حمله روزنامه دانشگاه آزاد به یک دانشگاه غیرانتفاعی؛ ماجرا چیست و هدف این هجمه، چه کسی است؟

اعتمادآنلاین| در روزهایی که با افزایش تعداد دانشگاه های کشور، صرف رفتن به دانشگاه، دیگر اهمیت دهه های گذشته خود را از دست داده، و عمده رقابت میان کیفیت دانشگاه ها و خدماتی است که در جهت ارتقای علمی کشور ارائه می دهند، یکی از دانشگاه های موفق در سال های اخیر که توانسته نظر مساعد بسیاری از دانشگاهیان و صاحبان دانش را جلب کند، مورد حمله یک روزنامه قرار گرفته است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید، دانشگاه غیرانتفاعی خاتم در سال 75 با تلاش جمعی از اساتید ازجمله آیت الله رضوانی، عضو فقهای شورای نگهبان (نه عضو حقوقدان به گفته آن روزنامه) و عیسی خیر حبیب‌الهی، عضو هیات‌علمی دانشگاه صنعتی شریف تاسیس شد، اما به‌دلیل وجود مشکلاتی در سال‌های 85 تا 90 پذیرش دانشجو نداشت. این روند در سال 91 با حمایت بانک پاسارگاد تغییر کرد و این دانشگاه توانست از سال تحصیلی 92-91 مجددا دانشجو پذیرش کند.

دانشگاه خاتم در حوزه های اقتصادی و صنعتی، به دلیل حضور برخی چهرهای علمی مشهور و نیز خدمات ویژه آن در سال های اخیر به نامی مشهور در میان دانشگاهیان تبدیل شده است. با این وجود اخیرا یکی از روزنامه ها، در گزارشی تلاش کرده تا عملکرد این دانشگاه را زیر سوال ببرد.

جالب اینجاست که روزنامه مذکور یعنی «ف»، خود به طور رسمی متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی است.

چند نکته به عنوان ایرادهای دانشگاه خاتم عنوان شده است. آنچه روزنامه متعلق به دانشگاه آزاد از آن به عنوان ایرادهای دانشگاه خاتم نام برده را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

این موسسه غیرانتفاعی به جای تامین نیروی انسانی ماهر، نیروی انسانی خاص تامین می کند!
دانشگاه رشته‌هایی مانند برق، فلسفه، مهندسی صنایع و مهندسی عمران راه اندازی کرده که هیچ‌گونه ارتباطی بین این رشته‌ها و ماموریت دانشگاه وجود ندارد!
حضور افراد مشهور در میان اعضای هیات‌موسس و هیات‌مدیره دانشگاه، این شائبه را به وجود می آورد که جریان های خاص در این دانشگاه حضور دارند!
دانشگاه به اساتید خود 15 میلیون تومان حقوق می دهد!
دانشگاه از رتبه های یک تا 50 کنکور شهریه نمی گیرد و 600 هزار تومان نیز ماهیانه به آنها پرداخت می کند!
ورود سازمان‌های مختلف غیرتخصصی به عرصه آموزش مفید نخواهد بود!

این گزارش از کجا آب می‌خورد؟

نکته اول در مورد این گزارش، آن است که در یک روزنامه متعلق به دانشگاه آزاد منتشر شده. روزنامه ف، ظاهرا به دانشگاه خاتم پرداخته اما گویا هدف اصلی آن بانک پاسارگاد است؛ چنانچه تلاش دارد خرج کرد این بانک در دانشگاه مذکور را ابهام آمیز و مرموز قلمداد کند. نکته قابل تامل اینکه در روزهای گذشته نیز همین روزنامه، چند گزارش علیه بانک پاسارگاد منتشر کرده بود. از جمله مطلبی با عنوان «بانکی که 80 درصد وام ها را به خودش داد» که در آن مدعی شد که بانک مذکور 80 درصد وام ها را به خود پرداخت کرده، این در حالی است که لیست هایی که روزنامه دانشگاه آزاد بر اساس آن مدعی این موضوع شده بود، در مواردی حتی شامل وام های ازدواج و کالا می شد که بخشی از بدهی آن بازپرداخت شده و بخشی دیگر هنوز زمان دریافت آن نرسیده بود! بسیاری دیگر نیز به شرکت هایی تعلق گرفته بود که سهامداران آن که مردم عادی هستند از یک میلیون نفر هم فراتر می رود و در واقع هر سودی نصیب آنها شود، به همین مردم می رسد.

