چالش امروز بورس حاکمیت اقتصاد دستوری است

اعتمادآنلاین| محمدعلی دهقان‌دهنوی روز گذشته در نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در واکنش به اظهارات اعضای اتاق بازرگانی مبنی بر حبابی بودن بازار سرمایه اظهار کرد: مکررا از واژه حباب درباره بورس استفاده می‌شود و دوستان دایم اشاره می‌کنند که حباب بورس تخلیه شد یا نشد.

به گزارش انتخاب، حتی زمانی که شاخص بورس روی 200 هزار واحد بود، دوستان نسبت به وجود حباب هشدار می‌دادند و ‌اکنون که شاخص روی یک میلیون و 200 هزار واحد ایستاده و نسبت به آن دوره 4برابر افزایش یافته باز هم از واژه حباب استفاده می‌شود که درست نیست. دهقان‌دهنوی در بخش دیگری از سخنانش در اتاق بازرگانی گفت: اگر سال گذشته در انتخابات امریکا ترامپ رای می‌آورد و سیاست فشار حداکثری را دنبال می‌کرد امروز می‌گفتید ‌ای کاش وقتی شاخص دو میلیون بود، سهام می‌خریدیم تا ارزش دارایی‌های‌مان نمی‌ریخت. البته اینکه اقتصاد ما وابسته به مسائلی همچون انتخابات امریکا است خوب نیست اما واقعیت است.

بازارهای مالی همواره با فراز و فرود مواجهند

پیمان مولوی اقتصاددان معتقد است؛ بازارهای مالی همواره با فراز و فرود مواجه هستند و اگر بین قیمت ذاتی و قیمتی که روی تابلو درج شده، فاصله‌ای وجود داشته باشد به این فاصله حباب قیمتی گفته می‌شود.او در این باره به «اعتماد» گفت: آنچه در سال1399 رخ داد هر چند از نظر عده‌ای حباب محسوب نمی‌شود اما باید گفت مجموعه اقتصاد ایران که همواره با تورم همراه بوده خود یک حباب بزرگ است. این اقتصاددان با بیان اینکه 50 درصد تورم در اقتصاد خود باعث حباب می‌شود، افزود: نقدینگی در 8 سال گذشته 650 درصد رشد داشته و اینکه برخی می‌گویند بورس ما حباب ندارد، آدرس غلط دادن است زیرا به اعتقاد من حباب درکسری بودجه است و در مجموع حباب در اقتصاد ایران موج می‌زند و همه بازارها هم خود را با این عدد هماهنگ می‌کنند. مولوی تصریح کرد: اگر در هر جای دنیا هم مسوولان به مردم وعده آینده روشن از سرمایه‌گذاری در یک بازار مالی را بدهند ممکن است همین اتفاقی که در کشور شاهد بودیم‌، رخ دهد و نتیجه و خروجی آن هم همین نتیجه‌ای باشد که ما الان شاهد آن هستیم.

به جای شاخص‌سازی واقعیت‌ها را بگویید

این اقتصاددان خاطرنشان کرد: از رییس سازمان بورس اوراق بهادار انتظار می‌رود تا به جای شاخص‌سازی در بورس واقعیت‌ها را به مردم بگوید و اتفاقی که زمان عبدالناصر همتی در بانک مرکزی افتاد از گزارشاتی که خلاف واقع ارایه شد تا گزارشاتی که اصلا ارایه نشد و درکارنامه او ثبت شد تکرار نشود. این اقتصاددان با بیان اینکه مشکل بورس امروز حاکمیت اقتصاد دستوری برآن است، افزود: نرخ بهره، رشد تورم و آینده اقتصاد و نرخ دلار در این شرایط قابل پیش‌بینی نیست این در حالی است که همه این عوامل روی بورس ما تاثیرگذار است. او ادامه داد: اگر مردم وارد بازاری شوند که دارای محدودیت تقاضاست از بازار خودرو گرفته تا بازار مسکن، موبایل و بازار سرمایه شاهد افزایش ارزش قیمت روی تابلوی قیمت‌ها نسبت به قیمت ذاتی آن می‌شویم اما واقعیت این است که باید دید قیمت ذاتی را چه کسی تعیین می‌کند.

