همه‌چیز بر مدار دربی / محمدجواد حق‌شناس: فوتبال نیاز امروز مردم است

اعتمادآنلاین| زهره فراهانی - سال بسیار سختی را سپری می‌کنیم، از شیوع ویروس کرونا گرفته تا اوضاع بد اقتصادی، اجتماعی و حتی نامتعادل سیاسی. اما در این میان نباید فراموش کنیم زندگی هنوز هیجان و زیبایی خود را دارد؛ مثلاً تماشای فوتبال می‌تواند فرد را در هر شرایطی که قرار دارد پای جعبه جادویی بنشاند و ساعتی را به دور از روزمرگی‌ها و مشکلات همیشگی بگذراند، حتی اگر تیم مورد علاقه‌اش نتیجه مطلوب را نگیرد!

در مقابل شاید شما جزو آن دسته از افرادی باشید که فوتبال هیچ جذابیتی برایشان ندارد و حتی علامت سوالی در ذهن‌تان شکل گرفته که چرا 11 نفر به دنبال یک توپ می‌دوند و بعد از گل عده‌ بسیاری در هر جایی که باشند گریه می‌کنند، می‌خندند، جیغ می‌کشند و حتی بد و بیراه می‌گویند. اما باید باور کرد فوتبال جزو محبوب‌ترین ورزش‌ها در دنیاست.

حال به مناسبت دربی 94 پایتخت، به دور از حرف و حدیث‌های سیاسی و حتی بحث واکسن کرونا که این روزها بسیار داغ است، پای صحبت‌های چهره‌هایی چون محمدجواد حق‌شناس، عضو شورای شهر تهران، یک ایجنت بین‌المللی رسمی فیفا، یک تحلیلگر سیاسی نشستیم که تمام فکر و ذکرشان پیش بعدازظهر دوشنبه و ورزشگاه خالی از تماشاگر آزادی است.

محمدجواد حق‌شناس: فوتبال نیاز امروز مردم است

بعد از صحبت با فوتبال‌دوستان، از محمدجواد حق‌شناس عضو شورای شهر تهران درباره تماشای دربی تهران پرسیدم: «معمولاً فوتبال را پیگیری می‌کنم، اما تماشای دربی را حتماً. خوب است بدانید من هوادار دوآتشه ملوان بندرانزلی هستم و از تماشای فوتبال بسیار لذت می‌برم.»

***

*آیا به این اعتقاد دارید که فوتبال وسیله‌ای است برای فرار از مشکلات و روزمرگی‌ها؟

فوتبال خوب، فیلم خوب، یقیناً ذهن را به آرامش می‌رساند. امروز همه‌ آدم‌ها استرس کار و زندگی را دارند؛ از رئیس‌جمهور، وزیر و وکیل گرفته تا مردم عادی که دغدغه اشتغال، مسکن دارند. فوتبال 90 دقیقه است که نیاز امروز مردم است. چند هفته‌ قبل در بازی فینال جام باشگاه‌ها نیاز به پیروزی دلچسبی داشتیم که تنش‌ها و استرس‌ها را کمی از خود دور کنیم ولی متاسفانه محقق نشد.

*چه مدت تحت تاثیر برد و باخت تیم محبوب‌تان قرار می‌گیرید؟

چند ساعتی بیشتر زمان نمی‌برد.

*دوست داشتید گزارشگر دربی پایتخت چه کسی باشد؟

عادل فردوسی‌پور که می‌تواند به اندازه 90 دقیقه اثرگذاری بر ذهن مردم داشته باشد. عادل تبدیل به سرمایه‌ اجتماعی شده است. او فراز و فرود خاطرات یکی 2 نسل در ایران است.

*آیا در میان سیاسیون صحبتی مبنی بر آشتی دادن عادل فردوسی‌پور و مدیر شبکه‌ 3 می‌شود؟

من در این جایگاه‌ نیستم، اما استقبال می‌کنیم کسی این کار را انجام دهد تا سرمایه اجتماعی‌مان حفظ شود.

*برخی استقلالی‌ها به وزیر ورزش مسعود سلطانی‌فر لقب عمومسعود پرسپولیسی‌ها داده‌اند. نظر شما چیست؟

تردیدی نیست که سلطانی‌فر پرسپولیسی است. وزیر را مدت‌ها می‌شناسم. او نگاهش به کل ورزش است، ممکن است به تیمی علاقه داشته باشد اما تبعیضی قائل نیست.

*پیش‌بینی شما از نتیجه دربی پایتخت چیست؟

نتیجه برایم قابل پیش‌بینی نیست اما باید بازی خوبی را تماشا کنیم.