تا همین جای کار مشخص است که موضوع، یک دعوای شخصی است نه یک نگاه دلسوزانه به وضعیت دانشگاه های کشور.

حدس زدن هدف نیز دشوار نیست؛ چنانچه بر اساس گزارشی که اخیرا درباره همین موضوع با عنوان، «پشت پرده یک تیتر / باج خواهی شماری از بدهکاران کلان بانکی از یک بانک خصوصی: چرا 80 درصد وام هایتان را به ما ندادید؟!» منتشر کردیم، اطلاعات دریافتی نشان می دهد پشت گزارش قبلی برخی ژن خوب ها و افراد صاحب نفوذ بودند که بدون آنکه واجد شرایط باشند، درخواست وام های کلان از این بانک داشتند که با آن مخالفت شده بود و آنها نیز در مقابل، چنین گزارش هایی را منتشر کردند و حتی صداوسیما نیز احتمالا نادانسته به کمک آنها شتافت.

به نظر می رسد جناب طهرانچی باید پاسخ دهد چطور ممکن است روزنامه تحت مدیریت دانشگاه آزاد ظرف مدت دو هفته چندین مطلب علیه یک دانمشگاه غیرانتفاعی منتشر کند؟

اما چرا ایرادهای این گزارش مضحک به نظر می رسد:

در مورد تربیت نیروی خاص به جای متخصص، احتمالا خود تهیه کنندگان گزارش مذکور نیز توضیح واضحی نداشته باشند. اگر منظور این است که افرادی خاص مثلا آقازاده ها یا سفارش شده ها، در این دانشگاه مشغول شوند تا در نهایت به مناصبی در بانک پاسارگاد برسند، باید پرسید بانک چه نیازی به این دانشگاه دارد تا این افراد را جذب کند؟ اگر چنین قصدی وجود دارد، این افراد می توانند با هر مدرکی از هر دانشگاهی جذب شوند و اتفاقا اگر قصد سوئی در کار باشد، جذب افراد خاص در دانشگاه و سپس مناصب موردنظر خود تردیدبرانگیزتر است و باید دید عقلای (!) دانشگاه آزاد دست به چنین کاری می زند؟

تعداد زیادی دانشگاه با عناوین متعدد در کشور تاسیس شده اند. بر اساس آماری که سال گذشته موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم منتشر کرد، در حال حاضر، 2569 دانشگاه در کشور وجود دارد که از این میان تعداد 530 واحد سهم دانشگاه آزاد بوده، 309 موسسه غیرانتفاعی، 170 مرکز فنی حرفه ای، 466 مرکز پیام نور، 953 واحد علمی کاربردی و 141 دانشگاه دولتی در 31 استان کشور ثبت شده است.

آیا به نظر تهیه کنندگان گزارش، تمام این دانشگاه های غیرانتفاعی که تعداد آنها 309 مورد است، به دنبال تربیت نیروی خاص هستند نه متخصص؟! ایراد دیگر روزنامه دانشگاه آزاد این است که حضور افراد مشهور در میان اعضای هیات‌ رئیسه و هیات‌مدیره دانشگاه، این شائبه را به وجود می آورد که جریان های خاص در این دانشگاه حضور دارند. این روزنامه نام افراد را هم ذکر کرده که از جمله آنها، مصطفی مرسلی نماینده سابق مجلس، علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، آیت‌الله محقق داماد و علی طیب‌نیا وزیر اسبق اقتصاد هستند که نامشان در میان اعضای هیات‌ رئیسه و هیات‌مدیره این دانشگاه دیده می شوند. اما سوال اینجاست که آیا وجود افراد صاحب علم و دانش و شناخته شده در محافل علمی مانند دکتر ملک زاده، دکتر سهراب پور، علی اکبر صالحی و علی طیب نیا، نقطه قوت یک دانشگاه است یا نقطعه ضعف آن؟ اگر فردی مانند علی اکبر صالحی جذب یک دانشگاه شود، آیا به معنای ورود جریان خاصی به آن دانشگاه تفسیر می شود یا افزایش سطح علمی آن؟

