القاعده در افغانستان پشت سر طالبان قدم برمی‌دارد

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- مساله خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان که در دوره اوباما مطرح و در دوره ترامپ به مذاکره با طالبان منجر شده بود در دوره بایدن جنبه عملیاتی پیدا کرد.

بر اساس توافقی که بین رئیس‌جمهور سابق آمریکا و گروه طالبان، بدون حضور دولت مرکزی افغانستان، انجام پذیرفت، واشینگتن متعهد به خارج کردن تمامی نظامیان خود از این کشور شده و در مقابل طالبان نیز قول داده است از حجم خشونت خود در افغانستان بکاهد.

مفاد این توافق در ظاهر ساده به نظر می‌رسد، اما در ازای خروج نیروهای آمریکایی و تسلیم پایگاه‌های این کشور به دولت افغانستان به هیچ وجه حجم خشونت‌ها در این کشور به ویژه در سایه آغاز دوباره‌ی کشورگشایی طالبان کاهش نیافته است.

گرچه رئیس‌جمهور آمریکا با صدور این فرمان به تلفات مستمر نظامیان آمریکایی در خاک افغانستان پایان داد تا هزینه‌ای بیشتر از سه هزار و 400 کشته و یک تریلیون دلار پرداخت نشود، با این حال تصور نمی‌شود با خروج این نیروها، که دست‌کم باید 10 سال پیش به انجام می‌رسید، افغانستان روی آرامش و امنیت را ببیند.

افغانستان که از اوایل دهه 80 میلادی تاکنون چیزی به نام آرامش را تجربه نکرده در مقابل سناریوهایی قرار گرفته است که بد و بدتر بودن ساده‌ترین توصیف در مورد آنهاست.

شاید بدترین سناریو شعله‌ور شدن دوباره‌ی جنگ داخلی در این کشور است، حال آنکه سلطه طالبان بر افغانستان یک فاجعه برای مردم این کشور به شمار می‌رود و اعمال حاکمیت دولت مرکزی هم می‌تواند به معنای ادامه جنگ و درگیری در این کشور باشد.

شبه‌نظامیان طالبان امروز سودای حکومت بر تمام افغانستان و بردن این کشور به زیر سلطه امیرالمومنین را دارند، در حالی که با کاهش حاکمیت دولت مرکزی بر اثر حملات گروه طالبان، شاهد قدرت گرفتن مجدد جریان‌های سلفی تکفیری همچون گروه دولت اسلامی در خراسان (شاخه افغانستان داعش) و تکاپوی شدید گروه القاعده برای عرض اندام نظامی و مسلحانه در این کشور هستیم.

بسیار نگران‌کننده و وحشتناک است که گروه القاعده که حملات 11 سپتامبر را از داخل افغانستان برنامه‌ریزی و هدایت کرده بود، دوباره در افغانستان در حال قدرت گرفتن است.

همچنین پذیریش این واقعیت که به هر روی گروه القاعده در دوره‌ای مرتکب حملات 11 سپتامبر شد و جهان را تحت تاثیر خود قرار داد که گروه طالبان بر افغانستان حکومت می‌کرد. این واقعیت در کنار همسویی عقیدتی و آبشخور مشترک‌‌ ایدئولوژیکی هر 2 ساختار این چراغ خطر را برای صاحب‌نظران روشن می‌کند که احتمال تکرار همان سناریو همچنان پابرجاست.

بی‌تردید حتی اگر جنگ داخلی‌ هم درنگیرد، هر جا گروه طالبان حاکمیت سرزمینی پیدا کند اندیشه‌های سلفی افراطی‌اش را با خود خواهد برد و به تبع آن بستر فعالیت گروه‌هایی همچون گروه القاعده را که رویکردهای سلفی دارند نیز فراهم خواهد کرد.

به زعم کارشناسان، امروز القاعده قدم به قدم پشت سر طالبان در حال پیشروی محسوس و نامحسوس در افغانستان است و به طور حتم در صورت ادامه این روند، بار دیگر القاعده به صدر اخبار جهان بازخواهد گشت.