فرق فضای مجازی و واقعی / نظرسنجی ها در ایران درباره انتخابات آمریکا چه می گویند؟

اعتمادآنلاین| عباس عبدی، تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی در یادداشتی نوشت: میان فضای مجازی و فضای واقعی تفاوت است، ولی این تفاوت در برخی جوامع بیشتر است. به ویژه اگر در این جوامع رسانه‌های رسمی قادر به بازتاب نگاه عمومی نباشند، محرومان از این فضا خود را به فضای مجازی منتقل می‌کنند و در آنجا سنگر می‌گیرند. در این میان ممکن است مشکل مهمی به وجود آید، اینکه فعالان و حاضران در فضای مجازی گمان کنند که فضای مجازی همان فضای واقعی است در نتیجه بر اساس این فرض غلط خود را سازمان دهند و سرمایه‌گذاری سیاسی و اجتماعی کنند.

برای درک تفاوت میان این دو فضا بد نیست از نتایج نظرسنجی استفاده کنیم. چندی پیش یکی از دوستان توییتی را برایم فرستاده بود که توییت‌کننده از مخاطبان خود پرسیده بود، کدام‌ یک از دو نامزد امریکا یعنی ترامپ و بایدن را ترجیح می‌دهید؟ شاید از صد پاسخ و بیشتر را که دیدم، با اطمینان می‌توانم بگویم، بالای 95 درصد ترامپ را انتخاب کرده بودند. البته این فضای توییتر بود. حدود دو هفته پیش در یک کانال به نسبت متوسط و البته معتبر با حدود چند هزار دنبال‌کننده این سوال مطرح شده بود، تا آنجا که دیدم رای ترامپ نیز بالای 70 درصد بود، ولی باز هم با نتایج توییتر خیلی فرق داشت. اکنون نظرسنجی ایسپا از مردم ایران منتشر شده است که بد نیست نگاهی به یافته‌های آن انداخته شود.

-76 درصد مردم در حد کم و خیلی کم پیگیر اخبار ریاست‌جمهوری امریکا هستند و 11 درصد نیز به میزان زیاد و خیلی زیاد پیگیر هستند. به نظرم این رقم پیگیری زیاد و خیلی زیاد آن انتخابات برای ما در ایران قدری جالب و حتی بیش از انتظار است. این رقم با احتمال زیاد برای کاربران فضای مجازی بالای 50 درصد است.

-69 درصد از مردم حتی نتوانسته‌اند به یکی از دو اسم نامزدهای انتخاباتی اشاره درستی کنند. در حالی که در فضای مجازی فقط کسانی به این پرسش‌های انتخاباتی پاسخ می‌دهند که صد درصد می‌دانند چه کسانی نامزد هستند. این یکی از مهم‌ترین علل تفاوت‌های زیاد میان نتایج نظرسنجی‌ها در دو فضای مزبور است. در فضای واقعی همه افراد جامعه مورد سوال واقع می‌شوند، ولی در فضای مجازی کسانی که می‌خواهند پاسخ دهند وارد فرآیند نظرسنجی می‌شوند.

-مهم‌ترین تفاوت در پرسش بعدی است که فقط از 31 درصد مردم پرسیده شده است، زیرا فقط این 31 درصد از انتخابات امریکا اطلاعاتی داشتند و بقیه بی‌اطلاع بوده‌اند. از آنان پرسیده شد که دوست دارند کدام یک برنده شوند، 49 درصد گفته‌اند فرقی نمی‌کند، 9 درصد گفته‌اند هیچ‌ کدام، 14 درصد ترامپ و 27 درصد بایدن. اجازه دهید که این را به نحو دیگری شرح دهم. از هر 1000 نفری که در فضای واقعی سوال شده‌اند، فقط 314 نفرشان یکی یا هر دو نامزد را می‌شناخته‌اند. از این تعداد، 45 نفر ترامپ را ترجیح داده‌اند و 86 نفر بایدن، 28 نفر هیچ‌ کدام و 155 نفر هم گفته‌اند فرقی نمی‌کند. حالا این را مقایسه کنید با نتایجی که در فضای مجازی است و از هر 1000 نفر بالای 950 نفر گفته‌اند ترامپ.

-از همان 314 نفر پرسیده شده که فکر می‌کنید کدام یک برنده می‌شوند، 178 نفر گفته‌اند ترامپ، 72 نفر بایدن و 65 نفر هم گفته‌اند، نمی‌دانند. جالب است که ارزیابی آنان برخلاف آرزو و ترجیح خود است و ترامپ را به عنوان برنده انتخابات امریکا معرفی کرده‌اند، در حالی که نظرسنجی‌ها نیز فعلا از جلوتر بودن بایدن حکایت می‌کند. این داده نیازمند تحلیلی جدی‌تری است.

-از همان 314 نفر (و نه از همه) میزان اثرگذاری انتخابات امریکا را بر ایران سوال کرده‌اند، 83 نفر کم و خیلی کم گفته‌اند، 174 نفر هم زیاد و خیلی زیاد، 21 نفر هم متوسط و 37 نفر هم اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند.

نگرش حول این پرسش تا حدی دوقطبی است، ولی این باعث تاسف است که بیش از نیمی از افراد مطلع معتقدند که نتایج این انتخابات آثار زیاد و خیلی زیاد بر ایران دارد.

مهم نیست که این گزاره درست است یا نادرست، مهم این است که مردم ایران درباره آن چنین عقیده‌ای دارند و متاسفانه درست هم هست.

-در نهایت از این 314 نفر پرسیده شده که پیروزی کدام‌ یک برای کشور ما بهتر خواهد بود؟ 145 نفر گفته‌اند، فرقی ندارند، 27 نفر گفته‌اند، نمی‌دانم، 115 نفر بایدن و 27 نفر هم گفته‌اند ترامپ.

جالب است که نتیجه این پرسش را با نتیجه یکی از پرسش‌های قبلی مقایسه کنیم.

متاسفانه دوستداران انتخاب ترامپ 45 نفر هستند در حالی که فقط 27 نفر انتخاب او را به سود ایران می‌دانند و این رقم برای بایدن 85 نفر دوستدار انتخاب است و 115 نفر انتخاب او را بیشتر به نفع ایران می‌دانند. تحلیل این شکاف مهم است. نشانه‌ای است از بغض و کینه‌ای که در جامعه ایجاد شده است و به این صورت علیه منافع کشور خود را نشان می‌دهد.

منبع: روزنامه اعتماد