همه چیز درباره کریسمس: تاریخچه، آداب و رسوم و ایده‌هایی برای جشن

زهرا تجویدی- کریسمس، یکی از جشن‌های مهم و پرشکوه جهان، هر سال در ۲۵ دسامبر برگزار می‌شود و بازتابی از شادی، همبستگی و عشق میان انسان‌هاست. بر خلاف تصور اکثر ما کریسمس جشن آغاز سال نوی میلادی نیست و پنج روز زودتر از اول ژانویه برگزار می‌شود. اما در بیشتر کشورها از روز کریسمس تا تعطیلات سال نو را ایام کریسمس می‌خوانند. این مناسبت نه تنها در کشورهای مسیحی، بلکه این روزها، در سراسر جهان با آداب و رسوم ویژه‌ای همراه است که آن را به یکی از جذاب‌ترین جشن‌های جهانی تبدیل کرده است. 

تاریخچه کریسمس

کریسمس ریشه در تاریخ و سنت‌های مسیحیت دارد و به عنوان سالروز تولد حضرت عیسی مسیح (ع) شناخته می‌شود. هرچند تاریخ دقیق تولد ایشان مشخص نیست، اما اکثر کلیساهای مسیحی این روز را در ۲۵ دسامبر جشن می‌گیرند. برخی از مسیحیان ارتدوکس جشن کریسمس را در روز هفت ژانویه و کلیسای حواری ارمنی که هم‌وطنان ارمنی ما هم پیرو آن هستند، طبق سنت منحصر به فردی، روز میلاد مسیح را در روز ششم ژانویه جشن می‌گیرند. در قرون وسطی، این جشن به مرور زمان به شکلی رسمی‌تر درآمد و بسیاری از رسوم کنونی مانند درخت کریسمس و هدیه دادن پس از آن شکل گرفتند.

تزئینات کریسمس

یکی از جذاب‌ترین بخش‌های کریسمس، تزئینات مرتبط با این جشن است. درخت کریسمس، معمولاً یک درخت کاج طبیعی یا مصنوعی است که با چراغ‌های رنگارنگ، گوی‌های درخشان و ستاره‌های زیبا تزئین می‌شود. این درخت نمادی از زندگی جاودان و امید است. علاوه بر درخت، چراغانی خانه‌ها، استفاده از جوراب‌های کریسمس برای هدایا و آویزان کردن حلقه‌های گل نیز از تزئینات متداول این جشن هستند.

آداب و رسوم کریسمس

کریسمس با مجموعه‌ای از آداب و رسوم ویژه همراه است که بسته به کشور و فرهنگ، متفاوت هستند. برخی از مهم‌ترین آداب کریسمس را در ادامه برشمرده‌ایم.

هدیه دادن

 اعضای خانواده و دوستان و آشنایان به یکدیگر هدیه می‌دهند تا عشق و قدردانی خود را نشان دهند. این سنت به داستان سه مجوسی برمی‌گردد که به حضرت عیسی (ع) هدایایی تقدیم کردند.

سرودهای کریسمس

 گروه‌های کر در خیابان‌ها و کلیساها سرودهای مخصوص کریسمس می‌خوانند که حس شادی جمعی و معنویت را تقویت می‌کند.

شام کریسمس

 یک وعده غذایی  ویژه است شامل غذاهایی مثل بوقلمون بریان، پودینگ کریسمس و نوشیدنی‌های گرم.

بابانوئل

 شخصیت افسانه‌ای بابانوئل یا سانتا کلاوس، پیرمرد ریش‌سفید چاق و مهربانی که نماد کریسمس است و هدایای کودکان را در شب کریسمس می‌آورد.

اهمیت کریسمس در دنیای امروز

در زمانه ما، کریسمس، فراتر از یک جشن مذهبی، به یک رویداد جهانی تبدیل شده است. بسیاری از مردم فارغ از مذهب و باورهای خود، این روز را به عنوان فرصتی برای کنار هم بودن جشن می‌گیرند. این روز نمادی از صلح، دوستی و نیکوکاری است و الهام‌بخش انسان‌ها برای شادی، کمک به دیگران و تقویت ارزش‌های انسانی است.

