پشت پرده تلاش پایداری‌ها برای انداختن دو وزیر؛ نطق هوشمندانه پزشکیان همه را نقش بر آب کرد

«وفاق برای ایران.» این ترجیع‌بندی است که مسعود پزشکیان بلافاصله پس از پایان نشست رای اعتماد به کابینه‌اش منتشر کرده است. پیامی که پزشکیان آن را با عکسی سه نفره از روسای قوای سه‌گانه همراه کرده است.

با گذشت 23 سال از جلسه رای اعتماد به دولت هشتم در 30 مرداد سال 80 که در آن کلیت کابینه سید محمد خاتمی با چراغ سبز نمایندگان مجلس ششم مواجه شدند، کابینه دولت مسعود پزشکیان در 31 مرداد 1403 با رای اعتماد نمایندگان مجلس و میانگین 237 رای مواجه شد. اهمیت رای اعتماد دیروز مجلس به کابینه پزشکیان در مقایسه با رای به دولت دوم خاتمی در آن است که خاتمی رای اعتماد به کلیت کابینه خود را از مجلس ششمی اخذ کرد که با گفتمان او همسو و هم‌نظر بود، اما مسعود پزشکیان رای را از مجلسی دریافت کرده که اتفاقا طیف‌های اصولگرا در آن اکثریت را در دست دارند و اصلاح‌طلبان اقلیت محدودی را شکل داده‌اند. رای اعتمادی که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران سیاسی به معنای آغاز دوران تازه‌ای در حیات سیاسی و اجتماعی کشور محسوب می‌شود و باید آن را قدر دانست. حسین مرعشی به تاکتیک‌های خاص پزشکیان اشاره کرد و گفت که او با هوشمندی قدرت رهبری را پشت سر دولت آورده است!

در دولت چهاردهم از ۱۹ وزیر معرفی شده، اکثریت آنان (به جز 4 وزیر) توانستند بیش از ۲۰۰ رای نمایندگان را از آن خود کنند. امیر عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع با کسب ۲۸۱ رای بیشترین رای نمایندگان را به نام خود ثبت کرد و علی‌اکبر صالحی با کسب ۲۷۲ رای در رتبه دوم قرار گرفت. محمدرضا ظفرقندی هم با کسب ۱۶۳ رای کمترین رای بهارستانی‌ها را دریافت کرد و پس از او رضا صالحی امیری هم با ۱۶۸ رای پشت سر او قرار دارد. اما رای پایین ظفرقندی و صالحی امیری در شرایطی ثبت شد که بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند این دو چهره نتوانند جواز حضور در پاستور را از بهارستانی‌ها بگیرند.

پشت پرده تلاش تندروها برای مانع‌تراشی

شنیده‌های «اعتماد» حاکی است که جریان پایداری راهبرد اصلی خود را بر عدم رای اعتماد یک یا دو وزیر کابینه قرار داده بودند. طی نشستی که در دفتر یکی از نمایندگان پایداری در بهارستان سه‌شنبه شب برگزار شده بود، برنامه‌ریزی شد ظفرقندی و صالحی امیری به عنوان سیبل حملات در نظر گرفته شوند. از سوی دیگر برخی چهره‌های موثر جریان پایداری به همراه مالک شریعتی، لابی گسترده‌ای را با برخی نمایندگان جریان انقلاب و نواصولگرا ترتیب داده بودند تا بتوانند رای عدم اعتماد آنها را کسب کرده و حداقل دو وزیر را بیندازند. نطق هوشمندانه پزشکیان اما همه این تلاش‌ها را نقش بر آب کرد.

