خاطره کاهش قیمت دلار در نیمه نخست ۱۴۰۰ باید متناسب با واقعیت‌ها باشد

همتی: نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند، ارز پاشی نمی‌کنیم

رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که منتقدان می‌گویند بانک مرکزی با آزاد شدن منابع ارزی بلوکه شده از طریق ارزپاشی، نرخ ارز را با اهداف سیاسی پایین می‌آورد، افزود: بانک مرکزی سیاسی نیست و افزایش ارزش پول ملی دستور رهبر معظم انقلاب است که برای افزایش ارزش پول ملی، نرخ ارز باید کاهش پیدا کند.

همتی: نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند، ارز پاشی نمی‌کنیم
کد خبر: 484909
|
۱۴۰۰/۰۲/۲۱ ۰۸:۵۲:۰۸

اعتمادآنلاین| رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که منتقدان می‌گویند بانک مرکزی با آزاد شدن منابع ارزی بلوکه شده از طریق ارزپاشی، نرخ ارز را با اهداف سیاسی پایین می‌آورد، افزود: بانک مرکزی سیاسی نیست و افزایش ارزش پول ملی دستور رهبر معظم انقلاب است که برای افزایش ارزش پول ملی، نرخ ارز باید کاهش پیدا کند.

به گزارش تعادل، نرخ فعلی ارز نرخ واقعی نیست و ما نرخ تسعیر ارز بانک‌ها را نیز 15900 تومان برای پایان سال 99 اعلام کردیم، بانک مرکزی به ارزپاشی اعتقادی ندارد، اما روند بازار نزولی است و نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند. اما در مقابل برخی صاحب‌نظران معتقدند به نظر می‌رسد دولت و بانک مرکزی تلاش دارند که با کاهش نرخ ارز، نشان دهند که به دنبال انجام مذاکرات، نرخ ارز کاهش یافته و همچنین در پایان کار دولت، با نرخ ارز پایین تحویل دهند.

این در حالی است که کاهش نرخ ارز و نوسان آن به زیان تولید و صادرات است و عملا چسبندگی قیمت‌ها و تورم اجازه کاهش قیمت‌ها را نمی‌دهد. براین اساس، خاطره کاهش قیمت دلار در نیمه نخست 1400 باید متناسب با واقعیت‌ها باشد. ضمن اینکه با وجود کاهش نرخ ارز از دی ماه سال 99 که دولت بایدن بر سر کار آمده و احتمال بازگشت امریکا به برجام و لغو تحریم‌ها، باعث کاهش قیمت ارز شده، نه تنها قیمت سایر کالاها کاهش نیافته بلکه در یکسال اخیر بین 47 تا 137 درصد قیمت مواد غذایی، کالاهای اساسی و معیشتی شامل گروه‌های مختلف مواد خوراکی افزایش داشته است.

براین اساس، به نظر می‌رسد که در ماه‌های آینده اثر کسری بودجه، رشد نقدینگی، تورم و سایر شاخص‌ها، دوباره نرخ ارز را افزایش خواهد داد و عملا دستاورد بهار 1400 و نرخ دلار 20 هزار تومانی با ثبات نخواهد بود. مشکل دیگر این است که رشد قیمت ارز باعث رشد بالای صادرات نشده و بخش عمده‌ای از ارز صادراتی به کشور باز نگشته است و در نتیجه نرخ ارز بالا عملا باعث سخت شدن شرایط تولید ومعیشت مردم شده است. نکته مهم دیگر این است که وقتی بانک مرکزی نرخ تسعیر ارز را 15900 تومان اعلام کرده به این معنی است که عملا به دنبال کاهش زیاد قیمت ارز نیست و با توجه به اختلاف قیمت بازار آزاد با نرخ تسعیر، احتمالا قیمت دلار بالای 18 هزار تومان خواهد بود و امکان کاهش بیشتر آن فراهم نخواهد شد.

از سوی دیگر، به دلیل وابستگی رونق بورس و سهام به دلار، مسوولان اقتصادی برای ایجاد رونق بورس، تمایل زیادی به کاهش قیمت دلار نخواهند داشت و هر گونه رشد نقدینگی و پایه پولی عملا شرایط را برای رشد قیمت ارز فراهم خواهد کرد. رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه نرخ فعلی ارز نرخ واقعی نیست و ما نرخ تسعیر ارز بانک‌ها را نیز 15900 تومان برای پایان سال 99 اعلام کردیم، گفت: روند بازار نزولی است و نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند. این موضوع تنها به سیاست‌های پولی بر نمی‌گردد و دو ناترازی مهم داریم که اگر حل نشود تورم ریشه کن نمی‌شود.

ناترازی اول این است که واردات باید با صادرات غیرنفتی تراز شود و زمانی که تراز نمی‌شود مجبور می‌شوید از ذخایر ارزی بانک مرکزی مصرف کنید که باعث تورم می‌شود. ناترازی دوم برای بودجه دولت است و اصل بر این است که درآمدهای غیرنفتی باید با هزینه‌ها برابر باشد. امسال و سال قبل شوک تحریم و کرونا را داشتیم. درآمدهای ارزی کشور به‌شدت کاهش پیدا کرد و با پدیده پولی مواجه شدیم.

