چگونه در بازار سرمایه سرمایه‌گذاری کنیم؟

اعتمادآنلاین| علی جبل‌عاملی، کارشناس بازار سرمایه ، در پاسخ به اینکه در حال حاضر که بازار با رشد مواجه شده چطور می‌توان سرمایه‌های خرد مردم عادی را به سمت بازار سرمایه هدایت کرد به نحوی که هم مردم عادی از سرمایه‌گذاری در این بازار منتفع شوند و هم نقدینگی جدید به بازار بیاید؟ گفت: هنگامی که در سطح جامعه صحبت از بازار سرمایه می‌شود، شاید در ابتدا کسب سود از طریق خرید و فروش سهام به ذهن متبادر شود، در حالیکه تنوع ابزارهای سرمایه‌گذاری در این بازار به حدی است که شامل روش‌های متعددی بوده و تمامی سلیقه‌ها را پوشش می‌دهد.

وی با اشاره به ابزارهای مالی مختلفی که در بازار سرمایه وجود دارد، بیان کرد: هر فردی، در هرسنی و در هر نقطه‌ای از کشور با هر میزان سرمایه، تأکید می‌کنم با هر مبلغی از 100 هزار تا میلیاردها تومان، می‌تواند در این بازار اقدام به سرمایه‌گذاری کند. این روش‌های مختلف که برخی بدون ریسک و برخی دیگر توأم با ریسک هستند طبیعتا بازده انتظاری متفاوتی را نصیب سرمایه‌گذاران خود می‌کنند و تمامی سطوح ریسک‌پذیری افراد را دربر می‌گیرد، یعنی می‌توانید تمامی افراد جامعه را که تمایل به سرمایه‌گذاری دارند به نحوی به سرمایه‌گذاری در این بازار تشویق کنید.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: گاهی اوقات شنیده می‌شود که نباید مردم را با تبلیغات و استفاده از رسانه‌ها به سرمایه‌گذاری تشویق کرد، چراکه ممکن است در اثر نوسانات بازار متحمل زیان شوند و بعدا دردسر می‌شود، این حرف درست نیست، چراکه می‌بایست در کنار تبلیغات، فرهنگ‌سازی و آموزش در خصوص مفهوم ریسک و بازده و نیز رابطه این دومفهوم با یکدیگر برای مردم صورت بگیرد و با توضیح ابزارهای مختلف سرمایه‌گذاری از جمله صندق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت، مختلط، در سهام، سبدهای سرمایه‌گذاری و غیره برای هر ذائقه ریسک محصول مناسب را معرفی کرد.

جبل عاملی ادامه داد: این وظیفه از یک سو متوجه نهادهای ناظر و از سوی دیگر به عهده نهادهای مالی است که مستقیما با مشتریان در تماس هستند. نهادهای ناظر مسئول معرفی و آموزش این مفاهیم در رسانه‌های جمعی و سطح جامعه هستند و نهادهای مالی متولی آموزش مستقیم و نیز ارائه مشاوره دقیق و صحیح به مشتریان و مخاطبان خود. این امر هم محدود به زمان رونق بازار نیست حتی در زمان‌های تعادل یا عدم رونق نیز فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه کشور کم نیست. نباید از مشارکت آحاد مردم ترسید، البته هیجان بی مورد هم نباید ایجاد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر نیاز به فرهنگ‌سازی درست برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مولد، گفت: روال منطقی آن چیزی است که در کشورهای پیشرفته در قبال سرمایه گذاران انجام می‌شود، یعنی فرهنگ‌سازی، آموزش و مشاوره صحیح. یادمان باشد که در میان بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری مانند ارز، مسکن و طلا تنها بازار شفاف و قانونمند که به بخش واقعی اقتصاد کمک می‌کند و منجر به هدایت و کنترل نقدینگی می‌شود، بازار سرمایه است و این مدعا در بررسی عملکرد تأمین مالی و حضور شرکت‌های در بورس طی این چند سال که از تصویب قانون بازار اوراق بهادار می‌گذرد قابل اثبات است.

جبل عاملی در پاسخ به اینکه چطور می‌توان صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بیشتر در جامعه رواج داد تا عامه مردم با آن آشنا شوند، بیان کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری را باید به عنوان واسطه‌ای برای سرمایه‌گذاری غیر مستقیم مردم در بورس و اوراق بهادار دانست. ابزاری که با توجه به تنوع تعدادی و محتوایی آن طیف وسیعی از سلایق را شامل می‌شود از صندوق درآمد ثابت بدون ریسک با پرداخت ماهانه تا صندوق در سهام با رشد سریع و البته ریسک بیشتر. امکان سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها از 100 هزار تومان تا میلیاردها تومان فراهم شده و می‌تواند نقدینگی درخوری را جذب کرده و در اختیار ناشران اوراق بدهی جهت تأمین مالی شرکت‌های تولیدی و خدماتی و حتی سازمان‌ها و پروژه‌های دولتی کند.

