نوعی پلاستیک جدید گیاهی که با الهام از تار عنکبوت ساخته شده است

اعتمادآنلاین| مژده اصغرزاده- پلاستیک کارایی زیادی در زندگی ما دارد و توانسته فواید بسیاری برای جامعه مدرن داشته باشد؛ اما تولید بیش‌ از حد آن در چند دهه گذشته موجب ایجاد آلودگی‌های جدی محیط‌زیستی شده است.

به گزارش اعتمادآنلاین ، به نقل از «The Conversation»، تنها بسته‌بندی اشیا باعث تولید 46 درصد از 340 میلیون تن زباله‌ای بود که در سال 2018 در جهان تولید شد. گرچه بازیافت زباله در سال‌های اخیر افزایش یافته، بیشتر پلاستیک‌ها یکبارمصرف، غیرقابل بازیافت و تجدیدناپذیرند.

تقاضا برای غذا تا سال 2050 حدود 2 برابر خواهد شد. احتمالاً این افزایش تقاضا موجب افزایش دورریز غذا و جعبه‌های پلاستیکی آنها خواهد شد و کشورهای فقیر برای مدیریت پسماند تحت فشار قرار خواهند گرفت. ما برای مقابله با این مشکلات محیط‌زیستی به مواد پایدارتری احتیاج داریم تا بتوانیم آنها را بازیافت یا تجزیه کنیم. در سال‌های اخیر استفاده از پلاستیک‌های گیاهی افزایش پیدا کرده، اما بسیاری از این مواد تنها در فرایندهای صنعتی قابل بازیافت‌اند و در خانه نمی‌توان تجزیه‌شان کرد. در حال حاضر محققان در دانشگاه کمبریج روشی برای تولید پلاستیک از پروتئین‌های گیاهی پایدار پیدا کرده‌اند. این روش با الهام گرفتن از ابریشم عنکبوت کشف شده و فراورده حاصل شبیه پلاستیک‌های عادی است، اما در خانه تجزیه می‌شود.

انواع پلاستیک

پلاستیک‌های مصنوعی و تجزیه‌ناپذیر که معمولاً برای بسته‌بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند پلی‌اتیلن ترفتالات (PET)، پلی‌استیرن (PS) و کریستالین پلی‌اتیلن ترفتالات (CPET) هستند. برای دفع پلی‌اتیلن ترفتالات چند روش بازیافت مکانیکی و شیمیایی وجود دارد؛ اما بیشتر پلاستیک‌ها در جهان به محل جمع‌آوری زباله‌ها فرستاده می‌شوند. این بدان معناست که این پلاستیک‌ها همچنان می‌توانند تا سال‌های سال زیست‌بوم را آلوده کنند. ساخت پلاستیک انرژی زیادی مصرف می‌کند و وقتی این مواد دور ریخته شوند آسیب‌هایی چون گرم شدن زمین، انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی آب‌ها به بار می‌آورند. از سوی دیگر پلاستیک‌های گیاهی قابل تجزیه‌ای چون پلی‌لاکتیک اسید (PLA)، پلی‌بوتیلن سوکسینات (BPS)، پلی‌کاپرولاکتون (PCL) و پلی‌هیدروکسی‌آلکانوت (PHA) وجود دارند که بیش از پلیمرهای تجدیدناپذیر دوستدار محیط‌زیست‌اند.

مواد جدید

در تحقیقات جدید پتانسیل استفاده از پلیمر تجدیدپذیر و تجزیه‌پذیرمثل پروتئین سویا برای ساخت ماده‌ای جدید که بتواند جانشین دیگر پلاستیک‌های گیاهی باشد مورد بررسی قرار گرفت. محققان پلاستیکی گیاهی تولید و نانوذرات را به آن اضافه کردند. این نانوذرات کوچک‌تر از یک میلیونم متر است. این مواد در سطح مولکولی شبیه ابریشم عنکبوت است. محققان آن را «تار عنکبوت گیاهی» نام‌گذاری کرده‌اند.

این تیم تحقیقاتی ویژگی‌های مختلف این ماده مثل خاصیت بازدارندگی و جذب رطوبت را ارزیابی کردند. با ساخت این نوع پلاستیک که سازگار با محیط‌زیست و ساخته‌شده از مواد پایدار است می‌توان به میزان قابل توجهی در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرد. همین مساله یکی از جالب‌‌ترین قسمت‌های این مطالعه به شمار می‌رود.

این ماده جدید می‌تواند به بعضی از مشکلاتی که در نتیجه آلودگی‌های پلاستیکی برای محیط‌زیست پدید آمده کمک بزرگی کند و با معرفی ماده‌ای که از منابع تجدیدپذیر و با ویژگی‌های تقویت‌شده برای کابردهای مهندسی به ویژه بسته‌بندی مواد مناسب است برای محیط‌زیست سودمند باشد. این پژوهش می‌تواند با استفاده از منابع طبیعی و صرف انرژی کمتر به تولید مواد برای بسته‌بندی و همچنین کاهش دورریز پلاستیک کمک کنند.