بنابراین نقدینگی انباشت شده سال‌های گذشته شوک انتظارات منفی در جامعه ایجاد می‌کند و سپس بالفعل می‌شود.کرونا درآمدهای ارزی دولت را دچار شوک کرد و دوم اینکه در فشار حداکثری افتاد. ما نرخ ارز را در تورم هدف 17 هزار تومان گذاشته بودیم که به 33 هزار تومان رسید ولی الان کنترل شد و به 20 هزار تومان رسید. این سخن رییس کل بانک مرکزی نیز نشان می‌دهد که هدف‌گذاری بانک مرکزی در نرخ ارز و نرخ تورم تقریبا به میزان نیمی از واقعیت موجود است و در شرایطی که تورم نقطه به نقطه 48 درصد است تورم 22 درصدی را هدف قرار می‌دهند یا تورم دوازده ماهه نیز 36 درصد شده است. همچنین در شرایطی که نرخ ارز بالا را شاهد هستیم بانک مرکزی در برنامه خود دلار 17 هزار تومانی را در نظر گرفته است و این مسائل با واقعیت‌های اقتصاد ایران فاصله زیادی دارد.

رییس کل بانک مرکزی ادامه داد: ما در سال‌هایی 100 میلیارد دلار درآمد داشتیم ولی تورم 30 تا 35 درصد بود و امسال درآمد نفت و گاز نسبت به میانگین سال‌های گذشته تقریبا 80 درصد کاهش پیدا کرد؛ و از 29 واحد درصد رشد پایه پولی سال گذشته 27 درصد از محل خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی می‌شود که ناشی از تبدیل دارایی‌های ارزی خارجی به ریال بود. همتی در ادامه گفت: برای سال جاری ظرف دو هفته آینده هدفگذاری تورمی تعدیل می‌شود و به زودی اعلام خواهیم کرد. وظیفه مجموعه دولت و مجلس این است که ناترازی بودجه باید حل شود و بانک مرکزی به تنهایی نمی‌تواند و سیاست کلان اقتصادی کشور است و صادرات غیرنفتی باید افزایش یابد و واردات کمتر شود تا تراز اتفاق بیفتد. از سویی، هزینه‌های دولت اولا نباید بالا برود و درآمدها باید به سمت مالیات و فروش اموال و دارایی‌ها باشد.

وی افزود: ما اگر به همین نحو جلو برویم و به سیستم بانکی تکالیف سنگین بدهیم و بانک‌های دولتی نتوانند افزایش سرمایه بدهند و ما مجموعه‌ای از مشکلات که جمع شده و بدهی‌های دولت که جمع شده را داریم که اینها در طول سال‌های گذشته اتفاق افتاده و ما بایدیک اصلاح ساختار جدی در اقتصاد انجام بدهیم وگرنه اینکه فکر کنیم بانک مرکزی می‌تواند با سیاست پولی اینها را حل کند، نمی‌شود.

همتی تاکید کرد: روند مداخله در بازار طی سال‌های گذشته تغییر کرده و مداخله در بازار متشکل ارزی و توسط خود صادرکنندگان انجام می‌شود. همانطور که امروز بانک مرکزی حتی یک دلار هم ارز در بازار عرضه نکرده، اما ارزهای عرضه شده در بازار متشکل متقاضی نداشته که نشان می‌دهد دلار پتانسیل پایین رفتن زیر 20 هزار تومان را هم دارد. رییس کل بانک مرکزی در ادامه همچنین درباره آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در برخی کشورها نیز گفت: خبرها مثبت و فرآیند کار نسبت به گذشته پیشرفت داشته است، اما زمانی که اطلاعات دقیق‌تر شد، وضعیت را اعلام خواهیم کرد.

همتی با بیان اینکه مشکلی در تامین ارز واکسن کرونا نداریم، تصریح کرد: به دستور رییس‌جمهوری تامین و تهیه واکسن جزو اولویت‌های کاری قرار گرفته است. ما نیز اعلام کردیم که در حال حاضر تا یک میلیارد دلار برای واکسن در نظر گرفته‌ایم و اقداماتی در دستور کار داریم که براین اساس 9 میلیون دوز طی یک ماه آینده به کشور ارسال خواهد شد؛ خرداد ماه نیز بخش دوم واکسن از سبد کوواکس وارد می‌شود که به‌طور کلی هزینه خرید آن 178 میلیون دلار بود و بخش اول پرداخت شده و بخش دوم نیز مانده است. همچنین خریدهایی از روسیه داشتیم که بخشی از ارز مورد نیاز را حواله کردیم و بخش دیگری نیز به زودی حواله خواهد شد.

رییس کل بانک مرکزی در ادامه همچنین از تامین 2 میلیارد دلار برای کالاهای اساسی و دارو خبر داد و گفت: امسال در کمتر از دو ماه 1.5 میلیارد دلار برای نهاده‌های دامی و محصولات کشاورزی و 500 میلیون دلار نیز برای دارو و تجهیزات پزشکی تامین کردیم که البته 2 میلیارد دلار هم در نیما تامین شده است.