کریسمس و اقتصاد

کریسمس تأثیر زیادی بر اقتصاد جهانی دارد. فصل خرید کریسمس از اواسط نوامبر آغاز می‌شود و با تخفیف‌های جمعه سیاه و دوشنبه سایبری به اوج می‌رسد. خریداران در این دوره به دنبال خرید هدایای مناسب برای عزیزان خود هستند که باعث رونق بازار خرده‌فروشی و آنلاین می‌شود. برندها نیز از این فرصت برای تبلیغات و معرفی محصولات جدید خود استفاده می‌کنند. بازارچه های کریسمس هم در بسیاری از کشورها ترکیبی از غرفه‌های فروش و فستیوال و موسیقی هستند. مثلا بازارچه کریسمس استراسبورگ در فرانسه هر ساله توریست‌های فراوانی را به خود جذب می‌کند. 

کریسمس فرصتی بی‌نظیر برای استفاده از استراتژی‌های دیجیتال مارکتینگ است. با توجه به افزایش خریدهای آنلاین، کسب‌وکارها می‌توانند با طراحی کمپین‌های تبلیغاتی، بهینه‌سازی وب‌سایت‌ها برای موتورهای جست‌وجو (SEO) و ارائه تخفیف‌های جذاب، فروش خود را افزایش دهند. 

کریسمس در ایران

در ایران، جامعه مسیحی، به ویژه ارامنه، کریسمس را با شور و شوق زیادی جشن می‌گیرند. کلیساها در تهران و سایر شهرها با چراغانی و مراسم خاص آماده استقبال از این روز می‌شوند. همچنین، بسیاری از غیرمسیحیان نیز با خرید تزئینات و شرکت در رویدادهای مرتبط، از حال و هوای کریسمس لذت می‌برند. نسل جدید که بیشتر با رویدادهای جهانی آشناست و آن‌ها را دنبال می‌کند، بیشتر خواهان لذت بردن از این شادی جمعی است. بسیاری از خانواده‌ها برای همراهی با کودکان و نوجوانان خود با آداب و رسوم کریسمس همراه می‌شوند. در تهران خیابان میرزای شیرازی، در اصفهان خیابان جلفا و محلات دیگری در نقاط دیگر که ساکنان ارمنی یا مسیحی دارد، بیشتر حال و هوای کریسمسی به خود می‌گیرند. عکس‌های کریسمسی از حال و هوای این شب‌ها در تهران را می‌توانید در همین سایت پیدا کنید. 

چگونه کریسمس را جشن بگیریم؟

اگر شما هم علاقه‌مند به جشن گرفتن کریسمس هستید، نیازی نیست که حتماً مسیحی باشید. می‌توانید با تزئین خانه، برپایی درخت کریسمس، هدیه دادن به عزیزان و شرکت در جشن‌ها و مهمانی‌ها، این روز را گرامی بدارید. همچنین، اختصاص وقت برای کمک به افراد نیازمند یا انجام کارهای نیکوکارانه، به شما این امکان را می‌دهد که روح واقعی کریسمس را تجربه کنید. این اتفاق در ایران با نوروز و جشن سال نوی شمسی هم شباهت‌هایی دارد و می‌تواند بهانه دیگری برای دور هم بودن و شادی جمعی باشد. 

ایده‌هایی برای هدیه کریسمس

انتخاب هدیه مناسب برای کریسمس می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. محصولات دست‌ساز مثل شمع یا جواهرات، کتاب‌هایی با موضوعات الهام‌بخش یا داستانی، لوازم تزئینی برای خانه، پوشاک گرم و زمستانی مانند شال و کلاه، کارت‌های هدیه فروشگاه‌ها و چیزهایی مثل این، هدیه‌های خوبی برای رد و بدل کردن در این مناسبت هستند. 

