مدیران مسئول نشریات چه توقعی از نماینده خود در هیات نظارت دارند؟

اعتمادآنلاین| مدیرمسئول سایت خبری-تحلیلی مدار شرقی در یادداشتی نوشت: دور جدید انتخابات مدیران مسئول در هیات نظارت بر مطبوعات، این فرصت را به وجود می آورد تا حقوق و آسیب‌شناسی رسانه‌ها بار دیگر مورد توجه و بازنگری قرار گیرد.

بیش از چهار هزار مدیر مسول در روز 20 آبان به یکی از نامزدهای انتخابات هیات نظارت بر مطبوعات رای می دهند تا یک نماینده از طرف تمامی مدیران مسئول به این هیات معرفی شود و در کنار دیگر اعضاء، مواردی همچون صدور مجوز ، لغو امتیاز، تخلفات، محتوای مطالب، تداوم انتشار و توزیع حمایت‌های دولتی را بررسی کنند.

طبیعتا توقع و انتظار مطبوعاتی‌ها از نماینده خود در رسیدگی به امور رسانه‌ای، بسیار بیشتر از نمایندگانی از قوه قضاییه، وزیر فرهنگ و ارشاد، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، حوزه علمیه، شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی است و جایگاه نماینده مدیران مسئول را حساس‌تر و مهم‌تر می‌دانند.

تاکنون بسیاری از مشکلات جامعه مطبوعاتی نوشته شده و خوانده‌ایم؛ بخصوص در دورانی که فشار اقتصادی بر تمامی مشاغل، تاثیرگذار بوده است و نگهداری یک رسانه، سختی‌ها و مشکلات مضاعفی نسبت به گذشته دارد.

هرچند اصلاحات و اقدامات مفیدی در عملکرد معاونت مطبوعاتی نسبت به دهه‌های گذشته صورت گرفت اما اگر نقدها و اعتراضاتی که در سالهای اخیر از نحوی مدیریت معاونت مطبوعاتی، بخصوص در مورد یارانه‌های رسانه ای را در نظر بگیریم باید گفت که همچنان نیاز به اصلاحات اساسی در جهت حمایت از رسانه‌ها و بخصوص رسانه‌های مستقل وجود دارد.

توزیع یارانه رسانه‌ای و سایر حمایتهای دولتی از رسانه‌ها یکی از چالش‌برانگیزترین موضوعات در حوزه معاونت مطبوعاتی ارشاد در سالهای اخیر بوده است؛ حمایت‌های دولت از رسانه‌ها بر اساس قوانینی که در یکی دو سال اخیر در معاونت مطبوعاتی، وضع شده با شرایط و محدودیتهای خاصی صورت می گیرد که از جمله آن، گذشت سه سال از تاریخ صدور مجوز ، تدام در انتشار و پر مخاطب بودن رسانه است.

هرچند که این قوانین با هدف تقویت و تاثیرگذاری بر رسانه‌ها وضع شده اما اجرای آن به سادگی نبود و نیاز به سیستمی دقیق برای بررسی و ارزیابی کیفی بیش از سه هزار رسانه چاپی و الکترونیکی داشت که این سیستم در حال حاضر در ساختار معاونت مطبوعاتی وجود ندارد. انتشار فهرست یارانه‌های پرداخت شده، مواردی از اشتباه در بررسی و پرداخت یارانه به رسانه‌هایی را نشان داد که این شرایط را دارا نبودند.

از جمله این موارد انتشار خبری در ماههای آخر سال گذشته بود که در صفحات شبکه‌های اجتماعی روزنامه نگاران دست به دست می‌شد؛ خبر در مورد اختصاص یافتن مبلغی در حدود 650 میلیون تومان بود به یک موسسه مطبوعاتی که مدعی انتشار چندین مجله بود اما هیچ‌کدام از این نشریات در کشور دیده نشده بود.

خبری دیگری که توسط روزنامه‌نگارانی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، ثبت چندین دامین به نام یک فرد و پرداخت یارانه رسانه ای به این دامین‌ها بود.

