رضا مهدوی، دبیر بخش پژوهش جشنواره موسیقی فجر، در گفت‌وگو با «اعتمادآنلاین»:
مسئولان بالادستی پژوهش را جدی نمی‌گیرند / محورهای نشست‌های پژوهشی جشنواره موسیقی فجر درباره موضوعات نوین و مورد نیاز حقیقی یک جامعه هنردوست است / برای رسیدن به شرایط درست پژوهشی راه زیادی در پیش داریم / باید نگاه مسئولان را به عرصه پژوهش تغییر دهیم
رضا مهدوی، دبیر بخش پژوهشی سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر، معتقد است بخش پژوهشی امسال قوی‌تر از سال‌های قبل خواهد بود و یکی از دلایل آن پخش نشست‌های پژوهشی به صورت زنده از رادیو و امکان فراگیرتر آن است.
اعتمادآنلاین| درسا ایل‌بیگی- رضا مهدوی، پژوهشگر و نوازنده سنتور که پیشتر هم تجربه حضور در جشنواره موسیقی فجر را داشته، امسال دبیر بخش پژوهشی سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر است.
سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر در بخش‌های غیررقابتی، رقابتی، جایزه ترانه، جایزه موسیقی و رسانه و بخش پژوهشی از 28 بهمن تا چهار اسفندماه برگزار می‌شود که در بخش پژوهشی حسین علیشیری و مجید افشاری درباره «سیر تطور ترانه»، محمدرضا چراغعلی درباره «آسیب‌شناسی موسیقی پاپ در 2 دهه گذشته»، نادر مشایخی درباره «سیستم‌های آموزشی نوین موسیقی در جهان»، سیدعلیرضا میرعلینقی درباره «تاریخ‌نگاری موسیقی و خطر روایت مسلط»، سید امین مویدی درباره «سند ملی موسیقی و الزامات آن» و احسان ذبیحی‌فر و کارن کیهانی درباره «ژانربندی انواع موسیقی» صحبت می‌کنند.
رضا مهدوی معتقد است بخش پژوهشی امسال قوی‌تر از سال‌های قبل خواهد بود و یکی از دلایل آن پخش نشست‌های پژوهشی به صورت زنده از رادیو و قدرت فراگیرتر آن است. او با بیان این نکته که تعداد پژوهشگران بنیادی از تعداد انگشتان دست هم کمتر هستند می‌گوید مسئولان بالادستی پژوهش را جدی نمی‌گیرند. به همین مناسبت با رضا مهدوی درباره بخش پژوهشی این دوره و تجربه‌ای که در دوره‌های قبل داشته است صحبت کردیم:
***
*بخش پژوهشی جشنواره موسیقی فجر امسال چگونه برگزار می‌شود، آیا برای این بخش فراخوان داده بودید؟
خیر. در طول سال‌هایی که جشنواره برگزار می‌شود هیچ‌گاه روال فراخوانی نبوده است. در بخش مسابقه ترانه و رسانه این‌طور بود که آثار ارسال می‌شوند. در بخش پژوهشی بنا بر این نبوده است که آثار ارسال شود. در این بخش ما در اتاق فکری پژوهشی موضوعات را انتخاب و بر حسب آن موضوع‌ها مهمانان را دعوت می‌کنیم.
بخش پژوهش نسبت به دیگر پژوهش‌ها بخش متفاوتی در جشنواره موسیقی فجر است. پژوهش‌ها یا باید بنیادی باشند یا کاربردی. نشست‌های پژوهشی امسال هم طبق روال 2 سال گذشته در رادیو گفت‌وگو و به صورت زنده برگزار می‌شود.
برای نشست‌ها موضوعاتی را تعیین کرده‌ایم و بر اساس آن مهمانان را دعوت می‌کنیم و از کارشناسان می‌خواهیم به گونه‌ای صحبت کنند که مباحث علمی همه‌فهم باشد چراکه این نشست‌ها از رادیو پخش می‌شود و شنوندگان بیشتری دارد.
امروزه به واسطه تکنولوژی و فضاهای مجازی و اپلیکیشن‌های مختلفی که در دسترس است و پادکست‌های نوینی که در دنیا وجود دارد، شنوندگان رادیو بیشتر از زمان‌های قبل شده‌اند و این امکان وجود دارد که این برنامه‌ها را تمام فارسی‌زبانان دنیا بشنوند، پس فرصت خوبی است تا ما مباحث علمی و پژوهشی را با زبانی ساده به گوش همه برسانیم؛ همه یعنی کسانی که در گذشته به مکان‌های آکادمیک دانشگاهی دسترسی نداشتند.
