چنگیز جلیلوند؛ صدایی که جایگزین نخواهد داشت

اعتمادآنلاین| مرجان یگانه‌پرست- چنگیز جلیلوند صاحب صدای خاطره‌انگیزی که جلوه «قهرمان» را در ذهن بسیاری ایرانیان جا انداخت، به دلیل ابتلا به کرونا در سن 80 سالگی درگذشت.

جلیلوند 6 آبان 1319 در شیراز متولد شد. او فعالیت هنری‌اش را در سال 1336 و با تئاتر به همراه ابوالحسن تهامی آغاز کرد.

این دوبلور سرشناس جای ستاره‌ها و قهرمان‌های ماندگاری صداپیشگی کرد و صدایش را روی نقش‌هایی از پل نیومن و مارلون براندو که عصیانگر بودند تا سیلوستر استالونه و بروس ویلیس که بیشتر به زور بازوی‌شان می‌بالیدند، همانند می‌کرد.

چنگیز جلیلوند پیش از انقلاب نیز در فیلم‌های فارسی صداپیشه بازیگرانی چون بهروز وثوقی، ناصر ملک‌مطیعی و محمدعلی فردین بود.

او که به «مرد حنجره طلایی» معروف شده بود، بعد از انقلاب به آمریکا مهاجرت کرد و 20 سال بعد دوباره به ایران بازگشت و صداپیشگی را از سر گرفت.

شور تصویر باعث شد تا جلیلوند در فیلم «قلاده‌های طلا» و سریال «معمای شاه» حاضر شود. هر چند این حضور به کارنامه درخشان صداپیشگی او چیزی نیفزود. او در آخرین تجربه تصویری خود به کاروان تازه به حرکت درآمده سریال «سلمان فارسی» پیوست.

چنگیز جلیلوند، دوبلور ثابت مارلون براندو و پل نیومن بود و بسیاری از فیلم‌هایی که از براندو در ایران دیده‌ایم از دزیره تا دربرانداز و زنده‌باد زاپاتا را با صدای او به یاد می‌آوریم. خود او گفته وقتی خبر درگذشت براندو را شنیدم، احساس کردم قسمتی از وجودم جدا شده است.

او در جواب بعضی که دوبله را خیانت به اصل اثر می‌دانستند، گفته بود که اگر مثلاً «بیلیاردباز» دوبله نمی‌شد و بارها آن را نمی‌دیدید، برایتان خاطره‌انگیز می‌شد؟

به جرات می‌توان گفت که چنگیز جلیلوند با نبوغ منحصربه فردش و با تیپ‌ها و لحن گفتارش که برداشتی کاملاً هوشمندانه و صحیح از لایه‌های زیرین جامعه بود، در مقطعی روایتگر فرهنگ شفاهی جامعه ایران بود.

او همواره با درایت و صدای شاهکار و بی‌نظیرش، شخصیت اصلی فیلم‌های خارجی را برای یک فارسی‌زبان که فرهنگ خاص خودش را دارد، چنان ماهرانه ایرانیزه می‌کرد که مخاطب گمان می‌داشت شخصیت اصلی اهل تهران است و بارها با او در کوچه و خیابان برخورد داشته است.

حالا دیگر صدای خود اوست که در دوبله‌هایش برای ما خاطره‌انگیز شده است.