مجید ابهری، آسیب‌شناس:
ناامنی زنان در معابر صرفا شامل مزاحمت‌های کلامی نمی‌شود / نواب و هرندی در تهران هنوز ناامن هستند
یک آسیب‌شناس گفت: ناامنی زنان در معابر صرفا شامل مزاحمت‌های کلامی نمی‌شود و خلوتی کوچه، تجمع معتادان و نبود روشنایی کافی، عواملی هستند که فضا را برای زنان ناامن می‌کند. در این بین برای بهبود شرایط، اغلب، همه نگاه‌ها به سمت شهرداری است
اعتمادآنلاین| تهران مثل اغلب کلانشهرهای دنیا، همه‌‌چیز را یکجا در خود دارد؛ هم مثبت‌‌ها و هم منفی‌ها را. بزرگ‌بودن شهر از یک‌سو و جمع‌شدن طیف‌های مختلفی از افراد با رفتارها و فرهنگ‌های متفاوت از سوی دیگر، باعث می‌شود که چنین شاخصه‌‌ای در کلانشهرها دیده شود. مثل موضوع امنیت در محله‌های پایتخت ایران. آنچنان که اگرچه یک محله امنیت بالایی دارد اما محله‌ای در نقطه‌ای دیگر از شهر، انواع ناامنی را در خود جای داده است. البته که به قول مجید ابهری، آسیب‌شناس و رفتارشناس‌اجتماعی، امنیت یک موضوع نسبی است و به‌طور قطع به یقین نمی‌توان گفت مثلا محله‌ای امنیتش پایین یا بالاست.
به گزارش همشهری، او می‌گوید: «ممکن است در بالای شهر چند حادثه دلخراش برای شهروندان از سوی خلافکاران رخ دهد که نمونه‌اش در پایین‌شهر کمتر اتفاق بیفتد. اما با این حال، می‌توان گفت که برخی محله‌ها جرم‌خیزتر هستند.»
ابهری در پاسخ به اینکه چرا یک محله جرم‌خیز می‌شود؟ می‌گوید: «یکی از دلایل اصلی به مردمی که در محله سکونت دارند و فرهنگ غالب آنجا برمی‌گردد. مثلا در محله‌ای که شهروندانش اصالت دارند و قدیمی‌ها همچنان ساکن هستند، میزان جرم پایین‌تر است و امنیت بالاتر. در واقع این موضوع را می‌توان به حس تعلق به محله هم ارتباط داد. جایی که رضایت از محله به‌خاطر ماندگاری همسایه‌های قدیمی و امکانات موجود بیشتر است، گلایه‌ها از ناامنی نیز به‌خصوص از طرف زنان کمتر صورت می‌گیرد.»
صحبت‌های ابهری در حالی است که برخی معتقدند همین که زن باشی کافی است تا با مشکلات ناامنی در همه جای شهر مواجه شد. به‌ویژه اگر هوا تاریک شود و عابر دیگری هم در آنجا نباشد، احساس ترس و اضطراب در بانوان دوچندان می‌شود؛ حسی که با از بین بردن عناصر خاصی مثل نقاط تاریک و مخفی و در عوض افزایش روشنایی کم‌رنگ‌تر خواهد شد.
نکته اینجاست که ناامنی زنان در معابر صرفا شامل مزاحمت‌های کلامی نمی‌شود و خلوتی کوچه، تجمع معتادان و نبود روشنایی کافی، عواملی هستند که فضا را برای زنان ناامن می‌کند. در این بین برای بهبود شرایط، اغلب، همه نگاه‌ها به سمت شهرداری است؛ درصورتی که تامین امنیت به‌عهده نیروی انتظامی است و صرفا احساس امنیت را از منظر فرهنگی و اجتماعی، شهرداری می‌تواند مرتفع کند. در حالی که برخی از محله‌های جنوب شهر تهران به معضلات ناامنی برای زنان معروف‌تر هستند اما در شمالی‌ترین خیابان‌ها نیز مشابه این مسائل در جریان است.
با همه این تفاسیر محلات نواب، هرندی و شوش به‌دلیل تجمع معتادان، نبود روشنایی کافی، دزدی و کیف‌قاپی، در ذهن عموم معابر ناامن‌تری جا افتاده‌اند. به همین‌خاطر مدیریت شهری، طی 2سال گذشته با تمرکز روی چند محله مناطق مرکزی، سعی کرده تا ابتدا عواملی را که باعث کاهش امنیت برای زنان می‌شود، پیدا کرده و سپس به رفع این عوامل و ارتقای سطح امنیت محله اقدام کند. در این راستا برای فاز نخست محله‌های نواب، هرندی و شوش انتخاب شدند.
حالا خبر می‌رسد که فاز دوم برای بررسی نتایج اقدامات صورت‌گرفته، آغاز شده است. از سوی دیگر، زهرا نژادبهرام، عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران تأکید می‌کند که خود زنان نیز برای معرفی محدوده‌های ناایمن باید فعال‌تر شوند. او که پایه‌گذار طرح‌های افزایش ایمنی زنان در شهر طی این دوره مدیریت شهری بوده است، می‌گوید: «کد4 سامانه137 برای همین موضوع راه‌اندازی شده؛ چراکه به موضوع امنیت زنان اختصاص یافته و همانطور که شهروندان می‌توانند طی تماس با این سامانه مشکلات شهری را اعلام کنند، می‌توانند وجود ناامنی در هر قسمت از شهر را هم ثبت کنند؛ شهرداری تا حد ممکن برای رفع اشکالاتی که موجب بروز احساس ناامنی در زنان می‌شود، ازجمله محصور‌کردن فضاهای بی‌دفاع، رفع تاریکی در پارک‌ها یا معابری که در اختیار شهرداری است، اقدام می‌کند.»