فیلم‌های کریسمسی

در اکثر کشورهای دنیا که ایام کریسمس با تعطیلات طولانی همراه است مردم وقت آزاد بیشتری برای تماشای فیلم و سریال پیدا می‌کنند. برای همین دسته‌بندی خاصی با عنوان فیلم‌های کریسمسی پدید آمده که شامل فیلم‌هایی با موضوعات شاد و سرگرم‌کننده است که عموماً حس شادی، عشق و همبستگی را منتقل می‌کنند. داستان بیشتر این فیلم‌ها در تعطیلات کریسمس رخ می‌دهد. شما هم در شب‌های بلند زمستانی با یک پتوی نرم و شکلات داغ می‌توانید شب‌های فیلم کریسمسی برگزار کنید. 

چند فیلم کلاسیک کریسمسی که احتمالا آن‌ها را دیده‌اید

 Home Alone (تنها در خانه)

داستان پسری که به‌طور تصادفی در کریسمس تنها در خانه می‌ماند و با دزدها مقابله می‌کند. این فیلم یک انتخاب کلاسیک و خانوادگی است و نسخه دوبله شده آن بارها از تلویزیون ایران هم پخش شده.

It's a Wonderful Life (زندگی شگفت‌انگیز است)

یک داستان دلگرم‌کننده درباره تأثیر مثبت یک فرد بر زندگی دیگران. این فیلم از بهترین آثار کریسمسی تاریخ سینماست.

A Christmas Carol (سرود کریسمس)

اقتباسی از داستان مشهور چارلز دیکنز درباره اسکروج، مردی که معنای واقعی کریسمس را درک می‌کند. نسخه میکی‌موس آن سال‌ها از تلویزیون ایران هم در روز کریسمس پخش می‌شد.

Elf (الف)

داستانی خنده‌دار و احساسی درباره الفی که متوجه می‌شود انسان است و به نیویورک می‌رود تا خانواده واقعی‌اش را پیدا کند.

فیلم‌‌های کریسمسی خانوادگی، کمدی و عاشقانه

The Polar Express (قطار قطبی)

انیمیشنی شگفت‌انگیز که داستان سفر کودکی به قطب شمال در شب کریسمس را روایت می‌کند.

The Grinch (گرینچ)

داستان موجودی سبز که قصد دارد کریسمس را از مردم بدزدد اما در نهایت متحول می‌شود.

The Santa Clause (بابانوئل)

یک پدر به‌طور اتفاقی جای بابانوئل را می‌گیرد و باید کریسمس را نجات دهد.

Christmas Chronicles (ماجراهای کریسمس)

داستان دو کودک که به‌طور تصادفی سورتمه بابانوئل را خراب می‌کنند و باید کمک کنند تا کریسمس را نجات دهند.

Love Actually (عشق واقعی)

 مجموعه‌ای از داستان‌های عاشقانه که در دوران کریسمس به هم مرتبط می‌شوند.

The Holiday (تعطیلات)

داستان دو زن از دو کشور مختلف که خانه‌هایشان را برای تعطیلات عوض می‌کنند و عاشق می‌شوند.

Last Christmas (آخرین کریسمس)

یک داستان عاشقانه احساسی با الهام از آهنگ مشهور جورج مایکل.

Jingle Jangle: A Christmas Journey (زنگ جادو: سفر کریسمسی)

یک موزیکال جادویی و دلگرم‌کننده برای تمام اعضای خانواده.

 

فیلم‌های کریسمسی کودکانه 

Arthur Christmas (آرتور کریسمس)

داستان مأموریت آرتور برای رساندن یک هدیه فراموش‌شده به کودکی در شب کریسمس.

Frozen (یخ‌زده)

اگرچه مستقیماً کریسمسی نیست، اما فضای برفی و داستان گرمش برای این فصل مناسب است.

Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe (سرگذشت نارنیا: شیر، جادوگر و کمد)

داستان ماجراجویی در دنیایی جادویی که زمستانی ابدی را تجربه می‌کند.