حقوق رئیس دانشگاه آزاد چقدر است؟

ایراد دیگر روزنامه دانشگاه آزاد از دانشگاه خاتم این است که دانشگاه به اساتید خود 15 میلیون تومان حقوق می دهد. منبع این خبر را هم « یکی از نشریات دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف» عنوان کرده. البته برای این خبر مستندی ذکر نشده اما اینکه این خبر صحت دارد یا نه، یک موضوع است و اینکه چنین چیزی یک نکته منفی تلقی شود، موضوعی دیگر.

در سالیان گذشته عدم توجه به وضعیت معیشتی اساتید دانشگاه و آموزگاران یکی از بزرگترین دغدغه های دولت ها بوده است. در واقع یکی از ضعف های اصلی نظام آموزشی کشور عدم تامین معیشت معلمان و نیز اساتید دانشگاه عنوان می شد که نتیجه آن، کاهش کیفیت آموزش و در نتیجه کاهش سطح علمی کشور و عدم پیشرفت مطلوب در حوزه های گوناگون بوده است.

حال با فرض درست بودن این موضوع، چرا روزنامه دانشگاه آزاد از حقوق بالا به اساتید ایراد گرفته؟ آن هم در یک دانشگاه خصوصی که نفعی از بیت المال ندارد؟

از سوی دیگر، موضوع رشد علمی و وضعیت آموزش در کشور و حتی وضعیت معلمان بارها در سالیان گذشته به عنوان یکی از دغدغه های رهبری در دولت ها مطرح شده؛ اکنون چگونه است که یک رسانه مدعی ارزش‌مداری، این گونه در جهت عکس دغدغه های رهبری حرکت می کند؟

نکته دیگر اینکه، دانشگاه آزاد که خود 530 واحد دانشگاهی در کشور دارد، چرا چنین شفافیتی به خرج نمی دهد؟ حقوق و کل دریافتی های طهرانچی به عنوان رئیس این دانشگاه چقدر است؟ معاونان دانشگاه چطور؟ البته منظور دریافتی و عایدی واقعی آنهاست نه اینکه لیست اموالی مانند آنچه یکی از کاندیداهای انتخابات 96 در تلویزیون نشان داد و موجبات تمسخر او در شبکه های اجتماعی و محافل عمومی مردم را پدید آورد.‌

ایراد دیگر روزنامه دانشگاه آزاد حتی از این هم مضحک تر است؛ می گوید: دانشگاه از رتبه های یک تا 50 کنکور شهریه نمی گیرد و 600 هزار تومان نیز ماهیانه به آنها پرداخت می کند. اول اینکه بسیاری از دانشگاه ها، برای جذب نخبگان تسهیلاتی قرار می دهند که این موضوع نیز می تواند در همین چارچوب ارزیابی شود. دوم اینکه، مگر اجباری در جذب این افراد وجود دارد؟ این صرفا یک مشوق است که هر فردی که شرایط آن را داشته باشد می تواند بپذیرد یا نپذیرد. سوم اینکه تهیه کنندگان گزارش مذکور، رقم 600 هزار تومان در اوضاع اقتصادی کنونی را چقدر در ذهن خود دیده اند که برای آن نیز جوسازی کرده اند؟ چهارم اینکه بسیاری از نخبگان کشور در سال های اخیر برای ادامه تحصیل یا کار از کشور خارج شده اند و پدیده فرار مغزها همچنان یکی از معضلات کشور به شمار می رود. در این بین، بسیاری از این نخبگان به دلیل فراهم نبودن تحصیل و کار در داخل کشور به مهاجرت تن می دهند و با شرایط ترجیح می دهند در داخل کشور تحصیل و کار کنند. حال اگر دانشگاهی چنین شرایطی را فراهم کند، مستحق تشویق است یا ابهام آفرینی در مورد آن؟ از طرف دیگر اصولا هزینه های تحصیلات تکمیلی برای دانشگاه ها در کشورهای پیشرفته از سوی اسپانسرها تامین می شود. این یک رویه مرسوم است و هدف از آن کاربردی کردن علوم دانشگاهی است و سرمایه انسانی، دانشگاه و صنعت را به هم پیوند می زند.