بهروز دژبد: کل‌کل دربی در همه جای دنیا وجود دارد

در ادامه با بهروز دژبد ایجنت بین‌المللی رسمی فیفا گفت‌وگوی کوتاهی کرده‌ایم که می‌خوانید:

***

*دربی سرخابی‌ها را دنبال می‌کنید؟

ورزش به خصوص فوتبال سرگرمی روز دنیاست. صنعت بزرگ فوتبال به تماشاگر و هوادارانش بستگی دارد. با توجه به شرایط کرونایی که در همه جای دنیا برقرار است به اضافه شرایط خاص حاکم بر ایران، ورزش فوتبال باعث می‌شود چند ساعتی مردم آرام شوند و هیجان متفاوتی را تجربه کنند.

*امروز که در ایران نیستید چه شباهت و تفاوتی میان دربی ایران و کشورهای دیگر می‌بینید؟

اگر دربی ایران را با انگلیس مقایسه کنم تفاوت عمده در این است که در ایران 2 دسته هستیم: آبی و قرمز. و غیر این را نمی‌پذیریم، ولی در انگلیس چندین دربی وجود دارد و من در شهر نیوکاسل که زندگی می‌کنم 98 درصد مردم فقط نیوکاسلی هستند.

کل‌کل دربی در همه جای دنیا وجود دارد، حتی در ساندرلند دعواها به خیابان‌ها کشیده می‌شود و زد و خورد پیش می‌آید.

تفاوت دیگر اینکه در اروپا تنها 24 ساعت قبل از بازی در فضای مجازی برای هم کری می‌خوانند، اما در ایران تمام سال این کل‌کل‌ها ادامه دارد.

*نظر شما درباره‌ لقب عمومسعود که برخی استقلالی‌ها وزیر را به تیم پرسپولیس نسبت می‌دهند چیست؟

با توجه به اینکه از نزدیک سال‌ها با 2 تیم که نمایندگان وزیرند در ارتباط بوده‌ام، تصورم از این نسبت یک توهم است. هواداران برای ناکامی‌هایشان به دنبال بهانه هستند پس مربی، داور و... را بهانه می‌کنند و بیرون از زمین برای خالی کردن خشم خود به دنبال متهم هستند. در نتیجه مثلاً می‌گویند وزیر استقلالی یا پرسپولیسی است که این صد درصد اشتباه است.

آقای رسول‌پناه مدیر سابق پرسپولیس برای کسب رضایت بازیکن عراقی بشار رسن پیشنهاد سه‌ساله با رقم بسیار بالایی داد که در فوتبال ایران بی‌سابقه است، منتها هدف او این بود که حسن نیت خود را نشان دهد و بشار را در تیم نگه دارد. این مدیر نماینده وزیر است. اینها توهمی است که پرسپولیس را خراب کنند. این در حالی ‌است که چندین اتفاق مشابه برای استقلال افتاد تا تیم حفظ شود. باز هم تکرار می‌کنم اینها توهم است.

*نظر شما در مورد جای خالی عادل فردوسی‌پور در رسانه چیست؟

تصورم از فردوسی‌پور مثل آینه در کل جامعه است. آینه وسیله‌ای‌ است که خیلی از آدم‌ها چهره‌ خوب و بد را ببینند. حتی بعضی از آدم‌ها از داشتن آینه در خانه خودداری می‌کنند زیرا نمی‌خواهند واقعیت‌ها را ببینند. عادل آینه‌ فوتبال ماست و وجودش ضروری است.

*دربی 94 را چطور می‌بینید؟

بعد از فینال بزرگ خیلی طبیعی است که پرسپولیس دچار مشکل روحی شود و سه مساوی‌ای که دریافت کرد تبدیل به سه شکست شود، اما خودشان را در یک سطح نگه داشتند و می‌توانند با برد در دربی با انگیزه دوباره به رقابت برگردند.

در ایران خط هافبک پرسپولیس قوی است و می‌توانند استقلال را دچار مشکل کنند، البته استقلال جسورتر و درگیرتر بازی می‌کند. احمد نوراللهی نقطه‌ مشخص بازی است.

در پایان این را بگویم که با ورزشگاه بدون تماشاگر فوتبال معنایی ندارد. این یک تست بزرگ است که فشار تماشاگر چقدر می‌تواند بر کیفیت بازی تاثیر بگذارد و بازیکنان بدون استرس بازی کنند.