Klaus (کلاوس)

یک انیمیشن بسیار زیبا درباره ریشه‌های بابانوئل و مفهوم واقعی هدیه دادن.

شیرینی‌های کریسمس

شیرینی‌های کریسمسی بخش جدانشدنی از این جشن هستند و معمولاً تنوع زیادی دارند که هرکدام به‌نوعی نماد شادی و گرمابخش این ایام هستند. در زیر برخی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین شیرینی‌های کریسمس در سراسر دنیا را معرفی می‌کنیم. این بخش از کریسمس می‌تواند لذت‌بخش‌ترین بخش آن باشد که همه می‌توانند با آن همراه شوند.

کوکی‌های کریسمس (Christmas Cookies)

یکی از رایج‌ترین و پرطرفدارترین شیرینی‌های کریسمسی، کوکی‌ها هستند. این کوکی‌ها معمولاً به شکل‌های نمادین مثل درخت کریسمس، ستاره، یا آدم‌برفی تهیه و با رنگ‌های شاد و تزئینات خوراکی آراسته می‌شوند.

 نان زنجبیلی (Gingerbread)

این شیرینی معطر از ترکیب زنجبیل، دارچین و شیرهٔ قند تهیه می‌شود. معمولاً به شکل آدمک‌های کوچک (Gingerbread Man) یا خانه‌های تزئینی ساخته می‌شود.

عطر گرم ادویه‌ها و قابلیت تزئین خلاقانه با آب‌نبات، آیسینگ و شکلات این شیرینی را خاص می‌کند.

پودینگ کریسمس (Christmas Pudding)

پودینگ کریسمس یک دسر سنتی بریتانیایی است که از میوه‌های خشک، آجیل، شکر قهوه‌ای و ادویه‌ها درست می‌شود و برای چند هفته یا حتی ماه‌ها قبل از کریسمس آماده می‌گردد.

گاهی روی این پودینگ الکل ریخته و آتش می‌زنند تا جلوه‌ای زیبا داشته باشد.

کیک میوه‌ای (Fruitcake)

کیک میوه‌ای از ترکیب میوه‌های خشک و آجیل تهیه می‌شود و در سراسر جهان به‌عنوان یک دسر محبوب کریسمسی شناخته می‌شود. این کیک ماندگاری بالا و طعمی غنی و دلپذیر دارد.

 اشترودل سیب (Apple Strudel)

این دسر خوشمزه که اصالتاً به اتریش تعلق دارد، از خمیر نازک پر شده با ترکیب سیب، دارچین، شکر و گاهی کشمش تهیه می‌شود، مناسب برای همراهی با یک فنجان قهوه یا شکلات داغ در شب‌های سرد کریسمس.

 پَنِتونه (Panettone)

این نان شیرین ایتالیایی که حالتی کیکی دارد، با میوه‌های خشک و شکلات تزئین می‌شود. پنتونه معمولاً به‌عنوان دسر یا میان‌وعده در صبح روز کریسمس سرو می‌شود.

کروسان بادام (Almond Croissant)

این شیرینی فرانسوی لایه‌لایه و خوش‌طعم با بادام و شکر پر شده و به‌عنوان صبحانه یا عصرانه در ایام کریسمس بسیار پرطرفدار است.

ماکارون‌های کریسمسی (Christmas Macarons)

این شیرینی رنگارنگ فرانسوی با طعم‌هایی مانند نعناع، شکلات داغ یا وانیل تهیه و با رنگ‌های سبز و قرمز برای کریسمس تزئین می‌شود.

کلوچه‌های برفی (Snowball Cookies)

کلوچه‌های کوچک و گرد که از کره، آرد، شکر و گاهی آجیل تهیه شده و در پودر شکر غلتانده می‌شوند تا ظاهری شبیه به گلوله برفی پیدا کنند.