همچنین تبعیض در پرداخت یارانه به رسانه‌ها، موارد دیگر مورد اعتراض بود؛ بطوریکه بر اساس فهرست منتشر شده در پایگاه اطلاع رسانی معاونت مطبوعاتی، پایگاههای خبری که وابستگی حذبی و سیاسی دارند و با امکانات و تامین مالی این جریانهای سیاسی، قوی تر و پربازدید تر فعالیت می کنند در ارزیابی کیفی، سایت برتر و موفق محسوب شده و یارانه بیشتری نسبت به رسانه‌های مستقل و بدون حامی مالی دارند؛ در این خصوص نام دو سایت خبری وابسته به دو جریان سیاسی به چشم می خورد که تنها در سال گذشته هر کدام در حدود 130 میلیون تومان یارانه دریافت کرده بودند.

این درحالی است که بسیاری از پایگاههای خبری که مستقل هستند یا در حوزه تخصصی فعالیت دارند و یا در شهرهای کوچک با مخاطبان محدود فعالیت دارند، مبلغ ناچیزی مانند یک تا سه میلیون تومان در هر دوره توزیع یارانه، دریافت کردند.

موارد منتشر شده در مورد اشتباه در محاسبات پرداخت یارانه رسانه ای، نگارنده را بر این داشت تا بررسی کامل در خصوص در فهرست منتشر شده یارانه پایگاههای خبری سال 98 انجام دهد؛ در این بررسی‌ها چندین مورد اشتباه در پرداخت یارانه رسانه ای مشخص شد که از جمله، اختصاص یافتن یارانه به برخی پایگاهای خبری که به علت منقضی شدن دامین و‌هاست، اصلا صفحه ای در فضای وب نداشتند و یا اینکه سالها از بروز رسانی این سایتها می گذشت بود.

تحقیقات نگارنده ، مشخص کرد که سیستم بررسی محتوی و بررسی ارزیابی کیفی رسانه ای در معاونت مطبوعاتی، سبب بوجود آمدن خطا در محاسبات است و قطعا چند کارمند معاونت مطبوعاتی در یک زمان محدود، نمی توانند بیش از چهار هزار رسانه را بررسی کننده ؛ بلکه باید سیستمی بصورت مدام، محتوی رسانه ای را بازنگری کند و همزمان طرح‌هایی تشویقی وجود داشته باشد تا فعالیت رسانه‌ها در جهت رشد و پویایی حرکت کند.

هرچند که موارد بررسی شده به مسئولان معاونت مطبوعاتی اطلاع داده شد، اما هیچ واکنش و بازنگری در این خصوص صورت نگرفت و تعجب آور تر اینکه موارد منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی هم با سکوت نماینده مدیران مسئول در هیات نظارت همراه بود.

در حالیکه جامعه مطبوعاتی انتظار داشت تا کمیته ای برای روشنگری و بررسی موضوع تشکیل شود اما با سکوت سنگین نماینده مدیران مسئول، مسئله تنها با وعده معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد برای بررسی، پایان یافت و هرگز خبری مبنی بر تکذیب یا تایید آن منتشر نشد.

اما شگفت آورتر زمانی بود که اسامی اعضای کمیته ارزیابی پایگاههای خبری منتشر شد و مدیر مسئولی که تا چند ماه پیش، نام رسانه شان با رویکرد‌های سیاسی خاص، در شبکه‌های اجتماعی به عنوان رسانه‌هایی که بالاترین یارانه را دریافت کردند، می درخشید اکنون به عنوان یکی از اعضای کمیته ارزیابی معرفی شده و سطح کیفی دیگر پایگاههای خبری که این مبلغ یارانه را دریافت نکردند و با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کنند را بررسی می کند !

آنچه مسلم است، ادامه این رویه، رسانه‌های مستقل را از بین برده و مدیران آن را ترغیب می کند تا برای ادامه حیات رسانه و یا موفقیت آن به جریان‌ها و چهره‌های سیاسی نزدیک شوند و به تدریج به جای رسانه ای تاثیرگذار و بی طرف، به پایگاه اطلاع رسانی این حزب و آن چهره سیاسی بدل شوند که خود آسیب فراوانی به فضای رسانه ای و سیاسی کشور وارد خواهد کرد.

بر این اساس نگارنده که به عنوان مدیر مسئول سایت خبری _ تحلیلی مدار شرقی، نامزد این دوره انتخابات شده بود، صلاح را در این دانست که به نفع آقای رحمانیان ، مدیر مسئول روزنامه شرق از ادامه کاندیداتوری انصراف دهد تا نماینده ای قوی تر و باتجربه تری بتواند برای مشکلات جامعه مطبوعاتی را حل کند.