فراز فاطمی‌مقدم: هنوز می‌شود به فوتبال امیدوار بود/ زورمان به مشکلات و مسببانش نمی‌رسد سر رقیب خالی می‌کنیم

یکی از هواداران دوآتشه تیم پایتخت، فراز فاطمی‌مقدم پژوهشگر ساکن آلمان، گفت‌وگو را از آنجا شروع کرد که با توجه به زمان بازی و کار قطعاً بازی را تماشا می‌کند:

***

*با توجه به اینکه مشکلات متعدد در زندگی غالب شده باز هم هیجان فوتبال و کل‌کل برایتان جذابیت دارد؟ در واقع می‌توانید چند ساعت بی‌دغدغه بازی را تماشا کنید؟

این سوال 2 بخش دارد. هیجان فوتبال یکی از معدود حس‌هایی است که برای لحظاتی فکر آدم‌‌ها را از مشکلات دور می‌کند و واقعاً لذت‌بخش است. با این دید هنوز هم می‌شود به فوتبال امیدوار بود. اما از طرف دیگر این مشکلات غالب که به آن اشاره کردید تاثیر مخربی روی کل‌کل فوتبالی گذاشته و از حالت تفریح به یک جنگ تمام‌عیار تبدیل شده است. چون زورمان به مشکلات‌ و مسببان آن نمی‌رسد، سر رقیب فوتبالی‌مان خالی می‌کنیم و او را دشمن واقعی زندگی‌مان می‌دانیم. شخصاً از هیجان در همان بازه زمانی لذت می‌برم.

*اکنون که ایران زندگی نمی‌کنید دربی تهران در مقایسه با دربی‌های دیگر، با توجه به جنس شور و هیجانی که بین هواداران برقرار است، چه شباهت و تفاوتی می‌تواند داشته باشد؟

در آلمان بازی‌های حساس دربی‌طور زیاد داریم، اما معروف‌ترین و حساس‌ترین آن دربی روهر بین دورتموند و شالکه است. 2 تیم در 2 شهر دورتموند و گلزن‌کرشن با فاصله‌ای حدود 30 کیلومتری در منطقه روهر قرار دارند. نفرت فراوانی بین هواداران 2 تیم، مانند تمام دربی‌ها، وجود دارد طوری که حتی بسیاری از هواداران دورتموند و شالکه در ورزشگاه تیم مقابل حاضر نمی‌شوند و حتی برخی افراطی‌ترها، زمانی که سوار قطار می‌شوند و در ایستگاه شهر مقابل توقف دارند، نفس خود را در سینه حبس می‌کنند تا هوای شهر رقیب را تنفس نکنند. شباهت دربی روهر با دربی تهران جذابیت و نفرت ذاتی بین هواداران است. اما در مورد تفاوت، به رغم تمام نفرتی که هواداران 2 تیم از هم دارند، رقابت جوانمردانه‌ای با هم دارند و کارهای به دور از شأن انسانی انجام نمی‌دهند؛ در استادیوم کبوتر رنگی سر نمی‌برند، آرزوی سقوط هواپیمای رقیب را نمی‌کنند، به درگذشتگان رقیب تهمت نمی‌زنند، روی سنگ قبر درگذشتگان رقیب رنگ نمی‌پاشند، به زن و بچه بازیکنان رقیب کاری ندارند، پرونده‌سازی نمی‌کنند تا برای رقیب حاشیه درست شود. در کل، رقابت‌شان محدود به ورزش است نه زیر پا گذاشتن اصول انسانی.

*خاطره‌ای از حضور در ورزشگاه آزادی برای بازی «دربی» دارید؟

قبل از مهاجرت همیشه استادیوم بودم. فکر می‌کنم 30تا دربی در استادیوم از نزدیک تماشا کردم. حتی 2 دربی را هم بعد از مهاجرت، هنگام سفر به ایران، تماشا کردم: یکی دربی 3-2 با گل ایمون زاید و یکی 1-0 با گل مهدی عبدی.

بهترین خاطره هم برد 3-2 بود در سرمای وحشتناک آزادی. بعد از 2-0 تمام دوستانی که با هم آمده بودیم می‌خواستند به خانه بروند ولی چون من از خارج آمده بودم گفتم 4-0 هم‌ شود من باز می‌مانم چون معلوم نیست کی فرصتی شود دوباره به استادیوم بیایم. و خب در 10 دقیقه توفان به پا شد و بردیم. وقتی به خودم آمدم، دیدم کیف پول و تلفن آی‌فونم را به پایین پرت کرده‌ام و چهره‌ام در اشک گم‌ شده.

*نظرتان در مورد عمو مسعود چیست؟ دست‌آخر حامی کدام تیم است؟

مسعود سلطانی‌فر بدترین مسئول ورزش تاریخ ایران بود که ظلم‌های بیش از حدی به هر 2 تیم کرد. اما ظلم‌هایی که به پرسپولیس کرد زیر سایه موفقیت‌های فوتبالی در سال‌های اخیر رفت و گم شد و ظلم به استقلال به دلیل عدم نتیجه‌گیری توسط طرفداران این تیم پررنگ‌تر شد. در کل به نظرم ایشان حامی «نابودی 2 تیم» هستند نه حامی 2 تیم.

