آیا نشست منامه می‌تواند نقطه عطفی در تحولات منطقه باشد؟

سید عماد حسینی- رهبران کشورهای اتحادیه عرب در حالی در منامه پایتخت بحرین گرد هم آمدند که از سودان تا غزه کشورهای عربی شرایط پرتلاطمی را پشت سر می‌گذرانند.

گرچه تا به امروز اتحادیه عرب نتوانسته است حداقل در بعد فرامرزی خود موفقیت قابل توجهی را به ثبت برساند اما این بار برخی از کارشناسان ابراز امیدواری می‌کنند با توجه به همسو شدن مصوبات این نشست با خواست بسیاری از کشورهای جهان و افکار عمومی بتواند حداقل در اعمال آتش‌بس در نوار غزه راه‌گشا باشد.

با این حال تصور نمی‌شود سقف دست‌آوردهای این نشست برای غزه چیزی فراتر از خواست آمریکا در آن باشد و بیش از دو میلیون فلسطینی گرفتار در رفح نباید چندان به دست‌آوردهای پسابیانیه اتحادیه عرب دل ببندند.

به اعتقاد برخی از تحلیل‌گران عرب امروز مردم کشورهای عضو این اتحادیه بیش از آنکه دنبال ایجاد تحولی از سوی اتحادیه عرب در فرایند بحران‌های موجود در آن باشند، ابراز امیدواری می‌کنند که حداقل این بحران‌ها بتوانند بیداری‌ای در سطح رهبران این کشورها به وجود آورند، بیداری‌ای که بیش از هر زمان دیگری نیاز آن احساس می‌شود، چون در حالی که بسیاری از کشورهای غربی شاهد تظاهرات و تحصن‌های ضدصهیونیستی هستند، تقریباً در تمامی کشورهای عربی (بجز یمن) حتی تظاهرات مردمی عادی نیز در محکومیت جنایات اسرائیل در غزه انجام نمی‌شود، این مساله نه تنها در کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس، مصر و اردن، بلکه حتی در سوریه، لبنان و عراق هم به شکل ملموسی صدق می‌کند.

به هر شکل علاوه بر مساله غزه، بحران سودان، پیچیدگی اوضاع در لیبی، جنگ ناتمام ائتلاف عربستان علیه یمن، مشکلات سوریه، بحران خلأ قدرت در لبنان و چندین و چند مشکل دیگر هم کشورهای این اتحادیه همواره بحران‌زده را تهدید می‌کند و تصور نمی‌شود بیانیه پایانی منامه بتواند راه حلی حتی برای یکی از این بحران‌ها پیدا کند.