به عرصه اندیشه‌ورزی و ژرف‌اندیشی است بر این اساس کمیته‌های تخصصی 6گانه را با حضور صاحب‌نظران و نمایندگان ستادی وزارت آموزش و پرورش و حوزه‌های علمیه برای بحث و بررسی مباحث قابل طرح و نیز نحوه اجرای برنامه پنج‌ساله تشکیل داده‌ایم که جمع حاضر نمایندگان معاونت‌ها و مراکز ستادی وزارت آموزش و پرورش هستند.»

مشاور وزیر کیست؟

علیرضا حاجیان‌زاده که از سال 97 عنوان دبیر ستاد همکاری‌های حوزه و آموزش و پرورش را بر عهده گرفته است، خود تحصیلات حوزوی دارد و از سال 58 که به عنوان «مشاور نماینده مقام عظمای ولایت فقیه» در راه‌اندازی و ریاست اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان منصوب شد، کارش با آموزش و پرورش گره خورد. او از سال 1392 به مدت چهار سال هم مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را بر عهده داشت.

او سال‌هاست که در موقعیت‌های مختلفی که در حوزه آموزش و پرورش به عنوان مدیر و مشاور داشته، بحث سبک زندگی «ایرانی- اسلامی» را دنبال می‌کند. سال 95 حاجیان‌زاده که هنوز مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود در مصاحبه اختصاصی‌اش با روزنامه اعتماد به سوالاتی که بحث مربوط به آموزش زبان انگلیسی در مدارس به پا کرده بود هم پاسخ داد. او در آن گفت‌وگو با اشاره به فعالیت‌های کانون زبان گفت: «در مورد زبان انگلیسی اگر غفلت کنیم، نتیجه این می‌شود که فرهنگ غرب را به بچه‌ها آموزش می‌دهیم.»

و بعد در پاسخ به این سوال که یعنی زبان را می‌گیرید، از معنای فرهنگی‌اش تهی می‌کنید و فقط قالب را آموزش می‌دهید؟ پاسخ داد: «تهی نمی‌کنیم، بومی‌سازی می‌کنیم. اگر زبان انگلیسی بخواهد با همان فرهنگ غرب آموزش داده شود به تدریج بچه‌ها را به همان سمت می‌برد، برای همین سعی می‌کنیم ضمن اینکه کیفیت کار را کم نکنیم، دیالوگ‌ها و داستان‌ها را به گونه‌ای طراحی کنیم که مناسب با سبک زندگی ما باشد. این دغدغه‌ای است که در کشور هست و مقام معظم رهبری بارها تکرار کرده‌اند که ما ترویج‌کننده سبک زندگی غربی نباشیم. برای همین این پرچم را ما در کانون زبان به دست گرفته‌ایم تا مدل‌سازی کنیم.»

مدیرعامل سابق کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حالا به عنوان وزیر آموزش و پرورش و دبیر کمیته همکاری آموزش و پرورش و حوزه‌های علمیه که حالا به صورت خاص برنامه همکاری بین حوزه علمیه خواهران و آموزش و پرورش را هم پی می‌گیرد، نیمه شهریور هم به صورت کلی از مغفول واقع شدن حوزه تربیت به سبب شیوع کرونا و مجازی شدن بخش عمده آموزش ابراز نگرانی کرده و در جلسه ویدیوکنفرانس دبیرخانه ستاد همکاری آموزش و پرورش و حوزه‌های علمیه کشور گفته بود: «تلاش می‌کنیم تا در این دوران تربیت مغفول واقع نشود، استفاده از ظرفیت‌های روحانیون در حوزه تربیت دانش‌آموزان و همکاری در این بخش با آموزش پرورش بسیار تاثیرگذار است.»

منبع: اعتماد