پزشکیان با درک درست راهبرد رقبا، نقطه کانونی دفاعیه پایانی خود را معطوف دفاع از چهره‌هایی کرد که تندروها روی آنها تمرکز کرده بودند. رییس دولت چهاردهم در دفاع از وزیر بهداشت گفت: «چه کسی گفته آقای ظفرقندی با ولایت نیست؟ چرا می‌خواهید او را از کشتیِ نظام پیاده کنید؟ از هیچی سر در نیاورم از بهداشت و درمان سر در می‌آورم، اعتماد کنید. این‌گونه نیست که کسی بیاید و جهت‌گیری او در مقابل ولایت و سیاست باشد و من با او کنار بیایم...» وزیر بعدی که پزشکیان درباره او صحبت کرد، وزیر ارشاد کابینه‌اش بود. او درباره سید‌عباس صالحی گفت: «آقای سیدعباس صالحی قبول نمی‌کرد وارد کابینه شود، چندبار حرف زدیم اما قبول نکردند، رفتم پیش رهبری و گفتم این فهرست است، این موضوع را به رهبری گفتم ایشان تماس گرفت و فرمودند ایشان به دولت بیایند. خانم صادق مالواجرد نیز مورد تایید رهبری انقلاب بودند.» همین رویکرد هوشمندانه پزشکیان در مواجهه با جریان فکری نمایندگان باعث انشقاق در میان نمایندگان نواصولگرا و جبهه پایداری کرد. همین تاکتیک پزشکیان باعث عصبانیت چهره‌هایی چون حمید رسایی و مالک شریعتی شد. رسایی بلافاصله پس از پایان رای اعتماد به وزرا در این خصوص نوشت: «بعد از هزینه بی‌سابقه‌ای که آقای پزشکیان از رهبر انقلاب در تایید کابینه خودش کرد، همه کابینه معرفی شده ایشان از مجلس رای گرفت. وزرا مطابق سخنان آقای پزشکیان باید در چارچوب قوانین بالادستی مثل قانون برنامه هفتم و سیاست‌های کلی نظام و رهبری انقلاب عمل کنند.» از سوی دیگر مالک شریعتی، نماینده تهران در واکنش به دفاعیه مسعود پزشکیان از کابینه پیشنهادی نوشت: «هزینه کردن رییس‌جمهور محترم از رهبر انقلاب برای رای گرفتن از مجلس، خطای بزرگی بود، چون اگر رای نیاورند مجلس را مقابل گزینه رهبری قرار می‌دهد اگر رای بیاورند هم مسوول عملکردشان در آینده نخواهند بود اما به هر حال این سخنان پزشکیان، تعداد وزرای در معرض خطر را کاهش جدی خواهد داد.» عنوان جوان‌ترین وزیر پیشنهادی کابینه چهاردهم به صورت مشترک به ستار هاشمی وزیر پیشنهادی ارتباطات و فرزانه صادق مالواجرد وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی با ۴۸ سال سن تعلق می‌گیرد. عبدالناصر همتی هم با ۶۷ سال سن به عنوان مسن‌ترین وزیر پیشنهادی کابینه شناخته می‌شود. میانگین سنی وزرای دولت پزشکیان ۵۹ سال و هفت ماه است که ۶ سال و ۷ ماه از دولت سیزدهم پیرتر است. بلافاصله پس از پایان رای اعتماد محمدباقر قالیباف، رییس مجلس گفت: امیدواریم دولت و مجلس در همه عرصه‌ها با وفاق و همدلی همکاری کنند و مردم نیز از ثمره آن بهره‌مند شوند. مجلس به وظیفه خود عمل کرد.

واکنش‌ها به رای مجلس به کابینه پزشکیان

بلافاصله پس از مشخص شدن ترکیب کابینه، فعالان سیاسی، استادان دانشگاهی و تحلیلگران نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. اغلب تحلیلگران با اشاره به اینکه ایران یک گام دیگر به شکل‌گیری دولت وفاق ملی نزدیک‌تر شد از دولت خواستند قدر این اعتماد عمومی و مجلس را دانسته و زمینه حل مشکلات را فراهم سازند. ظریف نخستین چهره‌ای بود که نسبت به این رای اعتماد واکنش نشان داد. او پس از رای قاطع نمایندگان ملت به تمام وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم، نوشت: رای مجلس به همه وزیران، بسیاری از کوشندگان برای ایران پایدار و امیدوار را شادمان کرد.

