علی بیگدلی:
احیای برجام، لازمه ارتباط همه‌جانبه ایران با کشورهای منطقه است
علی بیگدلی نوشت: اگرچه عربستان ادعا کرده که حاضر است در ایران سرمایه‌گذاری کند، اما هر نوع سرمایه‌گذاری بدون حل و فصل مساله برجام امکان‌پذیر نخواهد شد. اگر ایران بخواهد با کشورهای منطقه روابط همه‌جانبه جدیدی را برقرار کند، لازمه‌اش این است که ابتدا برجام را احیا کنیم.
علی بیگدلی در یادداشتی با عنوان «تحولات خاورمیانه در پی توافق تهران و ریاض» در روزنامه اعتماد نوشت: یکی از اصلی‌ترین محرک‌هایی که باعث شد عربستان به مذاکره با ایران تن بدهد، مساله یمن بود. برنامه‌های اقتصادی بلندپروازانه محمد بن سلمان، به ویژه پروژه‌های بزرگ در کنار دریای سرخ، گرفتار مساله یمن بودند. عربستان از بانک جهانی برای وام تقاضا کرده بود، اما به دلیل ناامنی‌های ناشی از جنگ یمن، بانک جهانی با این درخواست موافقت نکرده بود. عربستان قرار است برای ساخت شهر جدید نئوم بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام دهد و برای این سرمایه‌گذاری به امنیت نیاز دارد.
جنگ یمن باعث شده بود که بسیاری از پروژه‌های اقتصادی عربستان سعودی متوقف بماند. محرک اصلی ریاض برای نزدیکی به ایران همین آشتی با یمن بود. شاهد هستیم که بلافاصله بعد از دیدار وزرای خارجه ایران و عربستان، دیپلمات‌های سعودی همراه با یک هیات عمانی به یمن سفر کرده‌اند و به دیدار رهبران انصارالله رفته‌اند. بعد از این همه هزینه‌های مالی، نظامی و انسانی که در یمن انجام شد، حالا یمنی‌ها بار دیگر در آغوش عربستان قرار گرفته‌اند و عربستان تعهد داده است که تمام خرابی‌ها را جبران کند، حقوق‌های عقب‌افتاده کارکنان دولت را پرداخت کند و یک حکومت مرکزی در صنعا ایجاد کند.
برخی تحلیل‌ها درباره چرایی عادی‌سازی رابطه تهران و ریاض به وضعیت ایران در سطح بین‌المللی اشاره کرده و بر این محور متمرکز است که ایران در حال تجربه نوعی از انزوا بود که با توافق با عربستان در این وضعیت تغییراتی ایجاد شده است. شاید بتوان گفت که نزدیکی تهران و ریاض، بیشتر در بعد دیپلماتیک است و نه در ابعاد اقتصادی و تجاری. اگرچه وزیر دارایی عربستان ادعا کرده بود که حاضر است در ایران سرمایه‌گذاری کند، اما به‌طور قطع هر نوع سرمایه‌گذاری بدون حل و فصل مساله برجام و بازشدن شبکه بانکی و مالی جهانی به روی ایران امکان‌پذیر نخواهد شد. اگر ایران بخواهد با کشورهای منطقه روابط همه‌جانبه جدیدی را برقرار کند، لازمه‌اش این است که ابتدا برجام را احیا کنیم تا این اقتصاد منجمد ذوب شود.
شرایط کنونی نمی‌تواند برای همیشه ادامه پیدا کند. حتی قرارداد موقت پیشنهادی امریکایی‌ها هم اگرچه مشکلات ما را حل نمی‌کند، اما می‌تواند یک روزنه امیدی باشد که برخی مسائل ما حل شود و مقدمه‌ای برای مذاکرات بعدی باشد که بر اثر آن مسائل باقیمانده با غرب حل شود. بسیاری از مشکلات و گره‌هایی که در اقتصاد و مناسبات تجاری و دیپلماتیک خارجی ما ایجاد شده است، تنها با برجام باز می‌شوند.
عربستان حتی اگر بخواهد هم نمی‌تواند در شرایط حاضر سرمایه‌گذاری قابل توجهی در جهت ایجاد رونق اقتصادی در ایران داشته باشد. می‌دانیم که عربستان در مورد موضوع لبنان خواسته‌هایی دارد و باید میان تهران و ریاض مصالحه‌ای برای حل و فصل بن‌بست سیاسی کنونی در لبنان انجام شود. از سوی دیگر عربستان در حال جذب بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه است و قرار است که به زودی از او برای شرکت در اجلاس سران اتحادیه عرب دعوت شود. به نظر می‌رسد که توافق ایران و عربستان، چه در یمن و چه در لبنان، سوریه و عراق باعث تحولات جدی شود که ناشی از مصالحه و برخی عقب‌نشینی‌های هر دو طرف از برخی مواضع قبلی است.
دیدگاه تان را بنویسید