ایراد دیگر گزارش این است که مدعی است دانشگاه خاتم رشته‌هایی مانند برق، فلسفه، مهندسی صنایع و مهندسی عمران راه اندازی کرده که هیچ‌گونه ارتباطی بین این رشته‌ها و ماموریت دانشگاه وجود ندارد و اینکه ورود سازمان‌های مختلف غیرتخصصی به عرصه آموزش مفید نخواهد بود. این ایراد نیز قابل قبول نیست. اولا اینکه یک بانک حامی یک دانشگاه شود، به معنای ورود سازمانی غیرتخصصی به بحث آموزش نیست و چنانچه در گزارش روزنامه مذکور نیز آمده افراد صاحب نامی در حوزه های مختلف علمی در این دانشگاه حضور دارند. در نتیجه اتهام غیرتخصصی بودن لطیفه ای بیش نیست و حتی اگر کسی اعتقادی به ورود سازمان ها به این موضوعات آموزشی ندارد، بهتر است در مورد منع قانونی آن تلاش کند تا تکلیف 2569 دانشگاه موجود در کشور، یکجا مشخص شود.

در مورد رشته هایی که روزنامه مذکور مدعی است در ماموریت دانشگاه و در واقع به ادعای همین روزنامه بانک پاسارگاد، وجود ندارد نیز اولا باید توجه کرد که این دانشگاه یک دانشگاه غیرانتفاعی است و برخلاف ادعای مطرح شده در گزارش مذکور، لزوما قرار نیست صرفا برای مناصب بانکی، مدیر تربیت کند. در ثانی، بانک پاسارگاد شرکت هایی در حوزه های صنعتی و زیرساختی حمایت میکند و اگرچه هدف دانشگاه خاتم صرفا تربیت نیرو برای این شرکت ها نیست اما این توضیح بدان معناست که وجود یک رشته فنی و صنعتی مغایر با اهداف آن تلقی نمی شود.

از سوی دیگر، وقتی دانشگاهی افرادی فنی و تخصصی در حوزه های گوناگون را جذب خود کرده، چرا باید از توان تخصصی آنها استفاده نکند و این پتانسیل عظیم را از دست بدهد؟

عمر ریاست جناب طهرانچی در دانشگاه آزاد هنوز به یک سال نرسیده است. رسانه متعلق به دانشگاه تحت مدیریت او نیز مشغول سرک کشیدن در دانشگاه های موفق و ایراد اتهامات ناروا برای آنها با انتشار مطالبی علیه این دانشگاه هاست تا بلکه از این راه، ضعف های مدیریتی در همین دوره کوتاه ریاست طهرانچی را از اذهان دور کند. آیا بهتر نیست جناب طهرانچی به جای این امور، یک نظرسنجی از دانشجویان دانشگاه تحت مدیریت خود انجام دهد تا متوجه شود در همین مدت کوتاه، چه انتقادهایی از نحوه مدیریت و عملکرد او وجود دارد؟ یا دست کم پس از 8 ماه گزارشی از اقدامات خود درباره سقوط اتوبوس دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات و حادثه اتوبوس دانشگاه علوم و تحقیقات بدهد و بازتاب آن را افکار عمومی مشاهده کند؟

دانشگاه خاتم یک دانشگاه غیرانتفاعی است و مالنند همه دانشگاه های غیرانتفاعی دیگر از وزارت علوم مجوز فعالیت خود را دریافت کرده است. اینکه دانشگاه آزاد علیه این دانشگاه دست به چنین اقداماتی بزند، این شائبه را تقویت می کند که دانشگاه آزاد قصد دارد خود را در نقش مرجع جا بزند.