از حباب گل لاله هلندی تا حباب دات کام

مولوی تصریح کرد: بسیاری از افراد همواره تاکید می‌کنند که بازار سرمایه واقعی نیست و این‌ طور به نظر می‌رسد که بازارهای دیگر واقعی هستند اما باید گفت موضوع حباب در همه دنیا و در تمامی بازارها وجود دارد از حباب دات کام و حباب گل لاله هلندی گرفته تا بحران سال 2008 این موضوع در دنیا تجربه شد. او ادامه داد: اینکه گفته شده نرخ دلار روی بورس تاثیرگذار است چندان درست نیست زیرا همگرایی دلار و بورس به این سرعت و در بازه زمانی کوتاه رخ نمی‌دهد و آنچه باعث شد بازار سرمایه ورود این حجم از نقدینگی را ببیند این بود که هر مسوولی از راه رسید در خصوص ارزش این بازار و بدون ریسک بودن این بازار سخنرانی کرد و نتیجه این شد که دیدیم و بسیاری از مردم پس‌اندازهای خود را وارد این بازار پر ریسک کردند و در خصوص پرریسک بودن این بازارکمتر کسی گوشزد کرد.

شور اقتصاد ذی‌نفعان درآمده است

او افزود: پس از آن شاهد بودیم که تصمیم بر آن شد تا دامنه نوسان گذاشته شود و در عرض کمتر از یک تا دو روز بازار تخلیه شد. مولوی در مورد تاثیر نرخ بهره بانکی بر بازار سرمایه نیز خاطرنشان کرد: در ایران دیگر شور اقتصاد ذی‌نفعان درآمده و هر ذی‌نفعی رویکرد خود را دارد یعنی گروه بانکی به دنبال افزایش نرخ بهره هستند وگروه دیگر در بازار سرمایه به دنبال کاهش نرخ بهره‌اند و واقعیت این است که در این اقتصاد بی‌سرو سامان هنوز نتوانسته‌ایم یک سیاست‌گذاری پولی و مالی درست تدوین کنیم که هر دوی اینها را با هم تعیین کنیم که یکی باعث نابودی دیگری نشود این در حالی است که موضوع درکشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه دیگر حل شده که هر دوی بازارها (سرمایه و پولی) مهم هستند و هرکدام کارکرد خود را دارند اما به دلیل اینکه اقتصاد ما اقتصاد ذی‌نفعان است و در ظاهر فلاشر سمت راست را می‌زنند اما می‌پیچند سمت چپ یا بالاعکس.

ما شاهد چنین شرایط دوگانه‌ای هستیم. این روزها به نظر می‌رسد در جا زدن‌های بازار سرمایه، فعالان این بازار را چشم‌انتظار روزهای پررونق بورس در سال‌های قبل گذاشته است. بازار سرمایه در چند ماه اخیر ریزش‌های سنگینی را تجربه کرده و هر چند قیمت‌ها برای خرید جذاب شده اما نکته اینجاست که رونق بازار سرمایه درگرو مثبت شدن فضای بازار و هجوم سرمایه‌گذاران برای خرید سهام و تشکیل صف‌های خرید است این در حالی است که در حال حاضر بسیاری از سرمایه‌گذاران در انتظار تعیین‌تکلیف نتیجه انتخابات وکاهش ابهامات در فضای سیاسی و اقتصادی کشور هستند و برخی معتقدند احتمالا پس از انتخابات بازار رشد کوتاه‌مدتی خواهد داشت که این رشد می‌تواند تا چند ماهی ادامه داشته باشد و با تغییرکامل تیم اقتصادی دولت و جابه‌جایی وزرا سیاست‌ها نیز تغییر کند.