شکلات داغ همراه با مارشمالو (Hot Chocolate with Marshmallows)

شکلات داغ گرچه شیرینی نیست، یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های این فصل است که همراه با مارشمالوهای کوچک سرو می‌شود.

کروکنبوش (Croquembouche)

یک دسر فرانسوی لوکس که از توپک‌های کوچک پفی پر شده با خامه، شبیه نان خامه‌ای و پوشیده شده با کارامل تهیه می‌شود. این دسر بیشتر برای مجالس خاص سرو می‌شود.

روز کریسمس چه فرقی با شب کریسمس دارد؟

شب کریسمس (Christmas Eve) و روز کریسمس (Christmas Day) دو بخش مهم از جشن‌های کریسمسی هستند که هر یک معنای خاصی دارند و با آداب و رسوم متفاوتی برگزار می‌شوند.

شب کریسمس، شب ۲۴ دسامبر است و زمانی است که مردم خود را برای روز کریسمس آماده می‌کنند. این شب به‌ویژه در میان خانواده‌ها و جوامع مسیحی اهمیت زیادی دارد.

ویژگی‌ها و فعالیت‌های شب کریسمس:

مراسم مذهبی: بسیاری از مسیحیان در شب کریسمس به کلیسا می‌روند و در مراسم دعای نیمه‌شب (Midnight Mass) شرکت می‌کنند. این مراسم نمادی از انتظار برای تولد حضرت عیسی (ع) است.

تزئینات: خانواده‌ها معمولاً در این شب تزئین درخت کریسمس و خانه‌هایشان را کامل می‌کنند.

شام خانوادگی: بسیاری از خانواده‌ها یک شام ویژه و گرم برگزار می‌کنند که در آن غذاهای سنتی سرو می‌شود.

سرودخوانی: گروه‌های کر در خیابان‌ها یا کلیساها سرودهای کریسمسی می‌خوانند.

انتظار برای بابانوئل: در فرهنگ‌های غربی، کودکان با اشتیاق منتظر می‌مانند که بابانوئل شبانه هدایا را زیر درخت کریسمس قرار دهد.

روز کریسمس روز ۲۵دسامبر است و جشن اصلی تولد حضرت عیسی مسیح (ع) به شمار می‌آید. این روز اوج شادی و جشن‌های کریسمسی است.

ویژگی‌ها و فعالیت‌ها در روز کریسمس:

باز کردن هدایا: یکی از مهم‌ترین لحظات روز کریسمس، باز کردن هدایایی است که شب قبل زیر درخت کریسمس گذاشته شده‌اند.

شام کریسمس: وعده‌ای رسمی و مفصل که معمولاً شامل غذاهای خاصی مثل بوقلمون، ژامبون، پودینگ کریسمس و سایر خوراکی‌های سنتی است.

جمع شدن خانواده‌ها: اعضای خانواده دور هم جمع می‌شوند تا این روز را با هم سپری کنند.

شادی و تفریح: بازی‌های خانوادگی، تماشای فیلم‌های کریسمسی و گردش در هوای زمستانی از فعالیت‌های رایج هستند.

شب کریسمس نمادی از انتظار و امید به تولد حضرت عیسی (ع) است. این شب به نوعی جنبهٔ معنوی جشن را تقویت می‌کند.

روز کریسمس روز جشن و شکرگزاری برای این تولد است و بیشتر جنبهٔ خانوادگی و اجتماعی دارد.

در کنار هم، شب و روز کریسمس، داستان کاملی از امید، و شادی را برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان روایت می‌کنند.

حرف آخر

کریسمس، فرصتی برای معاشرت، شادی و بخشش است. این جشن، به انسان‌ها یادآوری می‌کند که با عشق و مهربانی می‌توان دنیایی بهتر ساخت. چه با چراغانی خانه خود و تزئین درخت کریسمس و چه با اهدای هدیه‌ای کوچک، می‌توانید در این شادی سهیم باشید و لحظات شیرینی را برای خود و دیگران خلق کنید.