همتی در واکنش به این پرسش که این منابع چطور تامین شده است؟ پاسخ داد: ما 3 سال است که در جنگ اقتصادی محکم ایستاده‌ایم و منابع ارزی مورد نیاز کشور را تامین کرده‌ایم و طبیعتا در این شرایط نمی‌توان جزییات و نحوه تامین را اعلام کرد، همانطور که در جنگ نظامی اطلاعات و جزییاتی منتشر نمی‌شود و موارد محرمانه‌ای وجود دارد.

وی با تاکید براینکه شرایط ارزی کشور بهتر شده و بهتر هم خواهد شد، گفت: درباره تامین ارز و بازار ارز مطمئن باشید سیاسی برخورد نکرده و نمی‌کنم و در راستای منافع اقتصادی عمل خواهیم کرد. رییس کل بانک مرکزی در رابطه با بحث بورس و نشست سران سه قوه که برخی از آنها به بانک‌ها برمی‌گشت و درباره استقبال بانک‌ها از این تصمیم نیز افزود: بانک‌ها علاقه‌مند هستند که به بورس کمک کنند و حتما این کار را انجام خواهند داد.

وی افزود: در این مساله چند تصمیم مهم وجود دارد که انتشار اوراق توسط سازمان بورس که با تضمین دولت انجام می‌شود، مقداری از مالیات و کارمزدهایی که دریافت می‌شد به صندوق برخواهد گشت. پیش از این هم مخالفتی برای وام به کارگزاری نکرده بودیم و با انجام این کار با وجود بخشنامه‌هایی مخالفت نشد، ولی امسال اعلام شد که به شرکت‌های سرمایه‌گذاری که قبلا ممنوع بود، وام دهند. در مورد 200 میلیون دلار صندوق هم خرد خرد به فروش خواهد رسید، اما اشکال این است که تقاضای ارز کم شده، اما انشاالله به فروش می‌رسانیم. همین امروز هم صحبت شد که بخش اول آن در صورت فروش در طی یک یا دو روز آینده به صندوق تثبیت ریخته شود.

رییس کل بانک مرکزی در خصوص مبلغ آن نیز گفت: مبلغ را نمی‌دانم، ولی باید تدریجا به فروش برسد زیرا امسال از انجام تسعیر منع شدیم و این نظر رهبر معظم انقلاب است و از ایشان تشکر می‌کنم که همواره حمایت کردند از مسائلی که مایل به انجام آن هستیم تا جلوی رشد نقدینگی گرفته شود. ارزهای مختلف در اختیارمان قرار می‌گیرد که انشاالله در بازار به فروش برسانیم و ریال آن را وارد صندوق کنیم. امروز هم تصمیماتی در بورس گرفته‌اند، این موارد حتما کمک می‌کند و چنانچه مقداری اعتماد به این مجموعه بازگردد، وضع بورس بهترخواهد شد. همتی همچنین در رابطه با بدهکاری دولت به بانک مرکزییا بانک مرکزی به دولت و اظهارنظر رییس سازمان برنامه و بودجه در این رابطه که بانک مرکزی را بدهکار دانسته، افزود: حتما (رییس سازمان برنامه و بودجه) شوخی کردند.

دولت به بانک مرکزی بدهکار است و بانک مرکزی در دو سال گذشته 13 میلیارد دلار ارز بابت خرید کالای اساسی به دولت داده است، رهبر معظم انقلاب هم فرمودند، بدهی دولت به بانک مرکزی باید در مدت سه سال پرداخت شود و در ترازنامه بانک مرکزی هم بیش از 100 هزار میلیارد تومان از دولت طلب داریم که مربوط به این دولت هم نیست از دولت‌های گذشته باقی مانده است. قبلا هم مطرح کردم هر موقع بانک مرکزی به دولت بدهکار شد، حکمرانی اقتصادی درست شده یعنی دولت دست به سرمایه‌گذاری زده است.

در این زمینه کارشناسان اقتصادی معتقدند که بانک مرکزی باید در ماه‌های آینده علامت‌های واقعی از اقتصاد را ارایه دهد و نباید به خاطر ایجاد یک خاطره از قیمت پایین در ذهن مردم، قیمت‌ها را به صورت مصنوعی کاهش دهد و نرخ ارز غیر واقعی باشد. هر چند که بازگشت امریکا به برجام موجب آزادسازی منابع ارزی کشور خواهد شد اما قبل از تحقق آن، نباید این انتظار پیش خور شده و یک انتظار غیرواقعی ایجاد نماید. ضمن اینکه فشار وارد شده بر مردم و تولید و صادرات، باید به تدریج تعدیل شود و اقتصاد همان‌طور که نباید تحت تاثیر تورم بالا و نوسان افزایش قیمت دلار باشد نباید تحت تاثیر نوسان و کاهش شدید قیمت دلار باشد.

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
اخبار از پلیکان

دیدگاه تان را بنویسید

اخبار روز سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    خواندنی ها