جبل عاملی اضافه کرد: در حال حاضر در حدود 160 هزار میلیارد تومان منابع در این صندوق ها بوسیله نهادهای مالی معتمد سازمان بورس اوراق بهادار مدیریت می‌شود که عمده این منابع در بخش واقعی اقتصاد صرف تأمین مالی بلند مدت پروژه‌ها و سرمایه در گردش شرکت‌ها می‌شود. خوشبختانه توسعه فناوری اطلاعات و استفاده از بستر اینترنت و موبایل برای مدیریت دارایی در صندوق‌ها نیز موجب گستردگی جغرافیایی دسترسی به این صندوق‌ها و آگاهی‌رسانی به مردم در اقصا نقاط کشور شده است.

وی تاکید کرد: معرفی و فرهنگ‌ازی، آموزش و مشاوره صحیح توسط هر کدام از بازیگران چه دولتی و چه خصوصی در فضای واقعی و فضای مجازی نقش بسیار مهمی را در معرفی این ابزار سودمند و قابل اتکا و البته شفاف به جامعه ایفا می کند. نکته دیگر نقش قانونگذار در این میان است که نحوه برخورد او با مقوله صندوق ها می‌بایست موجب تشویق مردم و مدیران صندوق به توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری باشد و نه ایجاد محدودیت. باید توجه داشت که صندق‌های سرمایه‌گذاری و اصولا بازار سرمایه رقیب بازار پول نیست بلکه پناهگاه امن بخشی از نقدینگی مخرب و سرگردان اقتصاد کشور است.

جبل عاملی در پاسخ به اینکه سرمایه‌گذاران حرفه‌ای چه کمکی می‌توانند به افزایش عمق بازار سرمایه کنند و فرهنگ سرمایه‌گذاری صحیح را رواج دهند، بیان کرد: سرمایه‌ گذاران حرفه‌ای در حقیقت گرما و سرما چشیده بازار هستند و تجربیات گران‌بهایی در خصوص نوسانات بازارها و شرایط پیچیده اقتصاد دارند. این سرمایه‌گذاران عملا طی مدت زمان فعالیت خود به الگو و مرجع سایر سرمایه‌گذاران تبدیل می‌شوند و فعالیت‌های آنها مورد جستجو و پیگیری افراد قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: در وهله اول عملکرد سلامت و بدون شائبه آنان کمک بزرگی به اعتمادسازی در بازار خواهد کرد. دوری از سفته‌بازی صرف و در حقیقت سهامداری نکردن نکته دیگری است که می بایست مورد توجه سرمایه‌گذاران حرفه‌ای قرار گیرد. سفته‌بازی (Speculation ) فی نفسه چیز بدی نیست اما آنچه موجب فرآیند برنده - برنده در سرمایه‌گذاری نشود قطعا مانعی برای توسعه و ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری خواهد بود. مساله دیگر کمک سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به افزایش کارایی بازار و جریان آزاد اطلاعات است که باید مورد توجه قرار گیرد.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: نکته بعدی ایجاد کانال‌های ارتباطی با سایر سرمایه‌گذاران برای انتقال تجربیات و اطلاع رسانی نسبت به موقعیت‌های سرمایه‌گذاری است که می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری صحیح در سرمایه‌گذاری آنان شد که علاوه بر بعد آموزشی به تعمیق بازار کمک می‌کند. سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در حقیقت ویترین بازار سرمایه کشور هستند و عملکرد آنها نشان‌دهنده میزان امنیت، شفافیت و کارایی بازار سرمایه است.

جبل عاملی در پاسخ به اینکه نظرتان درباره ابزارهای جدید مالی مثل فروش تعهدی و وارانت که گفته می‌شود به زودی وارد بازار می شود چیست و این ابزارها چه کمکی به افزایش عمق بازار و فرهنگسازی می کنند؟ گفت: در خصوص فروش تعهدی که امیدورام مانند سایر ابزارهای نوین به زودی در بازار سرمایه مورد استفاده قرار گیرد، باید گفت خوشبختانه بعد از مدت‌ها ابزاری برای انتفاع در شرایط منفی بازار و سهم و نیز امکان ایجاد ثبات در قیمت ها فراهم می شود و کمک شایانی به نقدشوندگی، پوشش ریسک و نتیجتا افزایش عمق بازار خواهد کرد.

وی افزود: وارانت نیز مانند سایر ابزارهای مشتقه می‌تواند به توسعه بازار کند و به سرمایه‌گذار این فرصت را می‌دهد که از نوسانات قیمت دارایی پایه بدون التزام به تملک آن استفاده کنند. با توسعه ابزارهای نوین در کنار ابزار های بازارسرمایه امکان کسب سود از نوسانات بازار در هر دو حالت صعودی و نزولی برای سرمایه‌گذاران وجود دارد. این یعنی جذابیت بازار هم در شرایط رونق و هم در شرایط رکود. این یعنی توانایی بیشتر برای پوشش ریسک. این یعنی سرمایه و سرمایه‌گذاران بیشتر و نهایتا هدایت نقدینگی به بازار سرمایه در سایه شفافیت.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: طی سال‌های اخیر ابزار نوین علاوه بر ایجاد تنوع به تعمیق بازار، نزدیک شدن به استانداردهای بین‌المللی و برآورده شدن نیازهای سرمایه‌گذاران کمک شایانی کرده است. ناگفته نماند که البته اینگونه ابزارها مانند قراردادهای آتی و وارانت خاصیت اهرمی داشته و می توانند سود جذابی را هم نصیب سرمایه گذاران کنند.

منبع: ایسنا