آیا کلاب هاوس جای نشست‌های خبری انتخابات را می‌گیرد؟

اعتمادآنلاین| این روزها کلاب هاوس جدیدترین شبکه‌ اجتماعی در ایران است که مخاطبان زیادی پیدا کرده است. در این شبکه افراد صدای خود را به اشتراک می‌گذارند و می‌توانند در قالب اتاق‌های مجازی، به طور زنده باهم گفتگوی صوتی داشته باشند.

به گزارش آفتاب یزد، کلاب هاوس، جامعه را با فضای چند طرفی آشنا می‌کند و این فضا، به رسانه برای کارکرد اطلاع‌رسانی واقعی و حرفه‌ای و بی‌طرفانه کمک می‌کند. این پلتفرم به اندازه‌ای در کشور ما مخاطب پیدا کرده است که در روزهای گذشته مسئولین ارشد کشوری در فضای آن حاضر شده‌اند و به گفتگو با مخاطبان پرداخته‌اند. این در صورتی است که طبق عادت همیشه این نوع گفتگوها یا توسط مطبوعات در نشست‌های خبری پوشش داده می‌شدند یا در رسانه‌های رسمی کشور به اشتراک گذاشته می‌شدند.

شبکه‌های اجتماعی می‌توانند جایگزین‌های مناسبی برای رسانه‌های نه چندان حرفه‌ای باشند و به صورت مستقل و آزاد به اطلاع‌رسانی بپردازند. در زمان حضور و سخنرانی وزیر امور خارجه در کلاب هاوس شمار زیادی از خبرنگاران و فعالان سیاسی رسانه‌ای ایرانی مقیم داخل و خارج از کشور در اتاق مجازی او حضور داشتند و به راحتی امکان جایگزین شدن رسانه‌های رسمی توسط این پلتفرم وجود دارد.

با توجه به نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری 1400، هم مردم عطش بیشتری برای دریافت اخبار و شرکت در نشست‌های خبری دارند و هم سیاستمداران از فضاهای این چنینی برای جذب مخاطب استفاده می‌کنند. کلاب هاوس نیز با توجه به شرایط وجود بیماری کرونا احتمالا نقش‌آفرینی مهمی در این انتخابات خواهد داشت و به جایگزینی برای میتینگ‌ها و جلسات و تجمعات پرسش و پاسخ تبدیل خواهد شد.

به سمت نهادینه کردن آزادی اطلاع رسانی

در خصوص این پلتفرم و احتمال جایگزین شدن آن با رسانه‌های رسمی و سنتی حسن معظمی، کارشناس رسانه، گفت: «هر تحولی که در هر ارتباط کلامی، تصویری، نوشتاری و... به وجود بیاید یک نوع حرکت رو به جلو محسوب می‌شود. اما ساختار و فضای سیاسی اجتماعی کشورِ میزبانِ این نوع تحولات، در مثبت یا منفی بودن سیر تحول، بسیار تاثیرگذار است.

به این معنی که اگر کشور ما به سمتی برود که آزادی اطلاعات به آن شکلی که باید، در حوزه اجرا و عمل جاری و ساری باشد، این نوع تحولات در جامعه مثبت تلقی می‌شوند. ایجاد تحول در حوزه رسانه‌های ما بسیار مهم و حائز اهمیت است اما در عین حال این سوال مطرح می‌شود که آیا مسئولین ما و کسانی که در حوزه سیاسی اجتماعی فعالیت می‌کنند، ظرفیت پذیرش وجود چنین فضاهایی را دارند و می‌توانند در آن حاضر شوند و پاسخگوی کنش و واکنش‌های این فضا باشند و به نوعی تحول را برتابند یا خیر؟

اگر ساختار موجود همگام با تحولات، تغییر پیدا کند این تحول می‌تواند ایجاد‌کننده تغییر در حوزه‌های دیگر رسانه باشد. به طور کل هر تحولی که رو به جلو باشد و به نوعی نوآوری ایجاد کند از نظر من در حوزه رسانه بسیار مفید است. در شرایط موجود که به دلیل بیماری کرونا ما با محدودیت‌های رفت و آمد و ارتباط مواجه هستیم، اهالی رسانه مجبورند به روز باشند زیرا در این شرایط بسیاری از فعالیت‌های گذشته ممکن نیست و اقتضائات شرایط به نوعی باعث حرکت رو به جلو می‌شوند.

رسانه‌ها باید هر روز به سمت نو شدن حرکت کنند و افراد را وادار به پاسخگویی کنند. باید به سمت نهادینه کردن آزادی اطلاع‌رسانی حرکت کنیم. هر تحولی در ابتدای ورود خود معایبی دارد مانند اینکه چون هنوز ظرفیت‌سازی مناسب نشده است امکان دارد در مرحله اول از سمت یکسری از تفکرات و جریانات غالب در جامعه، پس زده و نفی شود. اما حُسن این پلتفرم آن است که ما را به نو شدن وادار می‌کند و جامعه را از ایستایی و رخوت خارج می‌کند.»