جشنواره امسال از نظر من می‌تواند خیلی قوی‌تر از سال‌های قبل باشد زیرا نشست‌ها در سال‌های قبل در سالن‌ها برگزار می‌شد و مخاطب حوصله نشستن و شنیدن حرف‌های سنگین را نداشت، حتی خود دانشجویان هم دیگر انگیزه‌ای ندارند، اما همه از رادیو می‌توانند از طریق گوشی‌های همراه‌شان در هر جای دنیا که هستند نشست‌ها را بشنوند و این امکان خوبی است تا این بخش به خوبی شنیده شود.
همچنین فرصت خوبی هم هست که بتوانیم نشست‌ها را طوری برگزار کنیم که در رادیو شنوندگان بیشتری در اختیار داشته باشیم و همچون دیدن اجراهای روی صحنه که امسال به صورت مجازی و ویدئویی انجام شد، جشنواره موسیقی نیز را از طریق رادیو دنبال کنیم و مباحث و سوالاتی که در سال‌های قبل طرح شده بود در قالب بخش پژوهش قابل شنیدن کنیم.
*محور نشست‌ها بر چه اساسی انتخاب شده است؟
محورها بر اساس یک نیازسنجی تعیین شده است؛ یعنی جشنواره سال‌های گذشته بررسی شد تا موضوع‌ها مشابه نباشند یا اگر در سال‌های گذشته صحبتی از سوی کارشناسان صورت گرفت اما محدودیت زمانی اجازه تکمیل آن را نداد، امسال تکمیلش کنیم و به موضوع‌های نوینی بپردازیم که نیاز حقیقی یک جامعه هنردوست است چه در بخش موسیقی چه در بخش شعر و ترانه و هر آنچه که مربوط به موسیقی است.
ما محورها را از زوایای مختلف انتخاب کرده‌ایم و بر اساس موضوع افرادی را که می‌توانند خوب صحبت کنند و در گذشته پژوهش‌ها و مطالعاتی داشته‌اند دعوت کرده‌ایم تا در راستای موضوع و هدف صحبت کنند و ما هم از این طریق نشانه‌گذاری درستی کرده باشیم و بتوانیم بخش پژوهشی- جشنواره- رادویویی خوبی ارائه دهیم.
*در حال حاضر در بخش موسیقی چقدر پژوهشگر داریم؟ چقدر کار پژوهشی انجام می‌شود؟ چه کسانی باید متولی کارهای پژوهشی باشند و از چه نهادهایی می‌توان بودجه دریافت کرد و آنها چقدر به کار پژوهشی اهمیت می‌دهند؟
شمار پژوهشگران بنیادی ما از تعداد انگشتان دست هم کمتر است، اما هر دانشجویی در هر مقطعی می‌تواند یک پژوهشگر کاربردی باشد. اینکه این پژوهش‌ها چگونه به دست همگان برسد، مکتوب باشد یا رسانه‌ای مباحثی است که به حمایت‌های دولتی و خصوصی نیاز دارد.
عرصه پژوهش در کشور ما حتی در بعد دانشگاهی ضعیف نیز هست، اما همین که مسیر بخش پژوهشی باز شود و افراد بتوانند بیایند و حرف‌هایی بزنند، از آینده نوید می‌دهد و دولتمردان باید عرصه پژوهش را جدی بگیرند و برایش بودجه جدی اختصاص دهند؛ یعنی یک نیازسنجی از کل جامعه بر حسب موضوع، شاخه و ژانرها انجام دهند تا افراد مختلف بر سر کار بیایند زیرا پژوهش باید گروهی باشد و نمی‌توان آن را یک‌نفره انجام داد؛ اما برای رسیدن به این جایگاه راه زیادی در پیش داریم. اشکال اینجاست که مسئولان بالادستی پژوهش را جدی نمی‌گیرند.
اول تصمیم می‌گیرند، جاده‌ای را درست کنند بعد متوجه می‌شوند که این جاده باید پیچ و خم‌هایی داشته باشد، سپس تعدادی از افراد را دعوت می‌کنند تا بیایند نقشه‌برداری و تحقیق کنند که چگونه به این جاده پیچ و خم بدهند. در هنر هم همین‌طور است.
تا زمانی که جایگاه هنر برای مسئولان و تصمیم‌گیرندگان به خصوص کمیسیون فرهنگی مجلس در ارتباط با لایحه‌ها و بودجه‌هایی که داده می‌شود جدی نشوند و مقاومت شود، اوضاع بر همین منوال است. اینجاست که باید نگاه مسئولان را به عرصه پژوهش تغییر دهیم.
دیدگاه تان را بنویسید