*به نقل از عده‌ای، عادل فردوسی‌پور برای طرفداران فوتبال تبدیل به بت شده است، نظر شما چیست؟

برای عده‌ای بله! البته در توانایی‌ها و قابلیت‌های عادل شکی نیست. اما برای شخص من، هیچ‌ کسی هیچ‌ وقت بت نمی‌شود. خصوصاً اگر یک برنامه‌ساز فوتبال باشد.

*فکر می‌کنید برنده بازی کدام تیم است؟

حس می‌کنم 2-1 پرسپولیس برنده می‌شود.

*رفتار محمود فکری سرمربی استقلال را بعد از بازی که الفاظ رکیک به کار برد در فوتبال عادی می‌بینید؟

این الفاظ رکیک را در فوتبال که هیچ در زندگی عادی‌مان هم هر روز در خیابان می‌شنویم. هر روز در خیابان از مرد 50ساله تا دختر نوجوان 14ساله! بخش اعظمی از جامعه این لغات ورد زبان‌شان است. حال درست است که همه نکوهش می‌کنند- که البته واقعاً نکوهیده بود- ولی چند درصد از جامعه این‌گونه هستند؟ بقیه فوتبالیست‌ها و مربی‌ها هم عیناً این کار را می‌کنند فقط شانس این بنده خدا حضور دوربین در آن لحظه بود.

کابک خبیری: فوتبال پدیده‌ای اجتماعی، سیاسی و امری روانی است

گفت‌وگوی پایانی را با کابک خبیری تحلیلگر سیاسی به دور از فضای متشنج سیاسی، کاملاً فوتبالی، می‌خوانید:

***

*شهرآورد پایتخت را دنبال می‌کنید؟

مثل تمام دربی‌ها دنبال می‌کنم. فکر می‌کنم افرادی مثل من با مشغله‌ کاری باز هم فوتبال را دنبال می‌کنند.

بگذارید در ابتدا خاطراتی از گذشته بازگو کنم؛ دانشجوی سال دوم دانشگاه تهران رشته علوم سیاسی بودم. آن روز و ساعت با دکتر بشیریه کلاس داشتیم که با هشت نفر از بچه‌ها سوار یک ماشین شدیم و به ورزشگاه آزادی رفتیم. استادیوم به قدری شلوغ بود که روی پله‌های طبقه دوم نشستیم و کسی دست به شانه‌های من زد. برگشتم دیدم آقای دکتر ساعی از استادان برجسته به همراه پسرش برای تماشای بازی آمده‌اند. بعد از بازی به گوشم رساندند دکتر با سه نفر در کلاس روبه‌رو شده. فوتبال آن‌قدر برایم مهم است که تیمم با هر تیمی که بازی داشته باشد دنبال می‌کنم. بهتر است بگویم فوتبال برایم اساس زندگی است.

*با این حساسیت، چه مدت تحت تاثیر برد یا باخت تیم‌ خود در دربی قرار می‌گیرید؟

دربی جزئی از زندگی‌ام است. از چند روز قبل اعصابم خرد است و ترجیح می‌دهم بازی را تنها تماشا کنم.

*فوتبال می‌تواند آدم‌ها را از دغدغه‌هایشان جدا کند؟

مشکلات متعدد همه مردم را درگیر کرده است. مردم 2 طبقه پایین آمده‌اند. کسانی مثل من از طبقه متوسط که علاقه شدیدی به فوتبال دارند این مسائل را به زندگی ربط نمی‌دهند. فوتبال امری اجتماعی است که از سایر مسائل جداست.

*خاطره‌ای از حضور در ورزشگاه آزادی دارید؟

یک روز دیر به ورزشگاه رسیدیم. به دلیل نبود جا لباس‌هامان را عوض کردیم و به سمت هواداران استقلال رفتیم. به هیچ وجه اجازه صحبت کردن نداشتیم. در صحنه‌ای دوستم بلند شد و تشویق کرد و همانا دوستم را نشاندند و هرچه پوست تخمه و نارنگی بود به سمت ما پرت کردند و در پایان بازی خدا را شکر کردیم که گذاشتند برویم.

*وزیر ورزش عموی پرسپولیسی‌هاست؟

فوتبال پدیده‌ای کاملاً اجتماعی، سیاسی و امر روانی است. به نظرم مساله‌ای پیش نیامده که از تیمی حمایت شده باشد. چندی پیش در برنامه فوتبال برتر مدیران استقلال حرف‌هایی زدند که مشخص شد پول‌هایی گم شده است، در این صورت اولین کسی که باید پاسخگو باشد وزیر است. نمی‌توان توجهی را که به استقلال شده است نادیده گرفت. در مقابل به خریدهای پرسپولیس و برنامه بازی‌ها توجه کنید.

*سوال آخر، عادل فردوسی‌پور؟

عادل فردوسی‌پور گزارش جادویی انجام نمی‌دهد. مردم به خاطر اینکه گزارش او جنبه اعتراضی دارد، توجه بیشتری به آن می‌کنند.