از مذاکره نترسید؛ سیاست خارجی نیاز به تحول جدی دارد

علی ماجدی، دیپلمات در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت:  شنیده‌هایی که در مورد پیشنهاد توافق موقت وجود دارد در حالی بیان می‌شود که ایران اعلام کرده است آمادگی دارد تا به برجام بازگردد. این پیشنهاد در واقع خواست امریکایی‌ها است که می‌گویند فعلا قصد ندارند به برجام برگردند و به جای آن تلاش می‌کنند تا توافق موقتی را ارایه دهند.

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیاز به یک تحول جدی دارد. طلیعه این تحول هم با توافق با عربستان سعودی اتفاق افتاده است. بدون تردید، آشتی با عربستان یک گام مثبت در راستای بهبود وضعیت سیاست خارجی کشور است. رابطه با عربستان به دلایل مختلف یک گام مهم محسوب می‌شود که امیدوارم بتواند به نتیجه برسد. اگر توافق با عربستان را به عنوان یک طلیعه برای تحول سیاست خارجی کشور ببینیم، مطمئنا یکی از مسائلی که در پی آن از اهمیت بالایی برخوردار است، مساله برجام است. با توجه به سخنرانی‌های رهبر انقلاب هم در مورد برجام و هم در مورد اشاراتی که در مورد اروپایی‌ها داشتند، می‌توان در مورد حل و فصل مساله برجام تصمیم‌گیری کرد. 

در مورد آنچه از آن با توافق موقت یاد می‌شود، نمی‌توان پیش از مطالعه دقیق جزییات احتمالی نظر قطعی داد. باید بدانیم که چه شرایطی در این توافق پیش‌بینی شده است و موقت به معنای چه مدت است؟ شش ماهه است؟ قرار است بعد از پایان مدت این توافق سراغ برجام برویم؟ توافق تمدید می‌شود؟ تا زمانی که محتوای این توافق منتشر نشود نمی‌توان آن را ارزیابی کرد.

اما به اعتقاد من همین که این قضایا مطرح می‌شود و شاهد تغییر و تحول‌هایی در سیاست خارجی کشور هستیم، به نظر من می‌تواند گام به جلو محسوب شود. اگر سیاست خارجی به جایی برسد که بتواند به رفع تحریم‌ها کمک کند و در بهبود مسائل اقتصادی کشور کارساز شود، به نظرم رویکرد موثر و مطلوبی است.

رفع تحریم‌ها و پذیرش شرایط FATF دو گام مهم و اساسی است که باید دستگاه سیاست خارجی کشور به دنبال اجرای آن برود. اگر انجام توافق موقت به معنای کنار گذاشتن کامل برجام باشد، باید با تردید و تامل به آن نگاه کرد، اما اگر چنین توافقی به معنای پیش‌زمینه احیای برجام باشد، می‌توان با دید مثبت به آن نگریست.

برجام یک دستاورد برای ما بود و اگر این توافق موقت مقدمه‌ای برای بازگشت به برجام باشد، حتما می‌تواند یک اتفاق مثبت باشد. اگر بخواهیم گشایش بیشتری در سیاست خارجی داشته‌ باشیم، مذاکره مستقیم با اروپا و امریکا به خصوص اگر در راستای احیای برجام باشد، ضروری است. قطعا مذاکره مستقیم با امریکا راه بسیار موثری برای ارزیابی شرایط برجام و تسهیل بازگشت به این توافق است.

از مذاکره نباید ترسید. در مذاکرات دیپلماتیک بدترین حالت این است که مذاکره‌کنندگان به نتیجه نمی‌رسند، مگر اینکه حاکمیت به مذاکره‌کنندگانش اعتماد نداشته ‌باشد که این یک مساله کاملا متفاوت است. مذاکره کردن در سیاست خارجی یک ابزار کاملا شناخته ‌شده است که ممکن است به نتیجه برسد یا نرسد. بهتر است که ایران برای منافع ملی خودش با طرف امریکایی پای میز مذاکره بنشیند. ممکن است به نتیجه برسد یا نرسد.