سرعت بیشتر و سهولت در دسترسی

همچنین قربانعلی تنگشیر، نویسنده و فعال حوزه ارتباطات درباره جنبه‌های مثبت و منفی پیدایی این رسانه گفت: «این موضوع جدیدی نیست و قبلا هم وجود داشته ولی استفاده نمی‌شده است. اگر بتوانیم به خوبی از آن استفاده کنیم به معنی همان کلوپ خودمانی یا کلوپ خانوادگی یا کلوپ شخصی است.

می‌توان تحت این عناوین نیز از آن استفاده کرد و از نظر ارتباطات پیشنهاد خوبی است. البته چون آقای ظریف به عنوان اولین نفرات در ایران از آن استفاده کرده‌اند و مسائل وزارت امور خارجه را مطرح کردند، طرح موضوع خوبی را شروع کردند ولی در دنیا این شیوه‌ای مرسوم است و از این کلاب‌ها در سایت‌ها استفاده می‌شود و از نظر ارتباطات هم بسیار موثر است، چون می‌توان به طور آنی جواب را دید. اگر بتوان راه‌های ارتباطی را به مردم آموزش داد و مردم بتوانند در اینجا شرکت کنند، پیشنهاد خیلی خوبی است و موفق هم خواهد بود و به تدریج جایگزینی رسانه‌های رسمی هم اتفاق خواهد افتاد و رسانه‌ها ناچارند خود را با شرایط جدید وفق دهند.

وقتی افراد می‌توانند به صورت آنلاین پاسخ سوالاتشان را پیدا کنند چه دلیلی وجود دارد که به رسانه‌های دیگر مراجعه کنند؟ بنابراین رسانه‌های دیگر هم باید خودشان را به روز کنند که بتوانند از این امکانات استفاده کنند. این سیستم شبیه همان پادکست‌هایی است که سابقا وجود داشته‌اند و در حال حاضر در قالب این پلتفرم می‌توان از آن استفاده کرد.

از جمله معایبی که می‌توان برای آن برشمرد یکی اینکه ممکن است افراد، اکثر آنلاین نباشند مثلا اگر بخواهید آخر شب یا در ساعات کار اداری پیام بگذارید یا بخواهید گفتگویی داشته باشید ممکن است هیچ کس نبیند و استفاده نکند. به عنوان مثال، بعضی از سریال‌های تلویزیون در بعضی ساعات مخاطب ندارد و برای همین بازپخش می‌شود. ولی از محاسن آن می‌توان گفت که یک جای ثابت با موضوعی خاص است که همه می‌توانند مراجعه ‌کنند. موضوعات را ممکن است بعدا تعیین کنند و افراد بگویند ما فقط در مورد اقتصاد یا سینما یا... صحبت می‌کنیم، بنابراین هرکس به دنبال آن رشته‌ای است که می‌خواهد. تنوع رسانه‌ها و جایگزینی آن‌ها به این دلیل است که مخاطب خود را پیدا کنند. ما چون مخاطب شناسی نداریم هر محتوایی را در اختیار همه افراد می‌گذاریم، مثلا ممکن است یک خبر خاص مثل درگذشت خانم نامداری برای بسیاری از افراد مناسب نباشد.

بنابراین شناخت مخاطب در این نوع از ارتباطات بسیار حائز اهمیت است. رسانه‌ها باید سعی کنند که اخبار خاص را برای مخاطبین خاص منتشر کنند، نه اینکه هر خبری را برای همه افراد پخش کنند. در رسانه‌های جدید پیدا کردن مخاطب و ارائه خبر با توجه به مخاطب، مهم است. چون محتوای حرف‌های آقای ظریف، اخبار سیاسی بود مخاطب زیادی را جذب کرد ولی اگر مسئله‌ای عادی عنوان می‌شد ممکن بود به این اندازه مخاطب پیدا نکند. از طرفی هم، مردم به دنبال راحت‌ترین و سریع‌ترین اخبار و راه ارتباطی می‌باشند.

پس اگر این پلتفرم بتواند اخبار را سریع‌تر در اختیار مردم قرار دهد، مردم دیگر به سراغ رسانه‌های رسمی موجود نخواهند رفت. هر رسانه‌ای در هر جای دنیا اگر بتواند اخبار را به سرعت و به صورت آنلاین ارائه کند موفق خواهد بود. خیلی از خبرگزاری‌های دنیا به دلیل خبرنگارهای زیادی که در نقاط مختلف جهان دارند موفق‌اند، نه به این دلیل که صرفا خبر خوب منتشر می‌کنند بلکه به علت تعداد بالای خبرنگار که هر خبرنگار اخبار خاص گروهی از مخاطبان را پوشش می‌دهد.»