محمدجواد ظریف در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «خبر خوبِ رای مجلس به همه وزیران پیشنهادی، بسیاری از کوشندگان برای ایران پایدار و امیدوار را شادمان کرد. کامیابی، راهبرد رییس‌جمهور عزیز و محبوب برای ایجاد وفاق در نظام سیاسی آغازی بسیار ارزشمند است. این پیروزی بر همه آنان که دل در گرو آبادانی و پیشرفت ایران دارند خجسته باد. امیدوارم، به یاری خدا، در گام‌های آتیِ دولت چهاردهم، این وفاق خجسته به سپهر عمومی جامعه نیز گسترش یابد و با تداوم و افزایش مشارکت متخصصان، جوانان، بانوان و اقشار مختلف در مدیریت‌های عالی و میانی و گام‌های سترگ بیشتر در جهت کارآمدی و توسعه‌گرایی، همه ایرانیان- نه ‌تنها رای‌دهندگان، بلکه ایرانیان ناامید از مشارکت و نیز آنانی که از مناسبات سیاسی‌ موجود آسیب دیده‌اند دلگرم و امیدوار شوند.» پس از ظریف نوبت به محمد فاضلی، جامعه‌شناس رسید که نسبت به این رای قاطع واکنش نشان بدهد. ظریف اعلام کرد راهبرد توافق‌سازی تا اینجا جواب داده است. او نوشت: «آقای مسعود پزشکیان و وزرای محترم دولت چهاردهم، موفق باشید. موفقیت شما در شناخت، تعریف، تحلیل، تعدیل و حل مسائل ایران، موفقیت ما ایرانیان و اثرگذار بر زندگی همه ماست. ‌نکته: راهبرد توافق‌سازی تا اینجا جواب داده است. توافق‌سازی راهبردی برای ارتقای کیفیت حکومت است.» سید محمد علی ابطحی چهره سیاسی دیگری بود که نسبت به رای آوردن تمامی وزرای پیشنهادی در مجلس واکنش نشان داد و با انتشار یادداشتی در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: «رای دادن این مجلس به همه کابینه آقای پزشکیان نشانه خوبی برای آینده‌‌ امیدوارکننده کشور است. فصل جدید را فصل همکاری و همدلی و وفاق باید نامید. دولت به جای دفع موانع خودی‌ها می‌تواند به حل مشکلات بپردازد. دولت و مجلس باید از این فضای همدلی پاسداری کنند و افراطیون را در حاشیه نگه دارند. از مدیریت فاخر و قوی آقای قالیباف هم‌ باید تقدیر کرد.» معصومه ابتکار پس از رای اعتماد مجلس به دولت پزشکیان در شبکه ایکس پیامی را منتشر کرد و نوشت: «آقای دکتر پزشکیان مسیر درست، گرچه دشوار اجماع‌سازی را در پیش گرفت و ‎کابینه وفاق ملی با رای اعتماد یکپارچه مجلس، امروز دوباره منشا امید و انسجام ملی شد. برای همه اعضای ‎دولت چهاردهم در پیشبرد امور ایران سربلند، آرزوی توفیق داریم.» رحمت‌الله بیگدلی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به اینکه ایده وفاق ملی پزشکیان جواب داد، نوشت: «پزشکیان با شعار وفاق ملی و عمل صادقانه از مجلس اصولگرا برای کل کابینه خود رای اعتماد گرفت تا کار کشور نخوابد. پزشکیان با تأسی به مولا علی (ع) گردن خود را برای اصلاح امور گرو گذاشته است! از امروز کابینه پزشکیان زیر ذره‌بین دقیق ملت خواهد بود.» در ادامه آذری جهرمی در واکنش به رای اعتماد مجلس به کابینه پزشکیان با انتشار توییتی نوشت: «گام دوم وفاق ملی را نمایندگان مجلس با قدرت برداشتند. بیش باد. نقش آقای قالیباف برای امتداد مسیر وفاق ملی قابل توجه و در خور قدردانی است.» همچنین مرعشی با اشاره به تکرار وعده‌ها از سوی پزشکیان در دفاعیه آخر از کابینه پیشنهادی‌اش گفت: «من خیلی خوشبین هستم که در مقابل امتیازات سیاسی آقای پزشکیان در جهت انسجام ملی و وحدت ملی دادند و رضایت رهبری و همراهی مجلس را هم جلب کردند، مقدمه گشودن گره‌های مهم از زندگی مردم باشد.» مرعشی بااشاره به تکرار وعده‌ها از سوی پزشکیان گفت: من خیلی خوشبین هستم که در مقابل امتیازات سیاسی که آقای پزشکیان در جهت انسجام ملی و وحدت ملی دادند و رضایت رهبری و همراهی مجلس را هم جلب کردند، مقدمه گشودن گره‌های مهم از زندگی مردم باشد.وی درباره ادعای مخالفان دولت درباره هزینه کردن پزشکیان از رهبر انقلاب گفت: از مزایای رهبری مستقر و مقتدر این است که در چنین مواقعی تایید ایشان کارساز است و آقای پزشکیان قدرت رهبری را پشت سر دولت آورد و این آغاز یک دوره جدید از تعاملات در درون نظام است.

  در دولت چهاردهم از ۱۹ وزیر معرفی شده، اکثریت آنان ( به جز 4وزیر)توانستند بیش از ۲۰۰ رأی نمایندگان را از آن خود کنند.

  امیر عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع با کسب ۲۸۱ رأی بیشترین رأی نمایندگان را به نام خود ثبت کرد و علی اکبر صالحی با کسب ۲۷۲ رأی در رتبه دوم قرار گرفت.

  محمدرضا ظفرقندی هم با کسب ۱۶۳ رأی کمترین رأی بهارستانی‌ها را دریافت کرد و پس از او رضا صالحی امیری هم با ۱۶۸ رأی پشت سر او قرار دارد.

  طی نشستی که در دفتر یکی از نمایندگان پایداری در بهارستان سه شنبه شب برگزار شده بود، برنامه ریزی شد  ظفرقندی و صالحی امیری به عنوان سیبل حملات در نظر گرفته شوند.

  عنوان جوانترین وزیر پیشنهادی کابینه چهاردهم به صورت مشترک به   ستار هاشمی وزیر پیشنهادی ارتباطات و فرزانه صادق مالواجرد وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی با ۴۸ سال سن تعلق می‌گیرد.

  عبدالناصر همتی هم با ۶۷ سال سن به عنوان مسن‌ترین وزیر پیشنهادی کابینه شناخته می‌شود. میانگین سنی وزرای دولت پزشکیان ۵۹ سال و هفت ماه است که ۶ سال و ۷ ماه از دولت سیزدهم  پیرتر است.