نواب و هرندی هنوز ناامن هستند
با وجود تلاش‌های بسیار و اقدامات صورت‌گرفته در محله گذر پشت‌نواب، هنوز هم برخی از این معابر برای زنان از امنیت کافی برخوردار نیستند. تا پیش از این، اگر این محله دچار شب‌مردگی شده بود، هم‌اکنون و با روند گرم‌شدن هوا، روزمردگی هم در آنها اتفاق افتاده است. زنان از کیف‌قاپی و مشکلاتی که پشت واحدهای تجاری حاشیه بزرگراه نواب اتفاق می‌افتد، ناراضی هستند و تجمع معتادان در پارک‌ها سبب احساس ناامنی آنان می‌شود.
با وجود اینکه گذر پشت بزرگراه نواب از مناطقی بود که سال گذشته امن‌سازی آن به‌صورت پایلوت صورت گرفت، اما خلوتی این منطقه کماکان باعث ناامنی می‌شود. اکرم حسینی، بانوی میانسال از اهالی نواب می‌گوید: «در این محدوده همواره شاهد جرائمی چون کیف‌قاپی و سرقت و حتی برخی رفتارهای نابهنجاری هستیم. به هر حال، حضور کمرنگ مأموران این محدوده را به مکان امن خلافکاران تبدیل کرده است. هر‌چند شهرداری در ماه‌های اخیر اقداماتی برای کاهش آسیب‌ها انجام داده و این موضوع تأثیر مثبت داشته است.»
او در ادامه پیشنهادی ارائه می‌دهد و می‌گوید: «هرجا که تردد زیاد باشد خلافکاران فرصتی برای رفتارهای نادرست خود نخواهند داشت بنابراین ایجاد امکانات رفاهی برای حضور شهروندان در معابر می‌تواند تأثیرگذار باشد و بهتر است شهرداری به این موضوع بیشتر توجه کند.»
مسائلی که امنیت زنان در محله‌ها را تهدید می‌کند، متفاوت است و از این‌رو نمی‌توان نسخه واحدی برای رفع این مشکل تجویز کرد. اگرچه خلوتی بیش از حد به جهت افزایش جرائم، منطقه را ناامن می‌کند، اما هر شلوغ‌بودنی هم خوب نیست. در محله هرندی رفع مشکلات نتیجه‌ای نخواهند داشت چراکه کلونی کارتن‌خواب‌ها و معتادان است و زنان هم از این موضوع رنج می‌برند.
شهناز رحیمی ساکن محله هرندی می‌گوید: «شهرداری کارهای خوبی مانند ساخت بوستان و مناسب‌سازی پیاده‌روها و رنگ‌آمیزی کوچه‌ها و دیوارها را انجام داده، اما وجود معتادان و کارتن‌خواب‌ها اجازه نمی‌دهد ساکنان احساس آرامش و امنیت کنند. بوستان‌های شوش و باغ زندگی با وجود اینکه محصور شده‌اند اما بیش از خانواده‌ها، معتادان در آنها حضور دارند و از این‌رو مکان‌های تفریحی امنی نیستند. بنابراین تامین روشنایی و رنگ‌آمیزی و به‌طور کلی زیباسازی محله نمی‌تواند به تنهایی امنیت ساکنان به‌ویژه زنان و کودکان را فراهم کند.»
یوسفآباد نگین امنیت پایتخت
یوسفآباد همچون هرندی و شوش از محلات قدیمی شهر تهران است. تنها وجه اشتراک این محلات شاید قدیمی‌بودن آنها باشد اما تعلق خاطر و احساس امنیتی که میان اهالی یوسفآباد وجود دارد، در میان محلات شهر تهران مثال‌زدنی است. جمشید رحمانی‌پناه، شورایار یوسفآباد که تاریخ محله‌شان را به‌خوبی می‌داند و نسل به نسل در این محله زندگی کرده‌اند، می‌گوید: «این محله به بومی‌بودن و اصیل‌بودن آن شهرت دارد که جمعیت ساکن آن‌را اغلب سالمندان تشکیل می‌دهند. یوسفآباد در دهه30 توسط سازمان برنامه و بودجه بلوک‌بندی شد و به کارکنان سازمان‌های دولتی تعلق یافت. بر همین اساس اهالی آن عموما افرادی مذهبی و متدین هستند و گواه این مسئله تعداد مساجد و هیئت‌ها و حسینیه‌های یوسفآباد است.»
احساس تعلق خاطر ساکنان یوسفآباد سرآمد سایر محلات است. رحمانی‌پناه می‌گوید: «از آنجایی که اهالی این منطقه سال‌هاست در آن زندگی می‌کنند اغلب یکدیگر را می‌شناسند و به همین جهت در آن احساس امنیت زیادی دارند. این نکته درباره زنان نیز صدق می‌کند، چراکه اهالی به حقوق شهروندی خود و دیگران واقف بوده و به آن احترام می‌گذارند. مهاجران به این محله نیز اغلب در پی یافتن آرامش و آسایش در اینجا مستقر شده‌اند.»
به‌گفته این شورایار، اندک ناامیدی کنونی شهروندان یوسفآباد و مهاجرت آنان از این محله، به خاطرافزایش ساختمان‌های اداری در این منطقه است.
دیدگاه تان را بنویسید